Na twee jaar van schandalen, geworstel met regelgeving en politieke controverses geeft Facebook-topman Mark Zuckerberg een onheilspellende waarschuwing: het is nog steeds niet voorbij. Ondertussen ligt Facebook onder vuur vanwege het standpunt van het bedrijf over politieke advertenties en kiest Twitter juist voor een tegenovergestelde koers.
Woensdag presenteerde Facebook zijn resultaten over het derde kwartaal van 2019. Tijdens een gesprek met analisten nam Zuckerberg de tijd om de “principes” van zijn bedrijf uit te leggen. Ook waarschuwde hij dat er nog meer moeilijke tijden aankomen.
“Ik verwacht dat dit [2020] een heel moeilijk jaar wordt. We proberen de juiste keuzes te maken, maar dat zal niet altijd lukken”, zei de 35-jarige multimiljardair. “We hebben het over complexe zaken. Iedereen die zegt dat de antwoorden simpel zijn, heeft nog niet lang genoeg nagedacht over alle nuances en uitdagingen die er nog liggen.”
Het bedrijf uit Silicon Valley ligt op dit moment onder vuur vanwege een beleid dat politici de mogelijkheid biedt om straffeloos te liegen in politieke advertenties op het platform. Zuckerberg gaf aan niet van plan te zijn hierop terug te komen.
‘Politiek bereik moet worden verdiend’
Jack Dorsey, CEO van Twitter, heeft intussen al aangekondigd dat zijn sociale netwerk juist wel politieke advertenties gaat verbieden. Hij stelde dat “politiek bereik moet worden verdiend, niet gekocht”.
A political message earns reach when people decide to follow an account or retweet. Paying for reach removes that decision, forcing highly optimized and targeted political messages on people. We believe this decision should not be compromised by money.
— jack (@jack) October 30, 2019
De aankondiging van Dorsey werd geprezen door veel vooraanstaande Democratische politici in de VS, die van de gelegenheid gebruik maakten om verdere druk uit te oefenen op het bedrijf van Zuckerberg. Nu de Verenigde Staten een zeer tumultueus verkiezingsjaar ingaan, zal dit soort kritiek alleen nog maar verder toenemen.
Zuckerberg gaf echter op zijn beurt aan dat hij niet van plan is om toe te geven aan de toegenomen druk.
"Moeten we alle politieke advertenties blokkeren?", vroeg Zuckerberg zich tijdens zijn presentatie van de kwartaalcijfers hardop af. "Google, YouTube en de meeste internetplatforms geven dezelfde advertenties weer, de meeste televisienetwerken geven dezelfde advertenties weer en natuurlijk moeten de nationale omroepen zich aan richtlijnen houden", zo stelde hij. "Ik denk dat daar goede redenen voor zijn."
“In een democratie vind ik het niet goed dat particuliere bedrijven politici of het nieuws censureren", ging Zuckerberg verder. "Advertenties kunnen een belangrijk deel van een stem zijn, vooral voor kandidaten en belangenorganisaties die anders de media niet halen."
Hij voegde daaraan toe: "Het is moeilijk om te bepalen waar de lijn moet worden getrokken. Zouden we echt ook advertenties moeten blokkeren voor belangrijke politieke kwesties zoals klimaatverandering of emancipatie?"
Minder dan 0,5 procent van de omzet van Facebook in 2020 zal afkomstig zijn van politieke advertenties, zei Zuckerberg.
Geen enkele aantijging heeft Facebook echt kunnen raken
Een lichtpuntje voor Facebook is dat het bedrijf nog niet heeft geleden onder alle kritiek. Nog steeds behaalt de onderneming elk kwartaal miljarden winst en de resultaten van het derde kwartaal van 2019 overtroffen opnieuw de verwachtingen van Wall Street. Het fundamentele businessmodel van Facebook is dus heel robuust. De omzet en de gebruikersaantallen blijven gewoon toenemen.
Aan de horizon doemt echter een nieuwe bedreiging op: de mogelijkheid van antitrustmaatregelen die aan de machtspositie van Facebook tornen.
Tot op heden hebben wettelijke maatregelen tegen Facebook de bedrijfsresultaten nauwelijks aangetast. Een van de belangrijkste, een boete van 5 miljard dollar van de Amerikaanse toezichthouder FTC wegens privacykwesties, werd door beleggers als weinig substantieel afgeschud. De koers liet amper een deukje op.
Maar als de interesse van toezichthouders voor antitrustacties tegen Facebook groeit, dan kan dat weleens anders worden. In ieder geval toont ook de linkse Amerikaanse presidentskandidaat Elizabeth Warren belangstelling voor zo'n koers. Dat kan het miljardenbedrijf uiteindelijk wel in zwaar weer brengen.
Zuckerberg besprak ook die kwestie tijdens zijn toelichting op de kwartaalcijfers. Hij zei te verwachten dat een onderzoek zich zal richten op Facebooks aankoop van Instagram, voor 1 miljard dollar, in 2012.
Het is echter onduidelijk of Instagram ook zou zijn uitgegroeid tot meer dan 1 miljard gebruikers als Facebook er niets in had geïnvesteerd. "Of dat nu de infrastructuur is, of ons advertentiemodel, of spam- en veiligheidsmaatregelen", zo zei de Facebook-CEO. Dat lijkt een voorproefje van zijn verdediging bij eventuele beschuldigingen van een monopoliepositie.