- Op groothandelsmarkten is de gasprijs sinds enkele weken fors aan het dalen.
- Toch liggen gasprijzen nog altijd een factor drie hoger dan een jaar geleden.
- Consumenten moeten er voorlopig rekening mee blijven houden dat energieleveranciers de prijzen verhogen.
- Lees ook: Driekwart huishoudens komt met verbruik stroom boven verbruikslimiet van prijsplafond uit – met gasverbruik zit 2 op 3 boven limiet
Het weer wordt de komende maanden één van de belangrijkste factoren om in te gaten te houden, als het over de Europese energiecrisis gaat. Een milde winter kan enorm helpen om dreigende tekorten aan gas tegen te gaan. Op de groothandelsmarkt wordt daar al op gespeculeerd.
De Europese gasprijs ging dinsdag verder omlaag. Op de Nederlandse groothandelsmarkt noteerde het gascontract voor levering in november 2022 op 163 euro per megawattuur. Op 26 augustus piekte deze prijs nog op 350 euro per megawattuur. In een maand tijd is de prijs op de groothandelsmarkt dus ruimschoots gehalveerd.
De zorgen op de gasmarkt over mogelijke tekorten in de winter lijken steeds verder af te zwakken. Bovendien zouden er de komende weken vrij milde weersomstandigheden zijn in het Verenigd Koninkrijk en het Europese vasteland, waardoor de verwarming niet hoog opgestookt hoeft te worden.
Ook worden steeds meer maatregelen in Europa genomen om gas te besparen om zo weggevallen leveringen uit Rusland op te vangen. Verder is Noorwegen bezig de gasleveringen aan West-Europa te vergroten.
Geen gastekort verwacht in Nederland bij milde winter
De Gasunie, het bedrijf dat het opslag- en transportnetwerk van Nederlandse gaspijpleidingen beheert, verwacht in principe geen gastekorten deze winter. De Nederlandse gasopslagen zijn voor 90 procent gevuld. Wordt de winter strenger dan in de afgelopen tien jaar het geval was dan kunnen er wel problemen ontstaan, met name voor de volgende winter.
Aanvankelijk lag het vuldoel van de gasopslagen op 80 procent, maar er is gekozen voor een grotere veiligheidsvoorraad. daarmee moet ook een relatief strenge winter het hoofd kunnen worden geboden. “De verwachting is dat er geen gastekort zal zijn deze winter”, zei een woordvoerder van de Gasunie afgelopen maand tegen BNR.
Om eventuele problemen het hoofd te kunnen bieden heeft minister Rob Jetten van Klimaat en Energie een crisisplan opgesteld. Zo zullen in het geval van een nijpend gastekort alle grote bedrijven verplicht hun gasverbruik met circa 20 procent moeten verminderen.
Nederland is op dit moment in het eerste niveau van het door het kabinet beschreven plan voor een gascrisis, die van een “vroegtijdige waarschuwing”. Pas bij het derde niveau is er sprake van een verplichting tot het verminderen van het gasverbuik bij grote bedrijven.
Gasprijs nog wel drie keer zo hoog als jaar geleden
De vraag is intussen in hoeverre de recente daling van gasprijzen op groothandelsmarkten soelaas gaat bieden voor consumenten in Nederland en elders in Europa.
Belangrijk om te beseffen is dat gasprijzen op de groothandelsmarkt nog steeds fors hoger liggen dan een jaar geleden. Dit is te zien in de onderstaande grafiek.
Begin oktober 2021 lag de gasprijs op groothandelsmarkten op 50 euro per megawattuur. De huidige gasprijs is dus nog altijd ruimschoots een factor drie hoger.
Dit is uiteraard van belang voor de ontwikkeling van consumentenprijzen. Diverse energieleveranciers willen voor het eind van dit jaar nog verhogingen doorvoeren van de variabele energietarieven voor gas en stroom.
Variabele tarieven voor bestaande klanten werden in het verleden meestal twee keer per jaar aangepast, in januari en juli. Maar door de onstuimige ontwikkeling van energieprijzen zijn veel energieleveranciers ertoe over gegaan vaker tussentijdse aanpassingen door te voeren.
In de bovenstaande grafiek is te zien dat sinds juli dit jaar nog een flinke stijging van de prijzen op groothandelsmarkten heeft plaatsgevonden en dat zullen energiebedrijven willen doorberekenen aan consumenten.
Voor individuele huishoudens speelt verder mee dat ze maandelijkse termijnbedragen betalen die doorgaans gedurende 12 maanden vaststaan. Aan het eind van zo'n periode wordt een verrekening gemaakt op basis van het daadwerkelijke verbruik van gas en stroom en de bijbehorende prijzen. Vervolgens wordt er een nieuw termijnbedrag vastgesteld. Door dit systeem wordt het effect van prijsverhogingen niet voor iedereen op hetzelfde moment zichtbaar.
Tot slot is het kabinet Rutte van plan vanaf 2023 een prijsplafond in te voeren voor stroom en gas, waarbij huishoudens naar verwachting maximaal 1,50 euro per kuub gas en 0,70 euro per kWh stroom gaan betalen. Dit is dan wel verbonden aan een verbruikslimiet van 1.200 kuub gas per jaar en 2.400 kWh stroom. Daarboven betaal je de marktprijs.