Het wordt nu toch echt tijd dat de Europese Centrale Bank (ECB) gaat stoppen met het maandelijks opkopen van miljarden aan schuldpapier. President Klaas Knot van De Nederlandsche Bank (DNB) benadrukt in het jaarverslag van de toezichthouder nog eens extra dat verder uitstel weleens ,,kostbaar” kan zijn.

DNB heeft vorig jaar opnieuw een half miljard euro opzij moeten leggen in verband met de risico’s die op termijn kunnen ontstaan door al het gestimuleer van de economie en het kunstmatig laag houden van de rente. Indirect raakt dat ook de Nederlandse schatkist, omdat de winst van DNB en dus de uitkering aan de overheid erdoor worden gedrukt.

Knot benoemt een hele rits ongewenste bijwerkingen, bijvoorbeeld het overleven van ‘zombiebedrijven’. Dat zijn ondernemingen die eigenlijk helemaal afhankelijk zijn geworden van het geldinfuus van de ECB. Ook moet niet worden vergeten dat met name verzekeraars en pensioenfondsen erg veel hinder ondervinden van de lage rente. En mensen dreigen hierdoor sneller veel schulden aan te gaan, met alle risico’s van dien.

Geldinjectie afbouwen vanaf september

Inmiddels is het eurogebied ,,goeddeels hersteld van de bankencrisis en de schuldencrisis’’, benadrukt Knot. Volgens hem ligt het dan ook in de rede ,,om na september het aankoopprogramma te beëindigen, zo nodig na een korte afbouwfase’’. Het verhogen van de rente zal pas later aan de orde komen, volgens Knot waarschijnlijk in de loop van 2019. Bij de ECB moeten stappen altijd heel geleidelijk worden genomen, anders bestaat de kans dat financiële markten erg schrikken.

Het ECB-beleid werkt door in de cijfers van DNB, omdat die is belast met de uitvoering ervan in Nederland. De hoeveelheid schuldpapier op de balans van DNB is afgelopen jaar met ruim een vijfde gegroeid, naar 119 miljard euro. Het risico bestaat dat veel van die obligaties later met verlies moeten worden verkocht, vandaar dat er net als in voorgaande jaren een voorziening van 500 miljoen euro werd genomen.

De nettowinst van DNB is wel met 78 miljoen euro vooruitgegaan naar 121 miljoen euro. Dat komt vooral door gestegen inkomsten uit diensten van DNB aan centrale banken buiten de eurozone. De uitkering aan de Staat bedroeg 115 miljoen euro. Dat was een jaar terug nog 41 miljoen euro. In 2014, het laatste jaar voor de forse voorzieningen, werd evenwel nog ruim 900 miljoen euro uitgekeerd aan de Staat.