- Het aandeel Gazprom heeft het laagste niveau in 15 jaar tijd bereikt, omdat Europa nauwelijks nog gas afneemt van het Russische staatsbedrijf.
- In 2023 draaide Gazprom voor het eerst in deze eeuw verlies.
- De Europese Unie wil vanwege de oorlog in Oekraïne helemaal afscheid nemen van Russisch gas.
- Lees ook: Gazprom erkent dat het zeker 10 jaar duurt voordat het Russische staatsbedrijf is hersteld van het verlies van de Europese markt
Het aandeel Gazprom heeft deze week een nieuw dieptepunt bereikt op de Russische beurs, na een toch al pittig jaar voor het Russische staatsbedrijf. De koers van het aandeel Gazprom zakte naar 106,10 roebel, de laagste stand sinds januari 2009.
Ter vergelijking: vlak voordat Rusland in februari 2022 Oekraïne binnenviel, noteerde de koers van het aandeel Gazprom rond de 300 roebel.
Analisten zeggen tegen het Russische mediaplatform RBC dat de koersdaling te maken heeft met bredere marktontwikkelingen en de drempels die Europa opwerpt. De Europese Unie is vastbesloten volledig onafhankelijk te worden van Russisch gas, vanwege de oorlog in Oekraïne.
Afgelopen mei melde Gazprom een verlies over het boekjaar 2023. Daarmee schreef de energiegigaant voor het eerst sinds 1999 rode cijfers. Volgens onderzoeker Katja Yafimava van het Oxford Institute for Energy Studies was dit een direct gevolg van “het verlies van het grootste deel van de Europese gasmarkt”.
Gazprom verliest Europa als afzetmarkt
Vóór 2022 was Rusland goed voor zo'n 40 procent van de import van gas door de Europese Unie. Dat aandeel is in de afgelopen jaren fors gedaald. Eerder dit jaar meldde Gazprom dat het nog wel tien jaar gaat duren voordat het bedrijf het afzetverlies als gevolg van de oorlog in Oekraïne te boven komt.
De problemen worden op de korte termijn nog wat groter, omdat er per 1 januari 2025 een contract afloopt voor het vervoeren van Russisch gas via een pijplijn die door Oekraïne loopt, naar Europese landen.
In september zei Eurocommissaris Kadri Simson voor Energie dat de EU "vastbesloten" is om geen Russisch gas meer af te nemen via de Oekraïense pijpleiding. "We zijn twee jaar geleden begonnen met de voorbereidingen."
Het stoppen met importeren van Russisch gas doet een aantal EU-landen flink pijn. Onder leiding van Slowakije probeert een groepje getroffen landen te bewerkstelligen dat de gaskraan niet helemaal dicht wordt gedraaid.
Na een ontmoeting afgelopen maandag met de Slowaakse premier, zei de Oekraïense premier Denys Shmyhal opnieuw dat zijn land het contract niet wil vernieuwen, maar dat Oekraïne wel open staat voor het doorvoeren van niet-Russisch gas.
Energie-expert Yafimava geeft tegen Business Insider aan dat "de doorvoerkwestie nog steeds op de agenda staat", maar dat de recente beslissing van het Oostenrijkse energiebedrijf OMV om de banden met Gazprom door te snijden de kansen op voortzetting van de leveringen flink heeft verkleind.
De beslissing van OMV eerder deze maand was klap voor Gazprom, mede omdat het Oostenrijkse bedrijf het eerste West-Europese bedrijf was dat tijdens het Sovjet-tijdperk besloot Russisch gas af te nemen.
Kenners van de energiesector zeggen tegen Business Insider dat het einde van de overeenkomst van OMV erop duidt dat Europa zich definitief afwendt van Russische energie, iets wat vóór de invasie van Oekraïne nog ondenkbaar was.
Gazprom kan vooralsnog bogen op de enorme binnenlandse vraag naar gas in Rusland en heeft ook geprofiteerd van de sterk gestegen gasprijzen. Tegelijk moet het Russische bedrijf nieuwe afzetmarkten ziet te vinden. Een van de mogelijkheden is de pijpleiding Power of Siberia 2 die voor meer export naar China moet gaan zorgen.