De lockdownmaatregelen die het coronavirus moeten beteugelen, trekken dit jaar een zware wissel op de economie.
Ook de persoonlijke financiën van Nederlanders worden geraakt, onder meer vanwege grotere inkomensonzekerheid voor werknemers
Dalende prijzen van stroom, gas en benzine vormen lichtpuntjes op de korte termijn.
Maar het risico van een klap voor de huizenmarkt en een hernieuwde daling van beurzen moet niet worden onderschat.
Business Insider volgt, in samenwerking met nieuwsapp Upday, elke maand 7 dingen die je portemonnee raken.
Sinds medio maart heeft Nederland te maken met een ‘intelligente lockdown’ en als het meezit gaan we vanaf eind mei op weg naar de 1,5-metermaatschappij. Dat zal nog flink wat economische pijn geven en raakt ook je persoonlijke financiën.
Veel bedrijven in Nederland hebben het zwaar en dat geeft ook onzekerheid over het inkomen van werknemers. Voor spaarders is het belangrijker geworden dát ze een financiële buffer hebben, ook al zijn de spaarrentes extreem laag.
Nu we massaal thuiswerken wordt er door huishoudens meer stroom en gas verbruikt. Daar staat tegenover dat prijzen van stroom en gas hard dalen, omdat de samenleving als geheel minder energie verbruikt.
Wat betreft de vermogens van huishoudens lijkt er nog niet al te veel aan de hand: huizenprijzen ogen vooralsnog stabiel en na de coronacrash van maart is de aandelenmarkt weer wat opgekrabbeld. Deze schijnbare rust kan echter bedrieglijk zijn: de grootste economische klap moet nog komen en kan zowel de huizenmarkt als de aandelenmarkt hard raken.
Business Insider houdt, in samenwerking met nieuwsapp Upday, elke maand zeven prijzen bij die van belang zijn voor de waarde van je bezittingen en die je maandelijkse uitgaven beïnvloeden. Hoe staat het met de waarde van je huis, de hypotheekrente, energierekening, benzine- en dieselprijzen, aandelen en je spaargeld?
Bekijk hieronder de Blik op je Geld van april 2020.
Download hier de app voor Upday Nieuws
Huizenprijs stabiel, maar woningaanbod stijgt
Wie een blik werpt op de ontwikkelingen van huizenprijzen in de eerste drie maanden van dit jaar, ziet weinig bijzonders. De gemiddelde huizenprijs blijft stijgen en ligt in maart op een topniveau van ruim 326 duizend euro.
Alsof er niets aan de hand is in de wereld.
De coronacrisis heeft met de lockdownmaatregelen pas echt dramatische gevolgen sinds de laatste weken van maart. Hoe dat precies uitpakt voor de Nederlandse huizenmarkt moet nog blijken, maar de eerste tekenen van verandering zijn zichtbaar.
Zo constateerde vastgoedonderzoeker Dynamis afgelopen vrijdag dat er meer woningen te koop worden gezet sinds de tweede helft van maart: “Vanwege de toegenomen onzekerheid schuiven woningbezitters de geplande verkoop van hun woning naar voren. Kopers trekken zich daarentegen nog weinig aan van de veranderde omstandigheden”, schreef het onderzoeksbureau.
Volgens makelaarsclub NVM zijn de verkoopprijzen van huizen tussen medio maart en medio april stabiel. Tegelijk waarschuwt het economisch bureau van ABN Amro dat de kans groot is dat huizenprijzen in 2021 gaan dalen.
Hypotheekrente: lichte stijging
De coronacrisis heeft in maart een kentering teweeg gebracht op de hypotheekmarkt: geldverstrekkers hebben hypotheekrentes massaal verhoogd.
Toch zijn de recente verhogingen van hypotheekrentes niet heel schokkend. De sterkste verhogingen betreffen percentages van 0,3 procentpunt. Per saldo staan hypotheekrentes nog altijd op historisch lage niveaus.
Geldverstrekkers die hypotheekrentes verhogen, reageerden in eerste instantie op de stijging van rentes op kapitaalmarkten. Maar door ingrepen van de Europese Centrale Bank, zijn marktrentes de afgelopen weken gestabiliseerd.
Interessant voor huiseigenaren die hun hypotheek willen oversluiten of een nieuwe hypotheek nemen, is dat er grote verschillen zijn tussen aanbieders wat betreft de hoogte van de hypotheekrente.
LEES OOK: 3 redenen waarom geldverstrekkers ervoor kiezen om de hypotheekrente wel of juist niet te verhogen
Sparen: bouw aan financiële buffer
Spaarrentes zijn nog altijd bijzonder laag en soms zelfs negatief. Dit laatste gold in eerste instantie alleen voor vermogende spaarders, maar daar lijkt verandering in te komen.
Zo gaat Triodos Bank er vanaf juli toe over om voor alle spaarders een vaste kostenvergoeding van 2 euro per maand in te voeren, terwijl de duurzame bank 0 procent rente biedt op vrij opneembare spaarrekeningen. In feite komt dit neer op een verkapte negatieve rente. De verwachting is dat andere banken vergelijkbare maatregelen zullen nemen.
Lage of zelfs negatieve rentes zijn geen pretje, maar door de ernst van de coronacrisis is dit inmiddels een bijzaak geworden. Werknemers lopen door het stilvallen van de economie veel meer risico als het gaat om behoud van banen. Dat maakt de noodzaak van een spaarbuffer voor onvoorziene omstandigheden opeens een stuk belangrijker.
Een handig hulpmiddel om te berekenen hoeveel vet je op de botten moet hebben, is de online bufferberekenaar van het Nibud. Tegenover Business Insider gaf financieel planner Gaston Hendriks eerder wel aan om dit als een eerste indicatie op te vatten.
LEES OOK: Zo krijg je grip op je financiën in de coronacrisis: hier kun je op bezuinigen en van deze potjes moet je juist afblijven
Beurs: beleggers negeren diepte economische recessie
Economen waarschuwen luidkeels dat de mondiale recessie die coronacrisis dit jaar uitlokt, heel diep zal zijn. In dat licht is het opvallend hoe aandelenkoersen de afgelopen weken zijn bijgetrokken, na de coronacrash van maart.
Vanaf het piekniveau van ongeveer 630 punten eerder dit jaar, daalde de Amsterdamse AEX-index aanvankelijk tot ongeveer 400 punten. Maar daarna volgde, net als elders in de wereld, het herstel. De AEX blijft sinds enkele weken iets boven het niveau van 500 punten hangen.
De milde reactie van beleggers is opmerkelijk, omdat onder meer het IMF een enorme klap verwacht voor de wereldeconomie, als gevolg van de coronacrisis.
De belangrijkste aandelenstrateeg van zakenbank Goldman Sachs heeft dan ook gewaarschuwd dat het recente herstel op aandelenmarkten bedrieglijk kan zijn: het risico dat we te maken hebben met een zogenoemde bear market rally is groot. Ofwel: een tijdelijke opleving in een aandelenmarkt die structureel daalt.
LEES OOK: De AEX zit weer boven de 500 punten: maar vlak het risico van een bear market rally niet uit
Benzine en diesel in vrije val
Een historisch moment op de oliemarkt: op maandag 20 april doken Amerikaanse termijncontracten voor levering van ruwe olie in de maand mei in de min: olieproducenten in de VS moesten geld toeleggen om olie kwijt te raken aan raffinaderijen, omdat de opslagtanks propvol zaten.
De coronacrisis heeft gezorgd voor een enorme daling van de vraag naar energie en dat zet de olieprijs zwaar onder druk. De negatieve olieprijs was een kortstondig fenomeen, maar feit is dat olieprijzen door de bank genomen tot zeer lage niveaus zijn gedaald.
Met enige vertraging werkt dit alles door op de prijzen van benzine en diesel. Begin deze week kostte een liter ongelode benzine in Nederland 1,47 euro. Dat is zo'n 25 cent per liter minder dan begin dit jaar.
Het effect van lagere prijzen van ruwe olie werkt overigens beperkt door op prijzen aan de pomp. In Nederland bestaat de benzineprijs voor ongeveer twee derde uit accijns en btw. Doordat het grootste deel van de consumentenprijs bestaat uit belastingen, wordt het effect van een stijging of daling van kale productprijs gedempt.
Vaste stroomprijs daalt 9% in één maand
De coronacrisis zorgt voor een sterke daling van de totale vraag naar energie, en voor energietarieven van particuliere huishoudens betekent dat grote dalingen van de stroom- en gasprijzen.
Dit is een eerste instantie vooral te zien bij contracten waarbij je de prijs voor 1 jaar of langer vastzet. De prijzen van dergelijke contracten worden maandelijks aangepast.
De kale stroomprijs die voor 1 jaar vast staat, is in april gezakt tot gemiddeld 5,11 cent per kWh; dat is 9 procent lager dan in de voorgaande maand.
Bij de variabele stroomprijzen, die om het halfjaar worden aangepast in januari en juli, is de prijsdaling nog niet zichtbaar. Het gemiddelde variabele stroomtarief ligt op 6,6 cent per kWh en dat is ongeveer 1,5 cent hoger dan de gemiddelde prijs voor 1 jaar vast.
Het gaat hier om de gemiddelde prijzen zonder de energiebelasting, de Opslag Duurzame Energie (ODE) en de btw. Belastingen zorgen voor extra kosten van ruim 16 cent per kilowattuur, bovenop de kale stroomprijs.
Online consumentenadviseur Pricewise stelt dat het mogelijk is dat stroomtarieven nog iets verder dalen, maar dat dit koffiedik kijken blijft. "Waar het coronavirus zijn piek in besmettingen gehad lijkt te hebben, beginnen de economische gevolgen hiervan steeds meer door te dringen. "
Vaste gasprijs ook 9% lager in 1 maand
Gasprijzen gaan ook hard omlaag. Voor een contract waarbij de prijs voor 1 jaar vaststaat, betaal je in april gemiddeld 19,3 cent per kubieke meter, een daling van 9 procent vergeleken met een maand eerder.
De variabele gasprijs, die in juli weer wordt aangepast, bedraagt zo'n 26 cent per kubieke meter en ligt dus bijna 7 cent boven de gemiddelde prijs voor 1 jaar vast.
Het gaat hier om de gemiddelde prijzen zonder de energiebelasting, de Opslag Duurzame Energie (ODE) en de btw. Bij de kale gasprijs moet je nog ruim 50 cent optellen aan energiebelasting, de ODE-heffing en btw om op de prijs per kuub inclusief alle belastingen te komen.
"Nog steeds zijn er veel bedrijven gesloten en zitten mensen veel thuis. Dit zorgt voor een onrustige markt met onzekerheden en weinig vraag naar energie. De energie- en oliereserves blijven nog steeds overvol", schetst Pricewise.
Per saldo blijft het relatief aantrekkelijk om de gas- of stroomprijs voor langere tijd vast te zetten.