Het traditionele Franse stokbrood heeft het moeilijk. Niet alleen kiezen steeds meer Fransen voor muesli, de Fransen die nog een baguette kopen willen een zacht exemplaar zonder harde korst.
Op vakantie in Frankrijk valt één ding op. Hoe klein het dorpje ook is, er is altijd wel een boulangerie waar je ’s ochtends vers stokbrood kunt halen.
Frankrijk en stokbrood zijn bijna synoniem aan elkaar in de ogen van buitenlanders. Maar in het land zelf wordt de broodsoort bedreigd, dat althans de indruk van de bakkers.
Minder stokbrood, meer muesli
De Fransen werken nog steeds zo’n tien miljard stokbroden per jaar naar binnen, maar dat aantal daalt gestaag. Gemiddeld eet een Fransman nu een halve baguette per dag waar dat veertig jaar geleden nog een hele was. Begin twintigste eeuw verorberde een Fransman dagelijks zelfs drie stokbroden.
Ook daalt het aantal bakkerijen gestaag. Waren er op het hoogtepunt zo’n 54 duizend bakkers, nu telt het land er 32 duizend, schrijft correspondent Cees van Zweeden woensdag in BN DeStem.
Het stokbrood is het slachtoffer van veranderende eetgewoonten. Bij het ontbijt kiezen met name jongeren steeds vaker voor cornflakes en andere ontbijtgranen. Die staan gewoon in een doos in de kast, terwijl je voor een baguette naar de bakker moet. Bij de andere maaltijden hebben rijst en pasta een opmars gemaakt. Stokbrood wordt minder als bijgerecht gegeten.
De belangenorganisatie voor Franse bakkers trekt aan de bel en is een landelijke actie begonnen om hun troetelkindje te behouden. Met de campagne Coucou, tu as pris le pain? (vertaald: Hey, heb je het brood meegenomen?) willen ze jongeren aansporen om meer stokbroden te eten.
Zachte stokbroden
Maar er is nog een andere bedreiging voor het edele stokbrood, en die komt van binnenuit: bij de stokbroodeters zelf. Steeds meer Fransen willen een zachte baguette zonder harde korst. Want die doet pijn aan je tandvlees en gehemelte.
Zo'n 80 procent van de bakkerijen in Parijs bakt de stokbroden een paar minuten te kort zodat ze wit en zacht blijven, zegt eetrecensent Rémi Héluin tegenover The Wall Street Journal. Want dat is nu eenmaal wat de klant wil.
Vanzelfsprekend is er kritiek op de eetgewoonten van Parijzenaars. "De korst is het kenmerk van Frans brood", aldus schrijver Jean-Philippe de Tonnac. "Het is niet zo smaakvol als het niet goed gebakken is."
Sommige bakkerijen weigeren aan de wensen van de klant toe te geven. "Iedereen in Frankrijk kent de basisprincipes van wijnproeven", zegt de Parijse bakker Frédéric Pichard, "maar mensen is nooit geleerd hoe ze brood moeten proeven." Hij geeft regelmatig rondleidingen in zijn bakkerij aan mensen en legt uit hoe je stokbrood moet proeven.
Bakker Franck Debieu uit het dorpje Sceaux onder Parijs heeft een directere methode. Als klanten om een 'witte baguette' vragen, geeft hij ze een goed gebakken stokbrood met daarbij de tip om het eens te proberen. "De klant weet niet wat het beste is", aldus Debieu. "Het is aan de bakker om ze op te voeden."