Voormalig GroenLinks-leider Femke Halsema wordt de nieuwe burgemeester van Amsterdam.
De gemeenteraad besloot haar woensdagavond voor te dragen, na urenlange geheime beraadslagingen.
Zij wordt daarmee de opvolger van burgemeester Eberhard van der Laan, die op 5 oktober overleed. Halsema wordt de eerste vrouwelijke burgemeester van de hoofdstad.
“De gemeenteraad van Amsterdam heeft besloten mij voor te dragen als burgemeester van Amsterdam. Dat maakt me blij, trots en nederig”, zegt de voormalig GroenLinks-leider in een verklaring. “Het is een groot voorrecht om mijn stadgenoten de komende jaren in deze rol te mogen dienen.”
Strafrechtelijk onderzoek door OM
De GroenLinks-coryfee was jarenlang een gezichtsbepalende politica in Den Haag. Tussen 1998 en 2010 zat ze in de Tweede Kamer, vanaf 2002 als fractievoorzitter.
"Femke Halsema is beslist en verbindend. Ze kent de stad, de verschillende lagen van de samenleving, de problemen en de uitdagingen door en door'', zei Johnas van Lammeren van de vertrouwenscommissie.
Naast Halsema zou Carolien Gehrels (PvdA) tot het laatst in de race zijn geweest voor de functie. Omdat hierover de afgelopen dagen berichten verschenen in de media, besloot het Openbaar Ministerie woensdag nog dat de Rijksrecherche strafrechtelijk onderzoek moet doen naar een mogelijk lek in de vertrouwenscommissie.
Halsema niet bij iedereen geliefd
Na haar Haagse periode was Halsema onder meer actief als boekenschrijfster, essayist en documentairemaakster. Ook bekleedde zij diverse advies- en bestuursfuncties.
Halsema schreef meerdere boeken. Het meest recente is Macht en Verbeelding, een essay voor de maand van de filosofie. Vorig jaar verscheen Pluche, een "persoonlijke en openhartige autobiografie'' over haar jaren in de landelijke politiek.
Halsema groeide op in Enschede en studeerde criminologie. Zij wordt wel omschreven als charmant en relativerend, maar sommigen vinden dat ze kan drammen. Dat Halsema niet bij iedereen geliefd is, blijkt uit een petitie onder de titel: 'Houd Halsema uit de Stopera'. Meer dan 7.300 mensen hebben dit ondertekend.
Geen PvdA'er als burgemeester
De hoofdstad had sinds de jaren veertig altijd een PvdA'er als burgemeester. Na het overlijden van Van der Laan trad VVD'er Jozias van Aartsen tijdelijk aan als waarnemer.
"We hebben heel lang goede PvdA-burgemeesters gehad, maar nu is het een andere tijd'', reageerde PvdA-fractievoorzitter Sofyan Mbarki. "We denken dat ze aan alle kwaliteiten en competenties voldoet om een hele goede burgemeester van de stad te zijn."
In het opgestelde profiel stond verder dat de nieuwe burgemeester een ervaren bestuurder moet zijn, iemand met humor en relativeringsvermogen en een boegbeeld en belangenbehartiger.
De raad stuurt het besluit nu naar de commissaris van de Koning in Noord-Holland en de minister van Binnenlandse Zaken. De ministerraad beslist dan, waarna de koning de nieuwe burgemeester benoemt. Naar verwachting kan Halsema nog deze zomer aan de slag in de hoofdstad. Tot die tijd blijft Jozias van Aartsen aan als waarnemend burgemeester.
Amsterdamse collegepartijen zijn blij
De Amsterdamse collegepartijen GroenLinks, PvdA en D66 zijn blij met de komst van Halsema. "We zijn heel blij met de voordracht van deze eerste vrouwelijke burgemeester van Amsterdam", aldus PvdA-fractievoorzitter Mbarki.
GroenLinks, dat bij de laatste gemeenteraadsverkiezingen de grootste partij van de stad werd, is eveneens verheugd met de komst van partijgenoot Halsema. "Ik denk dat Amsterdam heel erg blij en trots mag zijn met deze voordracht'', zei fractievoorzitter Femke Roosma.
"Het is goed dat de gemeenteraad een goed debat heeft gevoerd over deze voordracht. Dat sommige mensen vraagtekens zetten bij de bestuurlijke ervaring van Halsema, begrijp ik niet. Die heeft ze wel opgebouwd, onder meer bij zorginstellingen en ook bij goede doelen", aldus Roosma. "Ik denk dat mevrouw Halsema een verbinder zal zijn, iemand die er is voor alle Amsterdammers."
Ook D66 is tevreden over de keus van de gemeenteraad, zei fractievoorzitter Reinier van Dantzig. "Een vrouwelijke burgemeester en een progressieve burgemeester. Daar zijn wij als D66 heel blij mee.''
De SP, die ook in het college zit, heeft nog niet gereageerd.
Felicitaties uit Den Haag voor Halsema
Ook vanuit de landelijke politiek krijgt Halsema felicitaties. Minister Ingrid van Engelshoven (D66, Onderwijs) vindt het "mooi nieuws'' dat Amsterdam voor het eerst een vrouw als burgemeester krijgt.
Haar partijgenoot in de Tweede Kamer Jan Paternotte, die tot vorig jaar zelf in de Amsterdamse gemeenteraad zat, vindt dat ook: "Prachtig, voor het eerst een burgermoeder. Amsterdam, gefeliciteerd!''.
GroenLinks-leider Jesse Klaver noemt Halsema, die van 2002 tot 2010 fractievoorzitter van GroenLinks was, een "krachtig boegbeeld''. Ook Lodewijk Asscher (PvdA) feliciteerde haar snel via Twitter. "Gefeliciteerd en heel veel succes met je werk voor ons mooie Amsterdam.''
Forum voor Democratie deelt het enthousiasme niet. "Hier zitten heel veel mensen in Amsterdam niet op te wachten. Daarom wil Forum voor Democratie snel de invoering van een direct door de bevolking gekozen burgemeester (zoals in de rest van de wereld)."
Oud-burgemeester van Amsterdam Job Cohen spreekt tegenover Het Parool zijn vertrouwen in Halsema uit. "Ik ken Femke goed, ze is een heel goede politica, die op een verstandige manier met deze ingewikkelde raad zal omgaan."