- Gasprijzen zijn sinds de piekniveaus van 2022 aan het dalen naar het niveau van voor de crisis, maar de Europese industrie voelt nog steeds de gevolgen van de hoge prijzen.
- Industriebedrijven die de last van de hogere gasprijs kunnen risico’s lastiger spreiden.
- Dit kan volgens kredietverzekeraar Atradius uiteindelijk leiden tot de-industrialisatie van Europa.
- Lees ook: Europa kan volledig zonder Russisch gas, zelfs als we de komende jaren flink stoken, volgens studie
Hoewel gasprijzen afgelopen jaar flink gedaald zijn, ligt de gasprijs nog steeds ver boven het niveau van de extreme prijsstijgingen van 2022.
Europese industriesectoren zoals chemie, metaal en staal, en papier, hebben hierdoor de afgelopen jaren hun productie flink zien teruglopen. “Maar de prijzen zijn nu voldoende gedaald om op korte termijn een geleidelijk herstel van de productie van energie-intensieve sectoren te ondersteunen,” zegt Theo Smid, senior econoom bij kredietverzekeraar Atradius in een donderdag verschenen rapport.
Volgens een studie van Oxford Economics zal de productie in de chemische industrie in de eurozone dit jaar met 2,9 procent groeien en volgend jaar met 2,2 procent. De metaal- en staalproductie zal in 2024 afvlakken en in 2025 met 3,4 procent groeien.
De papierindustrie ziet ook de eerste tekenen van herstel en zal in 2024 naar verwachting met 0,3 procent groeien, na een krimp van 8,4 procent in 2023.
Het kortetermijnbeeld voor de Europese industrie is daarmee voorzichtig optimistisch, maar de vooruitzichten op langere termijn blijven onzeker.
Ondanks de recente dalingen zal de energieprijs waarschijnlijk stabiliseren op een niveau boven het gemiddelde van voor de crisis, waardoor het concurrentievermogen van de industrie op de lange termijn verzwakt.
Hoge gasprijs kan leiden tot de-industrialisatie
Voor de Europese industrie leiden hogere energieprijzen tot hogere productiekosten, wat gevolgen heeft voor de winstgevendheid en het vermogen van veel bedrijven om te investeren voor de toekomst.
"Veel bedrijven in deze sectoren kondigen plannen aan om hun productiestrategieën aan te passen om economische levensvatbaarheid te garanderen, maar het valt nog te bezien of alle producenten zullen overleven", zegt Smid van Atradius.
In een aantal gevallen kunnen de hogere kosten worden doorberekend aan klanten, maar bedrijven die de last van de hogere gasprijs niet kunnen verrekenen, kunnen problemen krijgen met hun cashflow. Op de langere termijn kunnen sommige bedrijven ervoor kiezen om Europa daarom te verlaten.
"Op dit moment is er geen bewijs van de-industrialisatie als we kijken naar de industrie over de gehele linie, niet in de eurozone als geheel en ook niet voor Nederland specifiek", zegt Smid. "Maar het zou kunnen gebeuren in de meer energie-intensieve sectoren, vooral als de energieprijzen hoog blijven.”
Wat de aanvoer van gas heeft West-Europa door de sancties tegen Rusland grotendeels afscheid genomen van de import van Russisch gas. Dit wordt vervangen door meer import van vloeibaar aardgas per schip (lng). Maar die aanvoer is minder stabiel.