EMA oordeelt positief over Leids coronavaccin van Janssen

Het coronavaccin van het Leidse Janssen mag in de Europese Unie verkocht en toegediend worden. De Europese Commissie laat het vaccin toe na positief advies van toezichthouder EMA, meldt voorzitter Ursula von der Leyen op Twitter.

Het ‘Nederlandse’ vaccin is het vierde dat in de strijd tegen het coronavirus in de EU gebruikt mag worden. Het Europees Geneesmiddelenbureau (EMA) concludeerde donderdagmiddag dat het veilig is en goed werkt, en de commissie volgt het oordeel van de toezichthouder steevast. Eerder gebeurde dat al met de vaccins van de Amerikaans-Duitse combinatie Pfizer/BioNTech, het Amerikaanse Moderna en het Brits-Zweedse AstraZeneca.

Het nieuwe vaccin staat internationaal te boek als middel van Johnson & Johnson, de Amerikaanse farmareus die het op de markt brengt. Maar het is ontwikkeld door het Leidse Janssen, dat deel uitmaakt van Johnson & Johnson.

Nederland zou kunnen rekenen op 11,3 miljoen doses van het Janssen-vaccin, waarvan 3 miljoen nog voor de zomer. De EU heeft er 200 miljoen besteld, met een optie op nog eens zoveel. De eerste doses moeten volgende maand arriveren.

De verwachtingen van het middel zijn hooggespannen, omdat bijvoorbeeld een herhaalprik anders dan bij de andere drie vaccins in het EU-arsenaal niet nodig is. Ook is dit vaccin betrekkelijk goedkoop en gemakkelijk te bewaren. Verder zou Johnson & Johnson meer fabrieken aan het werk kunnen zetten dan sommige concurrenten. Maar juist over dat laatste zijn onlangs zorgen gerezen. De fabrikant heeft de commissie volgens persbureau Reuters gewaarschuwd de voor dit voorjaar beloofde leveringen mogelijk niet te kunnen waarmaken.

Milde bijwerkingen

Volgens het EMA is het Nederlandse vaccin effectief en veilig. Het biedt 67 procent bescherming, kwam naar voren uit tests op 44.000 mensen in de Verenigde Staten, Zuid-Afrika en Latijns Amerika. De bijwerkingen waren mild en gingen na een paar dagen voorbij. De meest voorkomende klachten onder proefpersonen waren hoofdpijn, misselijkheid, vermoeidheid, spierpijn en pijn op de plek van de injectie.

Janssen heeft de genetische code van het coronavirus toegevoegd aan een onschadelijk gemaakt verkoudheidsvirus. Het gaat om de codes voor de uitsteeksels waarmee het coronavirus een lichaamscel vastgrijpt en binnendringt. Het is de bedoeling dat het afweersysteem van gevaccineerde mensen die code herkent en zichzelf leert om het coronavirus aan te vallen en uit te schakelen.

Het vaccin kan ongeveer twee jaar lang bewaard worden bij 20 graden onder nul, waarvan drie maanden bij 2 tot 8 graden boven nul. Dat maakt het gemakkelijker te vervoeren en gebruiken dan bijvoorbeeld het Pfizer-vaccin, dat bij ruim 70 graden onder nul bewaard en vervoerd moet worden, en na ontdooien nog maar 5 dagen bruikbaar is.

Janssen komt voort uit de Universiteit Leiden. Het bedrijf is in 1993 opgericht onder de naam Introgene. Dat veranderde later in Crucell. Dat werd in 2011 overgenomen door het Amerikaanse bedrijf Johnson & Johnson.

De Amerikanen waren ook al eigenaar van het Belgische Janssen Pharmaceutica, opgericht door en vernoemd naar de arts Paul Janssen. Johnson & Johnson voegde de Nederlandse ontwikkelaar samen met de collega's uit België.

Meer vaccins op komst

Na het groene licht voor Janssen beschikt Europa nu over vier vaccins tegen het coronavirus. Maar daar blijft het niet bij, er zijn meer middelen op komst. Drie vaccins waren al goedgekeurd. Zij zijn ook al toegediend. Het gaat om de middelen van Pfizer/BioNTech, Moderna en AstraZeneca.

Europa heeft ook vier coronavaccins besteld die nog in ontwikkeling zijn. Die worden gemaakt door het Duitse CureVac, het Franse Sanofi, het Amerikaanse Novavax en het Franse Valneva. Het Europees Geneesmiddelenbureau (EMA) kijkt al mee met de onderzoeken van CureVac en Novavax, zodat de vaccins sneller beoordeeld kunnen worden.

De gekochte vaccins worden verdeeld over de lidstaten van de Europese Unie. Dat gebeurt op basis van het aantal inwoners. Nederland krijgt 3,89 procent van de bestelde doses. Voor het einde van dit jaar moet Nederland ruim 73 miljoen doses hebben ontvangen, ruim genoeg om iedere inwoner te vaccineren.

Ook andere vaccinontwikkelaars proberen in Europa een voet tussen de deur te krijgen. Zo kijkt het EMA alvast naar het Russische vaccin Spoetnik V. Dat vaccin is ontwikkeld door het onderzoeksinstituut Gamaleya uit Moskou. Dat werkt bij de aanvraag samen met een bedrijf uit Duitsland en wil het vaccin produceren in Italië.

Hongarije en Slowakije hebben, buiten de Europese Unie om, al doses van het vaccin besteld. Ook Kroatië zou dat willen doen. Ook Chinese bedrijven als Sinopharm en Sinovac hopen op toelating in Europa.

Lees meer over coronavaccins:

• Zo snel ben je aan de beurt voor het coronavaccin – inenten gaat van oud naar jong per leeftijdsgroepen van 5 jaar
• Dit zijn de belangrijkste overeenkomsten en verschillen tussen de vaccins van Pfizer en Moderna – van veiligheid tot bijwerkingen
• Elke Nederlander kan in juli ten minste 1 keer een prik met een coronavaccin hebben gekregen