- CDU-leider Friedrich Merz won zondag de Duitse verkiezingen, ondanks de opkomst van de radicaalrechtse AfD.
- De 69-jarige Merz gaat nu proberen een coalitie te smeden met de sociaaldemocratische SPD.
- Hij wil een strenger immigratiebeleid, twijfelt ernstig over de toekomst van de NAVO en was altijd de grote rivaal van Angela Merkel bij de Duitse christendemocraten.
- Lees ook: Duitse verkiezingen: christendemocraten van Friedrich Merz kunnen coalitie vormen met verliezende SPD
CDU-leider Friedrich Merz gaat na de winst van zijn partij bij de Duitse parlementsverkiezingen zondag proberen een coalitie te smeden met de sociaaldemocratische SPD. Duitsland maakte een flinke ruk naar rechts, maar aanstaand bondskanselier Merz heeft de radicaalrechtse partij AfD uitgesloten van regeringsdeelname.
De christendemocratische combinatie CDU/CSU behaalde 28,5 procent van de stemmen, de AfD 20,8 procent, de SPD 16,4 procent en de Grünen 11,6 procent.
Merz wil voor Pasen een coalitie hebben gevormd met de SPD. De belangrijkste onderwerpen tijdens de onderhandelingen worden volgens hem de internationale relaties, migratie en de economie.
Maar wie is de 69-jarige Merz, die al sinds zijn tienerjaren politiek actief is? Business Insider benoemt 5 dingen die je over de conservatieve miljonair moet weten.
1) Merz wil een strenger migratiebeleid
Met de opkomst van de radicaalrechtse AfD en een serie door uitgeprocedeerde asielzoekers gepleegde aanslagen in de afgelopen maanden speelde immigratie een belangrijke rol tijdens de verkiezingscampagne. “Op mijn eerste werkdag als bondskanselier zal ik het ministerie van Binnenlandse Zaken instrueren om grenscontroles in te voeren en illegale immigratie te stoppen”, zei Merz tijdens de campagne.
Hij beloofde “een fundamentele ommekeer” op het gebied van migratie met onder meer permanente grenscontroles, een inreisverbod voor asielzoekers die geen geldige papieren kunnen overleggen en het terugsturen van vluchtelingen uit Afghanistan en Syrië.
Merz kreeg in aanloop naar de verkiezingen veel kritiek, omdat hij voor het aangenomen krijgen van een motie over strenger asielbeleid samenwerkte met de AfD. Daarmee doorbrak hij de ‘Brandmauer’, ofwel de ongeschreven regel dat andere partijen niet samenwerken met extreemrechts.
2) Hij werd al op zijn 16e lid van de CDU
Merz is al sinds zijn tienerjaren politiek actief: op 16-jarige leeftijd sloot hij zich aan bij de jongerenafdeling van de CDU. Hij staat volgens NRC bekend als een klassiek conservatief, die veiligheid, economische stabiliteit en klassieke familiewaarden hoog in het vaandel heeft.
Toch zei hij ooit in een interview met Tagesspiegel dat zijn jeugd wilder was dan zijn smetteloze cv doet voorkomen. Zo deed hij motorraces op straat en zou hij tijdens een feestje met een groep vrienden het schoolaquarium volgeplast hebben.
Na zijn militaire dienst, een rechtenstudie en een carrière als bedrijfsjurist werd hij in 1989 verkozen in het Europees Parlement. Toen zijn termijn van vijf jaar in Brussel erop zat werd hij lid van de Bondsdag, het Duitse parlement. Dat was hij van 1994 tot 2009. Hij was toen onder meer de oppositieleider tijdens de eerste termijn van SPD-bondskanselier Gerhard Schröder.
3) Hij was altijd de grote rivaal van Angela Merkel
Merz verloor in 2002 het partijleiderschap van de CDU aan Angela Merkel. Hij deed er met andere conservatieve CDU'ers alles aan om te voorkomen dat zij bondskanselier zou worden, maar die strijd verloor hij. Daar waar Merkel als kalm en berekenend bekendstaat, is Merz juist een politicus die bereid is veel meer risico's te nemen.
Merkel heeft bijna zestien jaar kunnen regeren met een in de ogen van Merz veel te progressieve koers. Hij verliet bij gebrek aan uitzicht op het hoogste ambt in 2009 de politiek om daar pas bijna tien jaar later terug te keren, toen het vertrek van Merkel aanstaande was.
Merkel erkende in haar eind vorig jaar verschenen memoires dat ze een uiterst moeizame relatie hadden. "Er was vanaf begin af aan één probleem: we wilden allebei de baas zijn", schreef ze.
4) Hij twijfelt ernstig over de toekomst van de NAVO en zinspeelt op Europees kernwapenpact
Merz vraagt zich sinds kort af of de NAVO over een paar maanden nog wel in haar huidige vorm bestaat. In een interview met de Duitse omroep ARD op de dag na de verkiezingen zei hij dat het duidelijk is dat de regering van de Amerikaanse president Donald Trump "niet veel geeft om het lot van Europa".
Hij vindt dat Duitsland er rekening mee moet houden, dat Trump zich niet zal houden aan de wederzijdse verdedigingsbelofte van de NAVO. Volgens Merz moet Duitsland daarom serieus bespreken of het land kan worden opgenomen onder de kernwapenparaplu van het Verenigd Koninkrijk en Frankrijk. "Feit is dat we met de Britten en Fransen moeten praten over de vraag of hun nucleaire beveiliging niet ook voor ons gebruikt zou kunnen worden", zei hij vlak voor de verkiezingen tegen de omroep ZDF.
5) Hij was ook succesvol als zakenman en is dol op zijn privéjet
Na zijn tijdelijke vertrek uit de Duitse politiek in 2009 ging hij als partner bij advocatenkantoor Mayer Brown de belangen behartigen van grote Duitse industriële concerns, zoals chemieconcern BASF. In 2016 werd hij bestuursvoorzitter van de Duitse tak van vermogensbeheerder Blackrock. Merz was al behoorlijk vermogend, maar is in deze periode multimiljonair geworden.
Merz is ook hobbypiloot en bezit twee vliegtuigen. Hij krijgt regelmatig kritiek als hij met een privéjet arriveert bij een bijeenkomst, zoals in 2022 bij de bruiloft van collega-politicus Christian Lindner op het eiland Sylt. Maar daar trekt hij zich niks van aan. "Ik gebruik met dit kleine toestel minder brandstof dan de auto van welk lid van de federale overheid dan ook, dus ik zal blijven vliegen", zei hij destijds.