Documentairemaker Dirk Jan Roeleven volgde eurocommissaris en PvdA’er Frans Timmermans ruim een jaar met een camera.
Resultaat: De Europeaan, een documentaire waaruit duidelijk wordt dat Timmermans van voetbal houdt, een hekel heeft aan mensen die te laat komen en erkent dat hij een ontzettende geldingsdrang heeft.
De documentairemaker kreeg daarnaast opvallend veel toegang tot vergaderingen en ontmoetingen die normaal niet openbaar zijn voor de gemiddelde Europese burger. De film geeft ons naast een beeld van Frans Timmermans dus ook een interessant inkijkje in de Brusselse achterkamertjes.
Dit zijn de vijf opvallendste punten:
1. Volgens Timmermans denkt Rutte te makkelijk over van alles
Een vaak gehoord punt van kritiek op premier Mark Rutte is dat hij vaak dingen weglacht, of te makkelijk over dingen denkt. Diederik Samsom en Timmermans delen die kritiek, blijkt uit de film.
De eurocommissaris spreekt op een gegeven moment in de documentaire met zijn mede-PvdA’er over de Turkije-deal. Ze hebben het over de terugkeer van vluchtelingen en de houding van de premier.
Samsom: Ik hoorde het al van Mark. Over dat verhaal terug. Ik zei al, nou, zo makkelijk is het ook allemaal niet hè.
Timmermans: Voor Mark is alles altijd heel makkelijk.
Die terugkeer van vluchtelingen blijkt sowieso belangrijk voor Rutte. Timmermans zegt op een ander punt in de film dat Rutte er “de hele tijd op hamert”. Wat de premier niet beseft, aldus de PvdA’er, is dat terugkeer van vluchtelingen ook gewoon in de voorstellen van de Commissie staat.
2. De vluchtelingendeal met Turkije kwam niet van harte
Timmermans maakt in de documentaire duidelijk dat lang niet alle Europese lidstaten zin hadden in de vluchtelingendeal met Turkije, die een oplossing moet bieden voor de vluchtelingencrisis in Europa.
“[Turkije wil] een strategische relatie met de Europese Unie. Dan dagen ze mij uit, en zeggen ze dat er lidstaten zijn die dat helemaal niet willen. Nou dat klopt. Er zijn landen die hier helemaal niets strategisch in zien, maar ze willen wel iets afspreken omdat we nu met een probleem zitten. Het is aan [Turkije] om vervolgens die kans te grijpen. Als je gaat zitten wachten tot iedereen in de EU met een applaus Turkije binnenhaalt, dat gaat nooit gebeuren.”
Maar niet alleen Europese lidstaten morren over de deal met Turkije. Ook president Erdogan zou niets zien in de deal, die door zijn premier is gesloten.
Timmermans zei daarover:
“Als deze deal inderdaad doorgaat, maken de Turken enorme concessies. Dat wordt een moeilijk gesprek met zijn president. Erdogan ziet hier helemaal niets in.”
3. Italië staat in het krijt bij de rest van Europa
In de media laat de Italiaanse premier Matteo Renzi zich vaak genoeg negatief uit over de andere Europese leiders. Je kunt je afvragen of dat een onderhandelingsstrategie is; misschien ligt hij binnenskamers eigenlijk heel goed bij de rest?
Nou, niet bij Timmermans, in ieder geval. Een zichtbaar geïrriteerde Timmermans lucht zijn hart over Renzi na een bijeenkomst:
“Iedereen heeft de schuld behalve hijzelf. We hebben Italië echt heel erg geholpen dit jaar, dus hier ben ik zeer geïrriteerd over. Als het zo moet, jongen, laat maar zitten.”
Het was volgens Timmermans Renzi "die weer op de toer gaat dat de rest het allemaal niet heeft begrepen". Ook de felle aanvallen richting Duitsland bevielen Timmermans geenszins.
4. De Brexit komt niet meer goed
De documentaire sluit af met het moment dat de uitslag van het Brexit-referendum bekend wordt. Geen goed nieuws voor de eurocommissaris en zijn team. Timmermans heeft weinig geruststellende woorden voor zijn medewerkers:
"Je kunt wel zeggen dat het goedkomt, maar dit komt gewoon niet goed. Bereid je daar maar op voor. Er komt gewoon ontzettend veel schade waar we hard aan zullen moeten werken."
Later, een-op-een met documentairemaker Dirk Jan Roeleven, is Timmermans al iets genuanceerder.
“We zullen het wel onder controle krijgen, maar het gaat een hoop economische groei kosten, en een hoop gedoe. Het zorgt ervoor dat we ons een tijdlang niet meer op de hoofdzaken kunnen richten.”
Uiteindelijk vindt Timmermans troost in een wielermetafoor: “Het is alsof je de Mont Ventoux op moet fietsen en aan de voet zeggen ze: ‘Hier heb je een zak met twintig kilo kolen, die moet ook nog mee’.”
5. Timmermans houdt niet van laatkomers
Als je een goede beurt wil maken bij de op één na machtigste man van de Europese Commissie, moet je vooral niet te laat komen. “Het werkt een stuk efficiënter als iedereen gewoon op tijd komt”, aldus Timmermans.
Helaas voor Timmermans steekt de realiteit vaak anders in elkaar. De eurocommissaris maakt in zo'n geval zijn punt met een sarcastisch grapje:
“Ik maak dan een opmerking als: ‘Fijn dat je het toch nog hebt gehaald’. Of als het ochtend is, zeg ik bijvoorbeeld ‘Goeiemiddag’.”