ANALYSE – Angela Merkel gaat haar vierde termijn als bondskanselier verzwakt in. Haar CDU, de Beierse zusterpartij CSU en coalitiepartner SPD behaalden allen het slechtste verkiezingsresultaat sinds de eerste naoorlogse verkiezing in 1949.
SPD-voorman Schulz sluit voortzetting van de Grote Coalitie uit. Als hij voet bij stuk houdt, moet Merkel een coalitie vormen met de Liberale FDP en Groenen, de Jamaica-optie. Een dergelijke samenwerking zal niet over rozen verlopen.
De rechts-populistische Alternative fur Deutschland (AfD) won 13 procent van de stemmen. 60 procent van de AfD-steun kwam van proteststemmers en 34 procent van kiezers die uit overtuiging op de partij stemden. De AfD-basis is dus wankel, maar desalniettemin is ook Duitsland niet immuun voor het rechts-populisme dat Europa al een paar jaar zorgen baart.
Macron-Merkel motor?
Rechtspopulisten zijn nu de tweede partij in onder meer Frankrijk, Nederland, Oostenrijk, Denemarken en Finland en ze leiden regeringen in Polen en Hongarije. Nu zijn ze dus ook een Duitse factor van formaat. Verandert dit fundamenteel de Europese economische vooruitzichten?
Laten we ons aansluiten bij Merkel: “In der Ruhe liege die Kraft”, zei ze gisteravond. Nemen we wat afstand van de Duitse verkiezingshectiek, dan zien we de Europese economie rustig voortdrentelen met verrassend sterke groeicijfers, dalende werkloosheid en een grote instroom van kapitaal. In juli kochten buitenlandse beleggers bijvoorbeeld voor 61 miljard euro aan eurozone-aandelen; het meeste sinds november 2012.
De ECB maakt nog geen aanstalten om serieus monetair te remmen en vanuit politieke hoek zien we ook positieve tekenen. Zo ondertekende de Franse president Emmanuel Macron afgelopen vrijdag zijn arbeidsmarkthervormingen en komt hij deze week met plannen voor de eurozone.
Met Merkel in haar vierde en waarschijnlijk laatste termijn en de Franse leider nog met een kakelvers mandaat, denken de markten dat de Duits-Franse as de Eurozone-fundamenten zal verstevigen.
Beleggers tonen vertrouwen
De markten hebben er wel vertrouwen in, zo blijkt onder meer uit de ontwikkeling van aandelenbeurs in het land dat volgens veel analisten het grootste zorgenkind is van de muntunie: Italië. De FTSE MIB is zo’n 17 procent gestegen in 2017 en over de afgelopen twaalf maanden zelfs 42 procent. Ondanks dat Italië nog altijd kampt met hoge werkloosheid, een zorgelijke bankensector en lage groei en afstevent op een uiterst onzekere verkiezing komend voorjaar.
Kan dan niets het optimisme doorbreken? Zeker wel. Het enthousiasme over Macron neemt af, Merkel kan wel eens een minder stabiele regering krijgen dan werd gedacht en de komende weken kunnen het Catalaanse referendum en Oostenrijkse en Tsjechische verkiezingen voor onrust zorgen.
Maar vooralsnog staan de meeste economische seinen op groen, zoals de verrassend positieve PMI-data van afgelopen week. Om in Jamaica-sferen af te sluiten, laten we hopen dat de Europese economie Jimmy Cliff kan blijven zingen:
It's gonna be a bright (bright)
Bright (bright) sunshiny day
Andy Langenkamp is senior politiek analist bij ECR Research en heeft zich gespecialiseerd in de repercussies van geopolitieke en politiek-economische ontwikkelingen op de financiële markten. De informatie in zijn artikelen is niet bedoeld als professioneel beleggingsadvies of als aanbeveling tot het doen van bepaalde beleggingen.