Investeringen in gas en kernenergie krijgen tijdelijk en onder voorwaarden een groen EU-label. De Europese Commissie blijft er ondanks kritiek van experts en weerstand bij sommige lidstaten bij dat de twee energiebronnen voorlopig moeten worden ingezet om de overgang naar een schonere samenleving te versnellen, blijkt uit de presentatie van de Europese ‘groene investeringsgids’.

In de omstreden classificatie van duurzame financiering beschouwt de commissie gasgestookte installaties als groen indien sprake is van lage uitstootwaarden, zoals minder emissie dan 270 gram kooldioxide (CO2) per kilowattuur. In 2035 vervalt het groene stempel voor gas, voor kernenergie wordt dat 2045. Het dagelijks EU-bestuur erkent dat gas en kernenergie geen hernieuwbare energiebronnen en niet per se groen zijn, maar ze zijn nodig om de klimaatdoelen te bereiken.

Volgens Eurocommissaris Mairead McGuinness (Financiële Diensten) is de wetgeving niet perfect maar moet de EU roeien met de riemen die ze heeft om zo snel mogelijk de CO2-uitstoot terug te dringen. “Deze classificatie is een wegwijzer voor investeerders. Zij zijn vrij in hun keuzes.”

Verdeeldheid in Brussel over ‘groen label’ voor gas

Onder meer Nederland, dat in Brussel samen optrekt met Zweden, Denemarken en Oostenrijk, had eerder aangegeven dat investeringen in gas niet als groen gelabeld zouden mogen worden. “Het gebrek aan wetenschappelijk bewijs voor het opnemen van fossiel gas in de classificatie moet leiden tot een heroverweging van het voorstel,” schreven klimaatminister Jetten en zijn Oostenrijkse, Deense en Zweedse collega aan de commissie.

Investeringen in gas zouden niet als groen mogen worden bestempeld tenzij ze minder dan 100 gram kooldioxide per kilowattuur uitstoten, aldus de landen. Dat komt overeen met de aanbevelingen die adviseurs van de EU vorige week deden over de regels, maar is veel lager dan de grens van 270 gram in het ontwerpplan van de Commissie.

Sommige landen, waaronder Polen en Tsjechië, beschouwen gas en kernenergie als cruciaal om landen af te helpen van de meest vervuilende fossiele brandstof, steenkool. Bij tegenstanders zijn er zorgen over de veilige verwijdering van kernafval. Oostenrijk, Duitsland en Luxemburg hebben zich al fel tegen het aanmerken van kernenergie als groene energiebron geuit.

Ook kritiek experts op EU-label

Ook een belangrijke groep experts stelde in een rapport voor de Europese Commissie dat gas en kernenergie niet duurzaam of groen zijn. Volgens het platform, bestaande uit deskundigen van banken, bedrijven en maatschappelijke organisaties, is gas niet groen en zullen ook nieuwe, schonere gasgestookte installaties dat niet worden.

De experts zijn er ook geen voorstander van om gas tijdelijk een groen label te geven zoals de commissie voorstelt, namelijk als het wordt gebruikt in plaats van steenkool, dat nog veel vervuilender is en de komende jaren moet verdwijnen als energiebron in de EU. Ook bij het opnemen van kernenergie in de ‘groene investeringengids’ zet het platform vraagtekens. De risico's bij het opslaan van nucleair afval zijn de afgelopen decennia niet opgelost, stelt het.

Klimaatdoelen EU voor beperking CO2-uitstoot

De EU wil in 2050 klimaatneutraal zijn. Daarvoor moet de CO2-uitstoot in de EU al in 2030 met 55 procent ten opzichte van 1990 zijn teruggebracht. Om dat gedaan te krijgen zijn veel privé-investeringen nodig. De classificatie is van groot belang voor beleggers en investeerders die hun geld in duurzame projecten willen steken en zo bijdragen aan de reductie van CO2-uitstoot. De groene investeringsgids moet ook voorkomen dat financiële producten worden aangeboden die eigenlijk helemaal niet zo duurzaam zijn als de verkoper wil doen geloven. Dit staat bekend als ‘groenwassen’.

Gas is twee keer minder vervuilend dan steenkool als het gaat om de uitstoot van CO2 bij verbranding, weten kenners. Maar gasverbranding gaat ook gepaard met de uitstoot van methaan, een krachtig broeikasgas.

Eerder kwam de commissie al met labels voor hernieuwbare energie, waarover weinig verdeeldheid bestaat. Gas en kernenergie doen de emoties echter oplopen. Er is een supermeerderheid van twintig van de 27 landen, met minimaal 65 procent van de bevolking in de EU, nodig om het te blokkeren. Ook het Europees Parlement moet de zogeheten taxonomie goedkeuren. Een aantal landen overweegt naar het Europees Hof van Justitie te stappen als de wetgeving van kracht wordt.

LEES OOK: Dit zou een CO2-taks op gas en stroom Nederlandse huishoudens kosten, als je die koppelt aan het energieverbruik