3 hoofdpijndossiers die Europa hard kunnen raken (naast verkiezingen VS)

ANALYSE – De Amerikaanse verkiezingen en de coronacrisis eisen nu vrijwel alle aandacht op van de financiële markten, maar voor Europese beleggers en investeerders spelen er nog een aantal andere politieke dossiers die een risicofactor vormen.

In deze bijdrage behandel ik kort drie hoofdpijndossiers: Brexit, het gesteggel over het coronaherstelfonds en de spanning met Turkije. Die zijn relevant voor Europese beleggers, naast het spektakel rond de Amerikaanse verkiezingen.

Brexit: instabiele situatie in het VK

De voortslepende Brexit-saga is dicht bij een climax. Deze zal vooral het Verenigd Koninkrijk hard raken, gelet op de perfect storm die de Britse eilanden aandoet.

Er zijn hier vier dingen die samenkomen:

• Het afscheid van de interne markt van de Europese Unie per 31 december dit jaar betekent hoe dan ook een klap voor de Britse economie
• De coronapandemie dreigt het VK zelf uiteen te trekken met snel opgelopen spanningen binnen Engeland, maar ook tussen Engeland en Schotland.
• De regering van Boris Johnson lijkt de regie kwijt, met een premier die steeds meer het vertrouwen verliest van het volk, het parlement en zijn ambtenaren.
• Het internationale handelsklimaat helpt niet om de Alleingang van de Britten makkelijker te maken, aangezien nationalisme, protectionisme en dergelijke op veel plekken de boventoon voeren.

Gedoe over coronaherstelfonds in EU

Naast de Brexit is het voor Europa geen pre dat landen blijven steggelen over de invulling van het coronaherstelfonds en de voorwaarden waaronder gelden verstrekt worden.

De EU-lidstaten kwamen afgelopen zomer verrassend snel tot een vergelijk dat er een herstelfonds voor de coronacrisis moest komen, maar nu hapert het proces toch. Dat heeft mede te maken met landen als Polen en Hongarije die de rechtsstaat ondermijnen, maar toch geld willen ontvangen zonder dat daaraan voorwaarden worden verbonden over het versterken van de democratische fundamenten van die landen.

Spanning met Turkije loopt op

Europa heeft ook kopzorgen over wat net over de grenzen gebeurt. Turkije en Rusland hebben het steeds meer voor het zeggen in Libië zonder dat de EU veel in de melk te brokkelen heeft. De schermutselingen tussen Armenië en Azerbeidzjan zorgen voor extra onrust in het oosten, terwijl daar al een hoofdpijndossier ontstaan was met de politieke crisis in Wit-Rusland. 

Intussen is de relatie tussen de EU en Turkije is naar nieuwe dieptepunten afgegleden met de sterk oplopende spanningen tussen Griekenland en Turkije, en nog recenter de clash tussen de Turkse president Erdogan en de Franse president Macron naar aanleiding van terroristisch, door de islam geïnspireerd geweld in Frankrijk.

Kortom, in de Europese achtertuin is het zeer onrustig zonder dat Brussel een sterk diplomatiek apparaat heeft om alles in goede banen te leiden.

Onrust rond Amerikaanse verkiezingsuitslag

Tot slot is voor Europa natuurlijk relevant hoe de verkiezingsuitslag in de VS uitpakt. De spanning is groot, maar ongeacht of Trump of Biden wint: de verhoudingen in Washington zijn dusdanig verziekt dat het maar zeer de vraag is of de VS vanaf januari snel de boel op orde krijgt.

Gecombineerd met de snel verslechterende coronasituatie in de wereld neemt vanuit politiek oogpunt de kans toe op een beursklimaat waarbij beleggers even geen risico willen nemen op aandelenmarkten.

Andy Langenkamp is senior politiek analist bij ICC Consultants, een onafhankelijk adviesbureau en researchhuis gespecialiseerd in valuta-, rente- en financieringsvraagstukken. Op het researchplatform van ICC leest u de analyses van een team van economen, technische analisten en Andy over financiële markten, economie en politiek.