- Op donderdag 6 juni vinden in Nederland de verkiezingen voor het Europees Parlement plaats.
- De Nederlandse partijen die meedoen zijn aangesloten bij grote overkoepelende Europese fracties of zullen dat na de verkiezingen doen.
- Business Insider Nederland zet op een rij tot welke Europese fracties de 7 grootste Nederlandse partijen behoren of willen behoren.
- Lees ook: Nederlanders willen geen Nexit, maar wantrouwen Brussel
De Nederlandse Kiesraad heeft maandag besloten welke partijen mee mogen doen aan de komende Europese verkiezingen op donderdag 6 juni. De grote in de Tweede Kamer vertegenwoordigde partijen doen allemaal een gooi naar een deel van de 29 Nederlandse zetels in het 705 zetels tellende Europees Parlement.
In totaal mogen 20 partijen uit Nederland meedoen aan de Europese verkiezingen. Alleen ‘Jezus Leeft’ is uitgesloten door de Kiesraad, omdat de partij verzuimd had de geboortedata van de kandidaten in te vullen op het stemformulier.
In het Europees Parlement verenigen de parlementariërs zich niet op basis van nationaliteit, maar op basis van politieke overtuiging. De Nederlandse partijen maken daarom deel uit van grote, overkoepelende Europese fracties. Die zijn bij het bredere publiek in Europa echter niet erg bekend.
Sommige partijen uit Nederland zitten in dezelfde Europese fractie, zoals bijvoorbeeld VVD en D66. En GroenLinks-PvdA, dat met een gezamenlijke lijst meedoet aan de verkiezingen, verdeelt zichzelf daarna juist over twee verschillende verschillende Europese fracties.
Kortom, om geïnformeerd mee te doen aan de Europese verkiezingen en te begrijpen wat er gebeurt in het Europees Parlement, als je je stem uitbrengt op een Nederlandse partij, is enige kennis van de Europese politieke verhoudingen wel handig.
Business Insider Nederland biedt als opwarmertje een overzicht van de 7 grootste Nederlandse partijen die meedoen aan de Europese verkiezingen, gerangschikt naar hun huidige grootte in de Tweede Kamer en de Europese fractie waar ze toe behoren.
PVV > Europese fractie: Identiteit en Democratie (I&D)
Hoewel de partij van Geert Wilders momenteel de grootste is in de Tweede Kamer, behaalde de PVV bij de Europese verkiezingen van 2019 geen zetels. Volgens de peilingen gaat dat nu wel gebeuren.
De PVV zal zich dan aansluiten bij de fractie Identiteit en Democratie (I&D), waar ook onder meer de Italiaanse Lega, Vlaams Belang uit België, het Franse Rassemblement National, de Duitse AfD en de FPÖ uit Oostenrijk toe behoren.
De rechts-populistische eurosceptische fractie werd in juni 2019 ingesteld, als opvolger van de fractie Europa van Naties en Vrijheid.
GroenLinks/PvdA:
Europese fractie (GroenLinks) > Groenen/EVA
Europese fractie (PvdA) > Progressieve Alliantie van Socialisten en Democraten (S&D)
GroenLinks en de PvdA werken nationaal weliswaar verregaand samen en komen met een gezamenlijke lijst voor de Europese verkiezingen, maar binnen het Europees Parlement behoren GroenLinks en PvdA tot verschillende fracties.
Ook na de komende verkiezingen zullen de parlementariërs zich weer opsplitsen. De partijen zeggen één team te gaan vormen in twee fracties, waarin ze steun in proberen te vinden voor hun gezamenlijke verkiezingsprogramma.
GroenLinks maakt deel uit van fractie Groenen/EVA, waar groene Europese partijen sinds 1999 in samenwerken.
De PvdA won de vorige verkiezingen met Frans Timmermans toen als 'spitzenkandidat'. De sociaal-democraten maken deel uit van de Progressieve Alliantie van Socialisten en Democraten (S&D), de momenteel op één na grootste fractie in het Europees Parlement bestaande uit sociaaldemocratische partijen uit alle lidstaten van de Europese Unie.
VVD > Europese fractie: Renew Europe
De VVD maakt deel uit van de fractie Renew Europe, de fractie van liberale en sociaal-liberale stromingen in Europa.
Eerder heette die fractie Alliantie van Liberalen en Democraten voor Europa (ALDE), maar daar zijn in 2019 andere stromingen bijgekomen.
Tot Renew Europe behoort behalve de VVD ook D66 en onder meer de Franse partij La République en marche! van president Emmanuel Macron.
NSC > Europese fractie: mogelijk de Europese Volkspartij (EVP)
De vorig jaar door Pieter Omtzigt opgerichte partij Nieuw Sociaal Contract (NSC) doet voor het eerst mee aan de Europese verkiezingen. NSC streeft naar aansluiting bij de Europese Volkspartij (EVP), de grootste fractie in het Europees Parlement die alle christendemocratische stromingen vertegenwoordigt. Lijsttrekker Dirk Gotink is momenteel woordvoerder van EVP-fractievoorzitter Manfred Weber.
Maar volgens CDA-europarlementariër en EVP-ondervoorzitter Jeroen Lenaers is het nog "geen gelopen race" dat NSC deel mag gaan uitmaken van de EVP.
"NSC dient in Nederland moties in die regelrecht tegen het beleid van de EVP ingaan", zei Lenaers daar eerder deze maand over op NPO Radio 1. "Dat zal ook hier in Brussel in de gaten gehouden worden en dat wordt meegenomen op het moment dat we over uitbreiding van de fractie beslissen."
D66 > Europese fractie: Renew Europe
D66 hoort net als de VVD bij de liberale fractie Renew Europe. D66 werkt daarbij voornamelijk samen met zusterpartijen en geestverwanten zoals de Oostenrijkse, Deense en Zweedse sociaal-liberalen.
In de periodes van 2009 tot 2014 en 2014 tot 2019 lagen de standpunten van D66 volgens parlement.com meer in lijn met de toenmalige ALDE-fractie dan die van de VVD.
BBB > Europese fractie: mogelijk de Europese Volkspartij (EVP)
Voor de BoerBurgerBeweging geldt hetzelfde als voor NSC. Ook de partij van Caroline van der Plas wil zich aansluiten bij de Europese Volkspartij (EVP), maar volgens ondervoorzitter Jeroen Lenaers van de EVP gelden voor BBB dezelfde bedenkingen als voor NSC.
BBB-lijsttrekker Sander Smit was eerder medewerker van Europarlementariër Annie Schreijer-Pierik, die namens het CDA in de EVP-fractie zit.
CDA > Europese fractie: Europese Volkspartij (EVP)
Het CDA maakt als de traditionele christendemocratische partij van Nederland al decennialang deel uit van de Europese Volkspartij (EVP), die zijn wortels in de jaren vijftig van de vorige eeuw heeft.
Inmiddels zijn er ook niet-christendemocratische partijen bij de fractie aangesloten en daarom is gekozen voor de naam ‘Volkspartij’.
De EVP is de grootste partij in het Europees Parlement en bestaat onder meer uit het machtige Duitse CDU/CSU, de Vlaamse CD&V en de Partido Popular uit Spanje.