ANALYSE – Gasprijzen zijn momenteel relatief laag en dat is een meevaller voor consumenten en bedrijven. Tegelijk wordt het spannend hoe de komende winter uitpakt. Sommige analisten houden een scenario met ‘spotgoedkoop’ gas in de winter voor mogelijk, terwijl anderen een nieuwe prijspiek voorzien.

Gasprijzen op groothandelsmarkten daalden medio juli maar het laagste niveau van dit jaar op 25 euro per megawattuur en noteren deze week rond de 30 euro per megawattuur. Dat is inmiddels een heel eind verwijderd van het piekniveau van zo’n 300 euro per megawattuur eind augustus 2022.

Een belangrijke vraag voor consumenten en bedrijven is hoe de komende winter uitpakt wat betreft de gasprijzen in Europa.

Om een beeld te geven van de energiecrisis van 2022 en de daaropvolgende daling van gasprijzen, tonen we hieronder de gasprijs op de Amsterdamse groothandelsmarkt voor gas dat in augustus 2023 wordt geleverd.

De prijspiek van 2022 is duidelijk te zien en de daaropvolgende daling van gasprijzen ook. Goed om te weten is dat vóór de aanvang van de energiecrisis, medio 2021, de gasprijzen op de groothandelsmarkt op zo'n 17 euro per megawattuur lagen.

Nu worden gasprijzen voor consumenten doorgaans in kuub afgerekend, dus is het handig om te weten hoe de prijzen in megawattuur zich verhouden tot de prijzen per kuub. Hiervoor kun je de gasprijs in euro per megawattuur vermenigvuldigen met 0,0098 om bij benadering de prijs in euro per kuub te krijgen.

Dus 17 euro per megawattuur komt dan neer op 0,1667 euro per kuub, ofwel iets minder dan 17 cent per kuub. Daar moet je dan nog wel belastingen en de winstmarge voor energiebedrijven bij optellen om tot een consumentenprijs te komen. Wat de energiebelasting en de btw betreft gaat het in 2023 om 0,59 euro per kuub, dus inclusief de kale gasprijs komt dat in dit voorbeeld neer op 0,76 euro per kuub plus nog wat winstmarge voor het energiebedrijf.

Anders gezegd: vóórdat de energiecrisis uitbrak waren groothandelsprijzen van 17 euro per megawattuur niet ongewoon en dat zou anno 2023 neerkomen op consumentenprijzen van iets meer 0,80 euro per kuub inclusief belastingen en wat winstmarge.

Ter vergelijking: in juli lagen gemiddelde variabele prijzen voor nieuwe klanten van energieleveranciers op 1,28 euro per kuub en dat was het laagste gemiddelde niveau dit jaar.

Gas spotgoedkoop in de winter? Dan moet alles meezitten

Over de ontwikkeling van gasprijzen in de komende maanden zijn analisten sterk verdeeld. Zo acht zakenbank Morgan Stanley een scenario met een milde winter en goed opgevulde gasopslagen niet voor onmogelijk.

Analisten van de zakenbank schreven medio deze maand dat groothandelsprijzen in Europa dan kunnen dalen tot slechts 15 euro per megawattuur, ofwel 'spotgoedkoop' worden. Op basis van de hierboven gegeven omrekening kom je dan uit op consumentenprijzen inclusief belastingen van rond de 0,80 euro per kuub, ver onder het niveau van het prijsplafond voor energie dat op 1,45 euro per kuub is vastgesteld.

Maar het kan ook anders lopen. Energieagentschap IEA stelde deze maand in een rapport dat de spanning op de mondiale gasmarkt weliswaar sterk is verminderd en dat Europese gasopslagen inderdaad relatief goed gevuld zijn voor de winter. Tegelijk zijn er nog steeds risico's.

Een koude winter in combinatie met een volledige stopzetting van Russisch gas dat nog aan Europa wordt geleverd, plus extra vraag naar vloeibaar aardgas vanuit Azië in de winter, kan tot hernieuwde spanning leiden op de Europese gasmarkt.

De sleutel ligt hier bij de stabiliteit van de aanvoer van vloeibaar aardgas (LNG) per schip naar Europa, in het geval van een koude winter en een verdere vermindering van het aanbod van Russisch gas. In de onderstaande grafiek is te zien dat LNG (blauwe lijn) de rol van Russisch gas (rode lijn) vrijwel volledig heeft overgenomen wat betreft de Europese import van gas.

Europa moet dus hopen op een milde winter en een stabiele aanvoer van LNG om spotgoedkoop gas te krijgen. In het geval van een koude winter en disruptie van de LNG-markt zijn torenhoge gasprijzen niet uitgesloten.

LEES OOK: Energieprijzen gas en stroom in juli op een rij – Plus: overzicht terugleververgoeding voor zonnepanelen