Reclame is zo oud als de weg naar Rome, maar er is altijd ruimte voor vernieuwing. De laatste jaren is de ‘explainer video’ opgekomen als heel nieuw genre. Hippe bedrijven gebruiken de korte video’s om nieuwe producten aan te prijzen, crowdfunding tot een succes maken en met een beetje geluk een heel nieuw publiek te bereiken.

Wat commercials zijn voor tv, dat zijn explainers voor het web. Het is eigenlijk de online versie van de ‘elevator pitch’: een enthousiaste ondernemer vertelt over zijn nieuwe product in een filmpje van een minuut of twee. Zeker voor startende ondernemers is het van levensbelang om snel een publiek te bereiken, als je tenminste uitgaat van de Lean Startup-ideologie.

Een video is daarbij een geweldig middel. Een crowdfundingcampagne op Kickstarter zónder video schijnt gemiddeld een slagingspercentage te hebben van 30 procent. Mét een video heeft een campagne maar liefst 50 procent kans zijn doel te halen.

Maar hoe zet je zo’n filmpje goed in elkaar? De kans om knullig over te komen is enorm. Saaie of lelijke filmpjes die het nieuwe product dat ze presenteren meer kwaad dan goed doen zijn er al genoeg.

Een professional inhuren is natuurlijk sowieso een goed idee. Er zijn bedrijven die gericht zijn op het maken van goede online uitlegvideo’s. Zie bijvoorbeeld Explainer Factory of het Amsterdamse in60seconds.nl, een animatiebureau dat ‘explanimations’ maakt.

Maar ja, een beginnend bedrijf of een startend productteam heeft vaak geen budget om weer anderen in te huren. Gelukkig hoeft zelf doen helemaal niet zo heel moeilijk te zijn. Hier zijn een paar tips van videoproductiebedrijven die zelf zulke video's maken.

1) Vertel het verhaal

Je verkoopt geen product, maar een emotie. Dus begin niet over de specificaties of over de prijs of over korting – vertel het verhaal achter het product. Kijk in de camera en vertel zelfverzekerd waarom de kijker dit product nodig heeft. En vergeet niet te glimlachen.

Het is trouwens fijn als je je gesproken verhaal afwisselt met bijvoorbeeld beelden van je product. Alleen een pratend hoofd is meestal nogal saai en iets laten zien werkt vaak beter dan er alleen over te vertellen. Je zou er ook voor kunnen kiezen om online te zoeken naar foto's, video's en muziek van anderen om je verhaal te ondersteunen.

Let op: gebruik geen materiaal met copyright. De technieken om plagiaat op te sporen worden steeds beter, dus ook de kans dat iemand het snel ontdekt als je zonder te betalen zijn of haar werk overneemt.

Er zijn veel goedkope of zelfs gratis videobewerkingsprogramma's beschikbaar zoals Windows Movie Maker of iMovie van Apple. Met wat oefening en online tutorials volgen zou je in ieder geval in staat moeten zijn om je gesproken verhaal in de montage af te wisselen met verschillende beelden en scènes.

2) Spontaan werkt niet – oefenen, oefenen, oefenen

Maak voordat je begint een script. Schrijf op wat je wilt vertellen. Zo kun je voordat je de camera aanzet een goed verhaal in elkaar draaien.

Oefen vervolgens de tekst en de presentatie heel vaak voordat je iets gaat opnemen. Gewoon maar wat improviseren leidt zelden tot een indrukwekkend resultaat.

Het lijkt misschien een goed idee om spontaan een filmpje te maken zodat je eigen enthousiasme beter naar voren komt. Tenzij je een geoefend spreker of acteur bent, zal het resultaat echter er precies uitzien als wat het is: stuntelig, aarzelend en onvoorbereid.

Nog beter is trouwens om van tevoren een storyboard te maken. Dat hoeft helemaal niet heel profi, een paar A4'tjes waarop je een schets maakt van elke scène die je wil opnemen is al voldoende. Zeker als je een iets ingewikkeldere film maakt, kan zoiets flink helpen bij het plannen en opzetten van een goed verhaal.

3) Houd het kort

Het is geen bioscoopfilm die je aan het maken bent. Vertel mensen snel wat je kwijt wil. Een video van twee tot drie minuten is een gebruikelijke lengte voor video's op crowdfundingwebsites.

Sowieso moet je wel een erg goede regisseur zijn wil je de aandacht lang vast kunnen houden. Een derde van de kijkers zal toch zijn afgehaakt na de eerste halve minuut, dus denk goed na hoe je in het eerste gedeelte mensen kunt prikkelen om verder te kijken.

Probeer niet te veel te vertellen in korte tijd. Als richtlijn kun je bij het schrijven van het script uitgaan van zo'n 120 gesproken woorden per minuut.

4) Zorg voor degelijk beeld en geluid

De camera in smartphones en tablets zijn tegenwoordig meer dan goed genoeg om prima video te produceren. Een complete cameraploeg is dus niet per se nodig, maar zorg wel dat het beeld stabiel is. Gebruik dus een statief, of zet je camera vast op een tafel – alles is beter dan vanuit de hand filmen.

Film ergens waar het lekker licht is, dus buiten of in een ruimte met veel ramen. Je krijgt dan een stuk beter beeld dan wanneer je half in het donker zit. Als je naar buiten gaat, is het nóg belangrijker om te zorgen dat het geluid goed is. Investeer het liefst in een clip-on microfoon. Kost een paar tientjes, maar goed geluid is een absolute voorwaarde voor een goede video waarmee je je idee kunt verkopen.

Een handige pro-tip: als je een jasje draagt, kun je ook je smartphone in je borstzak steken, met de microfoon omhoog. Het geluid daaruit moet dan wel achteraf worden samengevoegd met de video-opname, maar het is allicht een stuk beter dan het geluid dat je opneemt met de camera.

5) Vergeet niet af te sluiten met De Vraag

Elke succesvolle verkoper zal kunnen vertellen dat als je mensen niet vraagt iets te kopen, dat ze dat waarschijnlijk ook niet zullen doen. Zeg daarom aan het eind van je video helder en duidelijk wat je van de kijker wilt. Pas als je duidelijk vraagt om een donatie, een aankoop of steun op sociale media, dan pas zullen mensen in actie komen.