Veel mensen kijken nauwelijks meer naar hun financiën om nadat hun hypotheek, testament en verzekeringen zijn geregeld. Met een financiële APK op gezette tijden kun je veel geld besparen en voorkom je onaangename verrassingen.

Een echtscheiding, de komst van kinderen, het overlijden van je partner, werkloosheid, wetswijzigingen, afgestempelde pensioenen, een lage rente… Niets is zo veranderlijk als een mensenleven. Hierdoor is het belangrijk om je financiën met enige regelmaat tegen het licht te houden. Voldoen de producten die je destijds hebt afgesloten nog wel? Loop je geen onnodige risico’s? En valt er nog ergens geld te besparen? In een tweedelige miniserie leggen we uit waar je zoal op kunt letten. In deel 1: je huis en je pensioen.

1. Je huis

Een hypotheek sluit je in principe voor dertig jaar af. Maar gedurende die periode kan er veel gebeuren: de huizenprijzen en de rente kunnen flink schommelen en de wetgeving is aan veranderingen onderhevig. Het is dan ook geen overbodige luxe om je hypotheek met enige regelmaat onder de loep te nemen.

Oversluiten of middelen

Is de huidige rentestand lager dan de hypotheekrente die je nu betaalt, dan kan het aantrekkelijk zijn om je hypotheek over te sluiten. Houd bij het oversluiten naar een andere bank wel rekening met extra kosten: een boete, afsluitprovisie en notariskosten. Een andere optie is rentemiddeling. Het is wel verstandig om goed te laten doorrekenen of dit voor jou verstandig is, voor je een beslissing neemt.

Kijk naar risico-opslag

Heb je destijds een tophypotheek afgesloten en sindsdien een deel van de schuld afbetaald, of is de waarde van het huis in de tussentijd gestegen? Dan kun je de hypotheekverstrekker vragen om de risico-opslag te verlagen of te schrappen, zegt Roger van Stuyvenberg, financieel planner bij New Finance in Amstelveen. “Vooral in combinatie met oversluiten door de zeer lage rente kan dit gunstig zijn.”

Hij wijst er wel op dat het beleid hieromtrent per geldverstrekker behoorlijk kan verschillen. "Bij sommige partijen wordt de risico-opslag automatisch aangepast; bij andere alleen aan het einde van de rentevaste periode of na ontvangst van een taxatierapport. En bij sommige banken kan het helemaal niet." Informeer dus naar de voorwaarden.

Oversluiten naar NHG

Heb je een hypotheek zonder Nationale Hypotheekgarantie (NHG), maar komt de totale hypotheeksom wel uit onder deze grens, dan kun je proberen om de hypotheek over te sluiten naar een lening met NHG. Je krijgt dan een rentekorting en dat kan behoorlijk schelen in de maandlasten. De NHG-grens wordt komend jaar gekoppeld aan de gemiddelde huizenprijs en bedraagt dan 245.000 euro.

Oversluiten naar een NHG-lening mag echter niet zomaar. Eén van de voorwaarden om hiervoor in aanmerking te komen, is woningverbetering. Dit hoeft geen ingrijpende verbouwing te zijn. Je maakt wel extra kosten, omdat je een taxatierapport moet laten opstellen en een bezoek moet brengen naar de notaris. Reken dus door of de plussen en minnen tegen elkaar opwegen.

Extra aflossen?

Extra aflossen is populair, zeker met de huidige lage spaarrente. Maar dit is lang niet in alle gevallen verstandig; zeker voor kleine spaarders die de vermogensbelasting vanaf januari zien dalen.  Volgens Van Stuyvenberg is extra aflossen alleen aan te raden bij zeer veel overtollig spaargeld.

Overlijdensrisicoverzekering

Een overlijdensrisicoverzekering (orv) dekt je in tegen het financiële gat dat ontstaat als je partner overlijdt. Veel mensen hebben zo'n polis afgesloten bij hun hypotheek, maar je kunt een orv ook voor andere zaken afsluiten, zoals een eigen bedrijf of ter compensatie van het verlaagde partnerpensioen.  Volgens Van Stuyvenberg valt op de premie voor de overlijdensrisicoverzekering soms flink te besparen, omdat de premies de afgelopen jaren fors zijn gedaald. "Is de verzekering al wat langer geleden afgesloten en je gezondheid niet achteruit gegaan, dan is veelal een lager tarief mogelijk. Let er wel op dat de nieuwe verzekeraar je eerst heeft geaccepteerd voor je de oude polis beëindigt."

Verder is het verstandig om te checken of de geboden dekking nog wel nodig is. Veel ouders hebben bij het afsluiten van hun hypotheek een overlijdensrisicoverzekering met een hoge dekking genomen, om de kosten voor extra kinderopvang te kunnen betalen als een van de ouders wegvalt. Zijn je kinderen inmiddels wat ouder of zelfs als het huis uit, dan kan wellicht de dekking omlaag.

2. Je pensioen

"In de media wordt veel aandacht besteed aan het afstempelen van pensioenen, maar wat er niet bij wordt gezegd is dat dit vaak om hooguit enkele euro’s per maand gaat", zegt Van Stuyvenberg. "Wat daarentegen vaak wordt onderbelicht, is dat al jarenlang de indexering van pensioenrechten uitblijft, terwijl de impact hiervan op lange termijn enorm is. En waarschijnlijk zal het nog wel een hele tijd duren voor pensioenfondsen weer gaan indexeren." Het loont volgens de financieel planner dan ook om je pensioenopbouw nog eens goed door te rekenen en te kijken of bijsturing nodig is.

Dreigt een pensioengat, dan is het zaak om zo vroeg mogelijk te beginnen om dit te dichten. Vooral voor huurders en mensen met een aflossingsvrije hypotheek is dit van belang, omdat hun woonlasten na hun pensionering blijven doorlopen.

Nieuwe werkgever

Verander je van baan, laat dan altijd controleren of het aantrekkelijk is je pensioen over te dragen naar een nieuwe werkgever. Sinds 2015 is overdracht van pensioen ook na zes maanden mogelijk. Van Stuyvenberg wijst er wel op dat pensioenoverdracht momenteel vaak niet mogelijk is, omdat veel pensioenfondsen kampen met een dekkingstekort. "Maar als de aanvraag is gedaan, wordt de overdracht alsnog uitgevoerd zodra het dekkingstekort is opgelost."

Let wel op: alles onder één dak brengen pakt niet altijd voordelig uit. Leg daarom beide pensioenregelingen naast elkaar voor je de knoop doorhakt.

Beperking pensioenopbouw hogere salarissen

Sinds vorig jaar mag er geen pensioen meer worden opgebouwd over salaris boven de 100.000 euro. De meeste mensen die dit betreft houden daar rekening mee. Maar wat volgens Van Stuyvenberg vaak wordt vergeten, is dat deze maatregel ook het partnerpensioen raakt en dat de impact vaak erg groot is. Hij adviseert daarom de gevolgen voor je partner goed in kaart te laten brengen.

Zzp-er

Door de verschuiving van de AOW-leeftijd zijn er voor zzp-ers ook minder mogelijkheden om zelf pensioen op te bouwen. "Maar nog steeds is het vaak aantrekkelijk om zelf pensioenkapitaal op te bouwen binnen de mogelijkheden", stelt Van Stuyvenberg. "Een juiste verdeling over spaargeld en beleggingsfondsen is nu van nog groter belang om de risico's binnen de perken te houden en een verzorgde oude dag te realiseren."

DGA

Komend jaar moet de directeur-grootaandeelhouder (dga) een keuze maken over wat te doen met zijn opgebouwde pensioen in eigen beheer. Doorgaan op oude voet is geen optie.

Eén van de mogelijkheden is afkopen van het pensioen. Hierbij wordt een fors belastingvoordeel gegeven, maar dit is niet altijd de beste keuze, waarschuwt Van Stuyvenberg. "Laat je goed voorlichten wat voor jou het verstandigst is. En bekijk ook de consequenties voor het partnerpensioen. Je partner heeft hier recht op en dus ook zeggenschap over."

Lees ook deel 2, waarin verzekeringen, vermogen en testament aan bod komen.