Over ruim een maand kunnen we 2023 inluiden. Door slim te schuiven met je vermogen, grotere betalingen handig te timen en schulden af te losten, kun je op de valreep verrassend veel geld besparen.

In een korte serie over fiscale eindejaarstips voor 2022 geeft Business Insider een overzicht van zaken om aan te denken.

In het eerste deel kwam aan bod hoe je kunt besparen op de vermogensbelasting in box 3. In dit tweede deel zoomen we in op aftrekposten voor de inkomstenbelasting in box 1. Het gaat in dit geval om het fiscale jaar 2022, waarover je in 2023 aangifte moet doen.

Aftrekposten voor de inkomstenbelasting ? Doe uitgaven nú

De overheid is al jaren bezig om de aftrekposten voor de inkomstenbelasting (box 1) stapsgewijs af te bouwen. Denk bijvoorbeeld aan de hypotheekrenteaftrek, alimentatie, zorgkosten, aftrekposten voor ondernemers en giften aan goede doelen.

Deze versobering is voelbaar als je in de hoogste schijf van de inkomstenbelasting valt en in 2022 meer verdient dan 69.398 euro. Kom je boven deze grens uit, dan moet je over het inkomen boven het grensbedrag 49,5 procent belasting betalen, terwijl je de bovengenoemde aftrekposten tegen een lager percentage mag aftrekken.

Over het fiscale jaar 2021 was het maximale aftrekpercentage nog 43 procent. Voor 2022 wordt dat met drie procentpunt verlaagd naar 40 procent en in 2023 zakt dit naar 36,93 procent.

Volgend jaar schuift ook de grens voor de hoogste belastingschijf iets op naar het inkomensdeel vanaf 73.071 euro.

Je kunt geld besparen door waar mogelijk aftrekbare uitgaven nog dit jaar te doen. Hiermee bespaar je niet alleen belasting in box 1, maar mogelijk ook in box 3 (vermogensbelasting).

Ook met de eigen woning zijn slimme keuzes te maken, die je veel geld kunnen opleveren. Hieronder bespreken we de mogelijkheden.

1. Betaal hypotheekrente vooruit

Val je dit jaar in de hoogste schijf van de inkomstenbelasting (en is je inkomen hoger dan 69.398 euro) en verwacht je volgend jaar een flinke daling van je inkomen, omdat je bijvoorbeeld met pensioen gaat of je baan bent kwijtgeraakt? Dan kan het een extra belastingbesparing opleveren als je een deel van de hypotheekrente van 2023 alvast vooruit betaalt vóór de jaarwisseling.

Je profiteert dan dubbel. Ten eerste kun je de hypotheekrente dan nog in de hoogste schijf aftrekken. Ten tweede kun je, zoals we hierboven zagen, deze rente in de hoogste schijf nu nog aftrekken tegen 40 procent in plaats van de 36,93 procent die in 2023 geldt.

Vooruitbetalen kan helaas niet onbeperkt. Je mag van de Belastingdienst maximaal zes maanden rente vooruitbetalen, dus tot 1 juli 2023. Verder is het nog maar zeer de vraag of je geldverstrekker daarmee akkoord gaat. De meeste banken werken daar niet aan mee, want ze zijn hiertoe niet wettelijk verplicht.

Heb je voor je huis een onderhandse lening afgesloten, bij bijvoorbeeld je ouders, dan is het misschien wat makkelijker om daar afspraken over te maken.

Lees ook: De jubelton wordt afgeschaft: is de familiehypotheek een goed alternatief om je kind te helpen bij de aankoop van een huis?

2. Maak haast met aanpassingen aan je hypotheek

De versobering van de hypotheekrenteaftrek geldt niet alleen voor de hypotheekrente, maar ook voor andere kosten die te maken hebben met het afsluiten of wijzigen van je hypotheek. Hierbij moet je denken aan oversluitkosten, advieskosten en een boeterente.

Wil je je hypotheek aanpassen, probeer dat dan nog dit jaar te doen.

3. Sleutel aan de de partneralimentatie

Heb je komend jaar een belastbaar inkomen van meer dan 73.071 euro, dan zullen je netto alimentatiekosten flink stijgen ten opzichte van nu. Want ook voor betaalde partneralimentatie daalt het maximale aftrekpercentage van 40 procent over 2022 naar 36,93 procent in 2023.

Mocht je hierdoor in problemen komen, dan kun je proberen om de partneralimentatie aan te passen. Check wel of dit ook consequenties heeft voor eventuele toeslagen.

... of koop deze af

Je kunt ook overwegen om de partneralimentatieverplichting af te kopen. Dit kan voor jou voordelig uitpakken en het zorgt er ook nog voor dat je niet meer aan elkaar vast zit.

Maar er zitten ook nadelen aan. Zo is je ex-partner in een keer een flink bedrag aan belastingen over het ontvangen bedrag verschuldigd. Dit kun je deels voorkomen via middeling of door de afkoopsom in een lijfrentepolis te storten. Jouw ex ontvangt dan hieruit periodieke uitkeringen die geleidelijk worden belast.

Bedenk verder dat je later niet meer op deze beslissing kunt terugkomen. Dat kan zuur zijn als bijvoorbeeld je ex-partner gaat samenwonen of trouwen, waardoor het recht op partneralimentatie vervalt.

4. Voeg zorgkosten samen

Zorgkosten die je niet krijgt vergoed, zoals tandartskosten of fysiotherapie waarvoor je niet bent verzekerd, zijn onder voorwaarden aftrekbaar. Er geldt wel een drempel, die afhankelijk is van de hoogte van je inkomen. Hoe hoger jouw inkomen, hoe hoger de drempel. Alleen zorgkosten die boven de drempel uitstijgen, zijn aftrekbaar.

Voor de meeste mensen is die drempel te hoog om zorgkosten te mogen aftrekken. Maar zit je er dicht tegenaan, dan kan het de moeite lonen om zorgkosten te bundelen. Staat er bijvoorbeeld al een dure tandheelkundige behandeling in de planning, zoals het plaatsen van een implantaat, kijk dan of het nog lukt om de afspraak te vervroegen naar december.

Welke zorgkosten aftrekbaar zijn, lees je in dit artikel.

5. Bundel giften aan goede doelen

Doneer je weleens geld aan een goed doel? Dan mag je de giften opvoeren als aftrekpost, mits deze bij elkaar opgeteld hoger zijn dan 1 procent van je verzamelinkomen, met een minimum van 60 euro. Elke euro boven deze grens is aftrekbaar.

Voor giften aan culturele instellingen die door de Belastingdienst officieel is erkend als Algemeen Nut Beogende Instelling (ANBI), geldt een verhoogde aftrek.

Kom je niet aan deze drempel, dan kun je overwegen de giften over enkele jaren te bundelen. Je hebt dan een mooie aftrekpost.

… of spreid ze juist

Er geldt voor giften ook een bovengrens: je mag niet meer aftrekken dan 10 procent van je drempelinkomen. Komen je giften boven dit plafond uit, dan is het juist slim om je giften over meerdere jaren te spreiden. De eisen die de Belastingdienst stelt voor aftrekbaarheid van giften, kun je lezen in dit artikel.

Lees ook: Zo check je of een collectant geen oplichter is – en 5 andere vragen over giften aan goede doelen

6. Huis kopen of verkopen? Let op de timing

Sta je op het punt je huis te verkopen of een huis te kopen? Denk dan goed na over het moment van de overdracht.

Verkoop je je huis waarschijnlijk met een overwaarde en vloeit de opbrengst niet nog voor de jaarwisseling naar een nieuwe eigen woning, dan kan het verstandig zijn om de overdracht over de jaarwisseling heen te tillen. Anders moet je het geld dat op je bankrekening staat opgeven als vermogen in box 3 en dat loopt waarschijnlijk behoorlijk in de papieren.

Koop je een huis met (deels) eigen geld, dan kan het juist slim zijn om de overdracht nog voor 1 januari te laten plaatsvinden, omdat je dan je vermogen in box 3 drukt.

Uiteraard moet de verkoper hier wel mee akkoord gaan. Hij op zij heeft wellicht een tegenovergesteld belang. Maar proberen kan natuurlijk altijd.

Lees ook: Wat is verstandiger: eerst een nieuw huis kopen of eerst je oude huis verkopen? 5 afwegingen

7. Starter op de huizenmarkt? Misschien nog even wachten...

Huizenkopers tussen 18 en 35 jaar hoeven geen overdrachtsbelasting te betalen als zij een huis kopen van maximaal 400.000 euro. Die grens gaat in 2023 omhoog naar 440.000 euro.

Val jij in deze doelgroep en kun je je een huis van net iets meer dan vier ton permitteren, dan kan het slim zijn om pas op woningjacht te gaan na de jaarwisseling. Je hebt dan meer woningen om uit te kiezen om van het belastingvoordeel gebruik te maken.

Dat voordeel is groot is groot. Stel dat je een huis wil kopen van 410.000 euro, dan bespaar je 8.200 euro belasting als je hiermee wacht tot 2023.

8. …en let op hogere hypotheek met NHG-verzekering in 2023

Een lening met Nationale Hypotheekgarantie (NHG) is gunstig. Je geniet niet alleen rentevoordeel, maar hebt ook een vangnet als je door vervelende gebeurtenissen, zoals een echtscheiding, arbeidsongeschiktheid of werkloosheid, de hypotheeklasten niet kunt betalen.

Wil je een hypotheek afsluiten met NHG, dan kan het slim zijn om pas na de jaarwisseling een huis te kopen. Want de kostengrens voor NHG stijgt in 2023 van 355.000 euro naar 405.000 euro. Er komen dan dus meer huizen in aanmerking voor deze gunstige regeling, zeker nu de huizenprijzen afvlakken.

Wil je energiebesparende maatregelen meefinancieren, dan geldt een hogere grens: 429.300 euro. Nu is dat nog 376.300 euro. Hiervoor geldt wel als voorwaarde dat je het extra geld volledig besteedt aan maatregelen die het energieverbruik terugdringen, zoals woningisolatie, de aanleg van zonnepanelen of de aanschaf van een warmtepomp.

Wie een lening met NHG afsluit, moet wel eenmalig een extra bedrag neertellen. Deze premie (borgtochtprovisie) blijft komend jaar gelijk: 0,6 procent. Dus dat is gunstig.

9. Vakantiehuis kopen? Wees er snel bij

Aas je op een vakantiehuisje of een woning om te verhuren (bijvoorbeeld als beleggingspand of voor je kind dat op kamers gaat)? Dan is het juist verstandig om haast te maken met de aankoop. De overdrachtsbelasting voor woningen die voor de koper niet worden gebruikt als hoofdverblijf gaat komend jaar namelijk verder omhoog, van 8 procent naar 10,4 procent.

10. Goed in de slappe was? Maak nog snel gebruik van de jubelton

Tot slot nog een tip over de zogeheten ‘jubelton’: de schenkingsvrijstelling van 106.671 euro voor de aankoop of verbouwing van een huis, bedoeld voor huizenkopers en -bezitters tussen de 18 en 40 jaar.

Wil je van die regeling profiteren, wacht dan niet te lang. In 2023 gaat de vrijstelling omlaag naar 28.947 euro en een jaar later wordt deze volledig afgeschaft.

Ook de mogelijkheid om deze schenking uit te smeren wordt beperkt. Een schenking die je in 2022 doet, mag je nog maar over twee jaar spreiden, in plaats van over drie opeenvolgende jaren. Vanaf 2023 is spreiding niet meer mogelijk.

Zorg er bij schenkingen verder voor dat de ontvanger niet toeslagen misloopt, omdat het vermogen te hoog wordt. Houd de bovengrenzen dus goed in de gaten.

Lees meer bespaartips en veranderingen in 2023: