Januari is een maand van extremen, met euforie en excessen op aandelenbeurzen en nieuwe historische dieptepunten voor de hypotheekrente.
De hoop op economisch herstel later dit jaar gloort, maar er zijn nog veel onzekerheden.
Business Insider houdt, in samenwerking met nieuwsapp Upday, elke maand zeven prijzen bij die van belang zijn voor je uitgaven en de waarde van je bezittingen.
Januari 2021 is meteen een maand van extremen en dat geldt ook voor je portemonnee. Terwijl in Europa de lockdowns werden aangescherpt en de economie een nieuwe klap kreeg, tikten Amerikaanse aandelenbeurzen nieuwe records aan en zakten hypotheekrentes in Nederland tot nieuwe bodemniveaus.
Met de uitrol van vaccinatieprogramma’s gloort de hoop op normalisering later dit jaar, maar op korte termijn zijn er nog veel onzekerheden.
Aandelenmarkten zijn ver vooruit gelopen op het verwachte economische herstel en dat zorgt voor felle discussies over de houdbaarheid van stijgende beurskoersen. Zeker nu er steeds vaker sprake is van speculatieve excessen, zoals deze week met het aandeel GameStop in de VS.
Omdat centrale banken volop strooien met gratis geld, blijven rentes extreem laag. Op de Nederlandse hypotheekmarkt leidde dit in januari tot nieuwe laagterecords.
Intussen stijgen energieprijzen weer, wat te zien is bij benzine- en dieselprijzen, maar ook bij de prijzen voor stroom en gas.
Business Insider houdt, in samenwerking met nieuwsapp Upday, elke maand zeven prijzen bij die van belang zijn voor de waarde van je bezittingen en die je maandelijkse uitgaven beïnvloeden. Hoe staat het met de waarde van je huis, de hypotheekrente, energierekening, benzine- en dieselprijzen, aandelen en je spaargeld?
Bekijk hieronder de Blik op je Geld van januari 2021:
Download hier de app voor Upday Nieuws
De huizenprijs: piek aan het slot van 2020
Het slotkwartaal van 2020 was opnieuw een periode van hoogspanning op de huizenmarkt. Dat had, naast het krappe aanbod en de lage hypotheekrentes, mede te maken met beleggers die nog snel wilden profiteren van de lagere overdrachtsbelasting van 2 procent.
Per 1 januari 2021 is de overdrachtsbelasting bij de aankoop van huizen voor verhuur of een tweede woning verhoogd naar 8 procent. Om nog te profiteren van de lagere overdrachtsbelasting was het voor beleggers aantrekkelijk om in de laatste maanden van 2020 snel nog koopwoningen voor verhuur te bemachtigen.
De invloed van beleggers op de huizenmarkt in de laatste maanden van 2020 is volgens analisten van ABN Amro vooral terug te zien bij opleving van de verkoop van appartementen.
Per saldo steeg de gemiddelde huizenprijs in de laatste drie maanden van afgelopen jaar volgens de cijfers van het CBS met 8 tot 9 procent op jaarbasis. In bovenstaande grafiek is overigens wel te zien dat de gemiddelde transactieprijs in november met ruim 344 duizend euro nog net wat hoger lag dan in december.
Economen zijn inmiddels vrij eensgezind over een aanhoudende stijging van huizenprijzen in 2021. ABN Amro rekent op een gemiddelde toename van 5 procent dit jaar. Wel ziet de bank afkoeling van de markt optreden in de tweede helft van het jaar, op het moment dat de werkloosheid wat sterker gaat oplopen.
Lees ook: Dit doet de huizenprijs bij jou in de buurt – grootste stijgingen buiten de Randstad
Hypotheekrente: historische dieptepunten
Hypotheekrentes zijn in de eerste maand van 2021 verder gedaald, waarbij de rentes voor hypotheken mét een NHG-verzekering nieuwe laagterecords hebben bereikt.
In de bovenstaande grafiek van Van Bruggen Adviesgroep is te zien dat de gemiddelde rentes voor 5 en 10 jaar vast voor het eerst onder de niveaus van maart vorig jaar zijn gedoken. Bij de rentevaste perioden van 20 en 30 jaar was dit al het geval, maar ook hier zijn de NHG-rentes verder gedaald.
Geldverstrekkers concurreren momenteel vooral sterk op rentes mét NHG-verzekering. Bij NHG-hypotheken, waarvoor dit jaar een maximale leensom van 325 duizend euro geldt, is het risico dat een huiseigenaar bij betalingsproblemen de hypotheek niet kan afbetalen onder voorwaarden afgedekt. Voor geldverstrekkers biedt dit extra zekerheid.
Voor hypotheken zonder NHG-verzekering liggen de gemiddelde rentetarieven doorgaans iets hoger. In dit segment zijn de verschillen tussen aanbieders ook groter en valt er meer te kiezen.
Sparen: veel spaargeld, geen rendement
Zolang centrale banken financiële markten blijven overspoelen met gratis geld, blijft het lastig om een enigszins normale rente te krijgen op spaargeld.
De hoogste variabele spaarrente in Nederland bedraagt 0,3 procent. Dat is fors lager dan de gemiddelde prijsstijging van goederen en diensten, die afgelopen december 1 procent bedroeg.
De koopkracht van spaargeld neemt dus nog steeds af. Opvallend bij dit alles is overigens dat spaarrentes in Nederland tot de laagste in Europa behoren.
Uit een recente inventarisatie van spaarplatform Raisin blijkt dat voor spaardeposito's waarbij de rente voor 1 jaar vaststaat, de drie beste aanbiedingen in Nederland niet verder komen dan gemiddeld 0,45 procent rente. Voor dezelfde looptijd van 1 jaar liggen de hoogste aanbiedingen in Duitsland op 0,78 procent.
Intussen blijven Nederlanders spaargeld oppotten. Veel mensen hebben tijdens de coronapandemie liever wat extra geld achter de hand voor onvoorziene gebeurtenissen, ook al levert dat geen rendement op.
Lees ook: Negatieve spaarrente wordt steeds meer gemeengoed – sowieso als je meer dan €250.000 hebt
Beurs: stijging in januari en speculatieve excessen
Terwijl tal van landen in Europa opnieuw te maken hebben met lockdowns, vanwege de verspreiding van nieuwe varianten van het coronavirus, kenden aandelenbeurzen in de eerste maand van 2021 een prima start.
In Amsterdam zette de opmars van de AEX-index in de eerste weken van het nieuwe jaar door. Alleen in de laatste week van januari ging het wat minder, vooral vanwege bezorgdheid over speculatieve excessen rond bepaalde aandelen in de Verenigde Staten.
De ontkoppeling van beurzen met de economische realiteit begint steeds extremere vormen aan te nemen. Flink wat experts waarschuwen dan ook voor zeepbelachtige situaties, die mogelijk kunnen uitmonden in crashes zoals we die gezien hebben in 2008 en 2001.
Toch blijft dit lastig te voorspellen. Beursexperts Michael Nabarro en Gökhan Erem signaleerden deze maand dat de technische signalen voor de belangrijke beursindices nog altijd wijzen op een verdere stijging, maar dat het tegelijk steeds belangrijker wordt voor beleggers om zich in te dekken tegen een beurscorrectie. De signalen van overdrijving en extreme euforie nopen tot voorzichtigheid.
Benzine en diesel: prijzen lopen op
Januari zag een opvallende stijging van ruwe olieprijzen, die de basis vormen voor motorbrandstoffen zoals benzine en diesel. Een vat Noordzee-olie klom in een maand tijd met zo'n 6 dollar naar 56 dollar.
Dit gebeurde in een periode dat veel landen extra reisrestricties oplegden in verband met de coronapandemie, waardoor de energievraag voor transport onder druk kwam te staan. Tegelijk zorgde een aantal grote olielanden voor beperking van het aanbod. Zo heeft Irak besloten zijn olieproductie in januari en februari terug te schroeven en kampt Libië met haperingen van de olie-export.
De daling van de vraag naar energie gaat dus gepaard met een serieuze afname van het aanbod, en dit heeft per saldo geleid tot een stijging van olieprijzen.
In het kielzog van de oplopende olieprijs zijn ook de prijzen van benzine en diesel omhoog gegaan.
In Nederland betaalde je voor een liter ongelode benzine per medio januari gemiddeld 1,63 euro, waarmee de benzineprijs terug is op het niveau van begin maart vorig jaar.
Een liter diesel kostte medio januari gemiddeld 1,31 euro.
Vaste stroomprijs omhoog
De variabele energietarieven worden elk halfjaar aangepast en dat is ook per 1 januari 2021 gebeurd. Gemiddeld genomen zijn de variabele stroomtarieven een fractie gedaald, blijkt uit data van online consumentenadviseur Pricewise.
Voor stroomcontracten waarbij de prijs voor één jaar vaststaat, zijn de tarieven in januari juist gestegen.
In de bovenstaande grafiek is te zien dat het gemiddelde stroomtarief voor 1 jaar vast (5,82 cent per kWh) nog altijd iets onder het gemiddelde variabele tarief ligt (5,98 cent per kWh). Maar deze twee tarieven zijn wel dichter naar elkaar toe gekropen. Toch ben je per saldo met een 1-jarig contract nog net wat goedkoper uit.
De bovenstaande grafiek toont overigens de gemiddelde prijzen per kilowattuur zonder de energiebelasting, de Opslag Duurzame Energie (ODE) en de btw. Deze belastingen zorgen voor extra kosten van ruim 16 cent per kilowattuur boven op de kale stroomprijs.
Vaste gasprijs duurder
Ook bij de gasprijzen komen de vaste en de variabele tarieven dichter bij elkaar te liggen. Voor een 1-jarig contract betaal je in januari gemiddeld 20,99 cent per kuub, tegen een variabele prijs van gemiddeld 22,44 cent per kuub.
Op de gasmarkt zijn niet alleen de tarieven voor 1-jarige contracten gestegen, maar ook de variabele tarieven.
Pricewise signaleert dat de relatief koude maand januari zorgt voor extra vraag naar energie. Tegelijk is het aanbod van vloeibaar aardgas (LNG) gekrompen. "De combinatie van een toename in de vraag en een afname in het aanbod zorgt voor schaarste die in de zakelijke energiemarkt heeft gezorgd voor een forse stijging van energieprijzen."
Bij de bovengenoemde prijzen gaat het wederom om de tarieven zonder de energiebelasting, de Opslag Duurzame Energie (ODE) en de btw. Van belang hierbij om te weten is dat voor gas zowel de energiebelasting als de ODE per 1 januari zijn gestegen, in totaal met ruim 2 cent per kuub.
Per saldo moet je bovenop de kale gasprijs nog ruim 58 cent optellen aan energiebelasting, de ODE-heffing en btw om op de prijs per kuub inclusief alle belastingen te komen.
[activecampaign form=24]
Lees meer over geld en vermogen:
- Deze 20 duurzame beleggingsfondsen kun je krijgen bij Nederlandse brokers en beurzen van Euronext– hier moet je op letten als belegger
- De WOZ-waarde van je woning valt uiterlijk eind februari op de mat – bezwaar maken loont bijna altijd als je vermoedt dat-ie te hoog is
- Bitcoin-walvissen: wat zijn dat en hoe beïnvloeden ze de koers van de belangrijkste cryptomunt?