“Een voortdurend proces van wereldwijde economische, politieke en culturele integratie, met als centraal kenmerk een wereldwijde arbeidsdeling, waarbij productielijnen over de wereld worden gespreid die gedreven worden door de informatie- en communicatietechnologie en door internationale handel.”
Dat is de definitie die Wikipedia geeft van globalisering.
Van Dale is iets bondiger: “Het wereldwijd worden, met name van de economie.”
Globalisering domineert de wereldwijde handel al tientallen jaren. Maar nu, na de financiële crisis, de Brexit en de verkiezing van Donald Trump, lijkt de trend een flinke knauw te hebben opgelopen.
“Tegen de huidige politieke achtergrond ziet het er niet goed uit voor globalisering”, schrijven Jason Rotenberg en Jeff Amato van beleggingsfonds Bridgewater in een recent rapport dat Business Insider heeft ingezien. Bridgewater is het grootste hedgefondsen ter wereld met ongeveer 150 miljard dollar onder beheer.
En dat geluid was vaker te horen op Wall Street na de overwinning van Trump.
"Globalisering, competitie, internationalisme, dat is nu stevig op de terugweg", aldus hedgefondsmanager Crispin Odey. "Inflatie en protectionisme zijn minder gunstig voor financiële bezittingen als kwantitatieve verruiming en deflatie."
Al voor de uitslag van de Amerikaanse presidentsverkiezingen bekend werd, wezen analisten al op deze trend.
"Als de financiële crisis in 2008 de aanstichter is, zal dit jaar waarschijnlijk herinnerd worden als het jaar dat globalisering zijn piek heeft bereikt en op z'n retour is", zei valutaspecialist George Saravelos van Deutsche Bank voor de verkiezingen.
De wereldwijde uitvoer is gestagneerd
De wereldwijde export stijgt al decennialang, afgezien van een afname tijdens de Eerste en Tweede Wereldoorlog en de Grote Depressie in de jaren dertig van de twintigste eeuw. Maar die toename is afgevlakt sinds 2008, het jaar dat de financiële crisis uitbrak.
"Zowel het handels- als kapitaalverkeer is om economische redenen gestagneerd als percentage van het wereldwijde bbp", schrijven Rotenberg en Amato in hun rapport.
De wereldhandel piekte in 2008
"Sinds het einde van de Tweede Wereldoorlog is de wereld steeds verder gemondialiseerd", aldus Saravelos van Deutsche Bank. "Maar als je kijkt naar dit jaar, dan kun je stellen dat die trend is gekeerd."
De wereldwijde uitvoer als percentage van het nationaal inkomen bereikte in 2008 een piek en is de afgelopen twee jaar gedaald, terwijl de instroom van kapitaal in de Verenigde Staten is afgevlakt.
Handelsverdragen zijn minder populair
Het sentiment is tegen globalisering en internationale handel gekeerd. Dat blijkt uit de daling van het aantal vrijhandelsverdragen dat is gesloten de afgelopen jaren.
"Het aantal nieuwe handelsverdragen staat op het laagste punt in meer dan twintig jaar", aldus Saravelos van Deutsche Bank.
Arbeid in opkomende landen kost een stuk meer dan vroeger
Goedkope arbeid in opkomende landen was een van de drijvende krachten achter globalisering de voorgaande decennia. Maar de lonen zijn in die landen niet meer zo laag als vroeger.
"Het laaghangend fruit in opkomende economieën is veelal geplukt", aldus het Bridgewater-rapport. "Dit geldt vooral voor China, waar de munt relatief sterker is geworden en de arbeidskosten zijn gestegen. Dat heeft ertoe geleid dat China's aandeel in de wereldhandel is gedaald."
Tegelijkertijd is het minder voordelig om een fabriek te bouwen in China dan voorheen.