De Amerikaanse president Donald Trump kondigde donderdag aan dat hij actie onderneemt om het klimaatakkoord van Parijs op te zeggen.
Naast de VS vallen alleen Nicaragua en Syrië straks buiten het akkoord. Alle andere landen in de wereld hebben zich verbonden aan het doel om de opwarming van de aarde te beperken tot maximaal 2 graden Celsius boven het pre-industriële niveau.
Tijdens de persconferentie die Trump donderdag gaf noemde hij een aantal redenen voor het opzeggen van het klimaatakkoord. Daarbij gebruikte hij echter omstreden gegevens. Hieronder de belangrijkste argumenten van Trump en wat daar nog meer over te zeggen valt.
Banenverlies in de VS
Trump suggereerde dat als de VS zich houdt aan het akkoord van Parijs er “2,7 miljoen banen verkoren kunnen gaan in de periode tot 2025, volgens National Economic Research Associates.”
Het rapport waar Trump naar verwijst is sterk bekritiseerd door milieugroeperingen. Volgens het World Resources Institute is het rapport van NERA gebaseerd op een scenario waarbij de Amerikaanse industrie in z'n eentje wordt gedwongen om de uitstoot van broeikasgassen met 40 procent te verlagen in 20 jaar tijd. De rol van andere sectoren bij het beperken van de CO2-uitstoot wordt niet meegenomen.
De analyse van NERA gaat ook uit van zeer beperkte innovatie op het gebied van hernieuwbare energie. Volgens de National Resources Defense Council is het waarschijnlijker dat de innovatie van schone technologieën versnelt. Sinds afgelopen jaar zijn de kosten van zonne-energie bijvoorbeeld al weer met 8 procent gedaald.
De zonne-industrie ontpopt zich tot een banenmotor die de kolenindustrie in de schaduw stelt. Een recent rapport van de International Renewably Energy Agency schat dat het aantal banen in de zonne-industrie in 2016 pakweg 17 keer zo hard groeide in verhouding tot de hele Amerikaanse economie.
Een minieme stijging van de temperatuur op aarde
Trump suggereerde donderdag ook dat het klimaatakkoord van Parijs slechts een minieme reductie van de temperatuur op aarde bewerkstelligt.
"Zelfs als het akkoord van Paris volledig wordt geïmplementeerd, door alle landen, dan zou de temperatuur op aarde maar met twee tiende - denk je eens in, zó weinig - dalen tegen het jaar 2100. Een miniem verschil."
Een gedetailleerde analyse van de invloed van het akkoord van Parijs laat zien dat de getallen die Trump noemt niet kloppen.
Op de eerste plaats: de temperatuur op aarde stijgt sowieso; in geen enkele scenario is sprake van een daling. Maar laten we ervan uitgaan dat Trump het over het verschil heeft tussen scenario's met en zonder het akkoord van Parijs.
Ga je uit van "business as usual", waarbij trends uit het verleden worden doorgetrokken, dan is de verwachte gemiddeld temperatuurstijging in het jaar 2100 4,2 graden Celsius. Als alle landen hun toezeggingen voor het akkoord van Parijs nakomen, stijgt de gemiddelde temperatuur in het jaar 2100 met 3,3 graden - het verschil is 0,9 graden en niet 0,2 graden.
Voor de aarde als geheel is 0,9 graden Celsius een enorm verschil. Sinds de industriële revolutie is de gemiddelde temperatuur op aarde met 0.99 graden Celsius gestegen volgens NASA. Dat is dus pakweg evenveel als de 0,9 graden verschil die het akkoord van Parijs kan maken.
We zien al dramatische veranderingen op aarde. Zelfs een verschil van 0,2 graden is niet verwaarloosbaar - het gaat om 20 procent van de stijging die we sinds de industriële revolutie hebben meegemaakt.
Negatieve invloed op de Amerikaanse economie
Trump stelde ook dat het klimaatakkoord van Parijs schadelijk is voor de Amerikaanse economie. Het nationaal inkomen zou 3.000 miljard dollar lager uitvallen, 6,5 miljoen industriële banen zouden verdwijnen en huishoudens zouden 7.000 dollar per jaar minder inkomen hebben, en vaak nog minder."
Trump gaf geen bron voor deze cijfers. Op 29 april noemde hij wel een bedrag van 2.500 miljard dollar voor de reductie van het nationaal inkomen - de niet-partijgebonden website Factcheck.org onderzocht deze claim.
Woordvoerder Steven Cheung van het Witte Huis verwees naar een rapport van de conservatieve Heritage Foundation uit April 2016. Factcheck.org legde de analyse van Heritage voor aan econoom Robert C. Williams III, die aangaf dat de analyse op basis van de gebruikte methode correct is.
De organisatie Resources of the Future waar Williams voor werkt, stelt echter dat veel afhangt van de aanname voor de belasting op CO2 waar je vanuit gaat. Deze organisatie schat dat de klimaatdoelen van Parijs gehaald kunnen worden met bijvoorbeeld een CO2-belasting van 21,22 dollar tot het jaar 2025. Onder die aanname zou de schade voor het Amerikaanse nationaal inkomen tussen nu en 2025 tussen de 0,1 procentpunt en 0,35 procentpunt bedragen.
Stroomuitval
Het klimaatakkoord van Parijs brengt volgens Trump ook ernstige risico's mee voor stroomuitval. De president impliceerde dat de VS alle beschikbare energiebronnen, inclusief de fossiele, moet gebruiken om te voldoen aan de elektriciteitsvraag.
Feitelijk is het zo dat de belangrijkste oorzaken van stroomuitval te maken hebben met extreem weer (atmosferische - en zonnestormen), dieren, omvallende bomen, falende apparatuur, aardbevingen, graafwerkzaamheden en bliksem. Ook piekvraag naar stroom kan voor uitval zorgen, maar dit gebeurt doorgaans alleen op warme zomerdagen. Gebrekkige aanvoer van stroom speelt geen rol van betekenis.
Trump negeerde ook de invloed van de opwarming van de aarde op de totale vraag naar stroom, bijvoorbeeld omdat het gebruik van airconditioning stijgt. Zijn regering heeft geprobeerd de invoer van nieuwe standaarden voor energiezuinigheid te blokkeren, en kwam daarop terug toen een groep van Amerikaanse staten de federale regering aangeklaagde.
“Miljarden en miljarden dollars”
Trump beweerde dat de VS een significant deel van het zogenoemde Green Climate Fund zou moeten financieren: het gaat hier om financiering van milieumaatregelen in arme landen door rijkere landen.
"We gaan dus miljarden en nog eens miljarden dollars betalen, voordat wie dan ook iets heeft gedaan. Veel andere landen hebben nog niets gedaan. En velen zullen nooit ook maar een cent betalen", aldus de president.
De VS heeft 3 miljard dollar toegezegd voor het fonds. Dat bedrag is inderdaad meer dan welk ander land ook. Trump praat hier dus niet helemaal onzin.
Maar de VS is ook verantwoordelijk voor ongeveer een derde van de CO2 die tot nu toe in de atmosfeer is gekomen, en dat maakt het weer iets logischer dat het land een grotere bijdrage levert.
Daar komt bij dat als je per hoofd van de bevolking rekent, de bijdrage van bijvoorbeeld Luxemburg het grootst is: 93,60 dollar per hoofd van de bevolking. Zweden zit bij deze maatstaf op 60,54 dollar per hoofd van de bevolking en de VS op... 9,30 dollar per hoofd van de bevolking.