Hoe kun je een EU-top geslaagd noemen als een van de belangrijkste onderdelen
van de Europese samenwerking achteloos bij het vuilnis is gezet? Oké,
Balkenende heeft het Europese Volkslied uit de tekst van het nieuwe
EU-verdrag weten te schrappen. En de waanzinnige Poolse eisen zijn deels van
tafel. Maar dat zijn kleine winstpunten vergeleken met de klap die de nieuwe
Franse president Nicolas Sarkozy de Europese Unie het afgelopen weekend
heeft toegebracht. Toen even niemand oplette, liet hij een vitaal onderdeel
uit het verdrag schrappen. In de EU wordt daardoor niet langer ‘vrije en
onbelemmerde concurrentie’ nagestreefd.
“Niets aan de hand,” beweerde commissievoorzitter Barroso,
toen deze ommekeer in het EU-beleid naar buiten kwam. “De bevoegdheid van de
Europese Commissie om concurrentievervalsing aan te pakken is onaangetast.”
Hoop doet leven, verwacht Barroso. Maar zelf zal hij zijn woorden ook niet
geloven. Door openlijk afstand te nemen van vrije concurrentie, zetten de
regeringsleiders de deur open voor een nieuwe protectionistische golf in
Europa. Europese rechters die moeten oordelen over bijvoorbeeld kartelboetes
of fusieverboden zullen veranderingen in de Verdragstekst niet negeren. Als
marktbederf niet langer een hoofdzonde is, kan een land dat het nationale
bedrijfsleven voortrekt om werkgelegenheid te behouden, op een welwillende
rechter rekenen. ‘Volledige werkgelegenheid’ staat immers nog wel als doel
van de EU in de verdragstekst.
Daarmee schiet de EU zichzelf genadeloos in de eigen voet. Het verbod op
protectionisme is het grote succes van de Europese Samenwerking. De interne
markt heeft Europa efficiënter, welvarender en veiliger gemaakt. Zonder vrij
verkeer van goederen en productiefactoren was de gemiddelde Europeaan nu
tien procent armer, rekende het Sociaal en Cultureel Planbureau onlangs nog
uit. Een Europese Unie zonder vrije concurrentie is een onzinnig concept.
Zoiets als NAVO zonder leger, of de UEFA zonder Champions League.
Sarkozy laat ondertussen geen misverstand bestaan over zijn
bedoelingen. “De term ‘protectie’ is niet langer taboe in Europa,"
stelde hij tevreden vast. “We krijgen een vorm van concurrentie die de
opkomst van Europese kampioenen mogelijk maakt." Daar heb je het al.
Sarkozy zal proberen om eigen bedrijven om te vormen tot ‘kampioenen’. De
man die als minister van Financiën al een groot voorstander van actieve
industriepolitiek was, zal straks met belastinggeld Franse bedrijven gaan
bevoordelen. Europese concurrenten zullen dat natuurlijk niet op zich laten
zitten en bij de eigen regeringen om subsidies gaan zeuren. Europa valt
terug in de protectionistische reflexen van de jaren zeventig. Shell moet
concurreren met een gesubsidieerd Total. Nuon en Essent gaan ten onder in
een oneerlijke strijd met de Franse energiekampioen EDF. Carrefour kan met
staatsteun Ahold van de markt drukken. En de Franse pijpenproducent Aliaxis
draait het Nederlandse Wavin de nek om.
Slechts één vrouw kan het tij nog keren.
Concurrentiecommissaris Neelie Kroes moet de komende tijd onbarmhartig hard
optreden tegen iedere vorm van marktbederf, vooral die van Franse makelij.
Beter nog: leg alle niet-Franse dossiers zolang in de ijskast, en pak de
komende tijd ieder vermoeden van valse concurrentie door bedrijven uit
Frankrijk meedogenloos aan. Tegen de waanzin van Sarkozy passen alleen
radicale maatregelen. De ‘New Iron Lady’ zal haar naam waar moeten maken.
Brussel is in oorlog met Parijs. Neelie Kroes neemt geen gevangenen.
Dit artikel is oorspronkelijk verschenen op z24.nl