De richtlijn van de Europese Unie die telecombedrijven verplicht om dataverkeer van hun klanten op te slaan, is in strijd met Europese grondrechten. 

Daarom is de richtlijn uit 2006 ongeldig en mag het verplicht opslaan niet meer. Dat bepaalde het Europees Hof van Justitie dinsdag.

Tijdstip, duur, locatie

De Europese Unie verplichtte telefoonbedrijven en internetproviders 8 jaar geleden om data over het communicatieverkeer van hun klanten bij te houden. Het ging daarbij niet om de inhoud van gesprekken, sms’jes of e-mails, maar om de gegevens over de identiteit van afzender en ontvanger, tijdstip, duur en locatie.

Volgens het EU-hof kunnen deze gegevens echter al een zeer nauwkeurig beeld geven over het privéleven van degenen van wie de gegevens worden bewaard. Door het verplicht stellen van het opslaan van deze gegevens is er volgens de Europese rechter sprake van een ,,bijzonder ernstige inmenging in het grondrecht van burgers op eerbiediging van hun privéleven”. Anderzijds erkent het EU-hof wel dat het bewaren van gegevens een passend middel is in de strijd tegen ernstige criminaliteit en openbare veiligheid.

Commissie trekt regels niet in

Ondanks de uitspraak van het Europees Hof trekt de Europese Commissie de regels vooralsnog niet in. ,,De EU zal het vonnis nauwkeurig bestuderen en de impact ervan analyseren”, zei de woordvoerder van Europees commissaris Cecilia Malmström (Binnenlandse Zaken). Volgens de woordvoerder draait het in het vonnis om de verhouding tussen enerzijds de bescherming van burgers en hun rechten en anderzijds om de strijd tegen terrorisme en criminaliteit.

Nederland gaat de wetgeving ook niet direct intrekken. Fred Teeven, staatssecretaris van Veiligheid en Justitie, gaat eerst het arrest van het Europees Hof van Justitie bestuderen. Volgens Teeven heeft de uitspraak geen gevolgen voor strafzaken of de werkzaamheden van de veiligheids- en inlichtingendiensten. Hij benadrukte dat het wel belangrijk is dat telecomgegevens een ,,bepaalde tijd'' worden bewaard.

'Kabinet moet duidelijkheid geven'

Branchevereniging Nederland ICT van onder meer de telecomproviders vindt dat het kabinet snel duidelijkheid moet verschaffen of en in hoeverre de Nederlandse bewaarplicht van telecomgegevens nog van toepassing is. De branchevereniging verwacht ,,dat de Nederlandse overheid de uitspraak van het Europees Hof meeweegt in haar evaluatie of opsporingsbelangen opwegen tegen de impact die de bewaarplicht op de privacy heeft''.

Dit artikel is oorspronkelijk verschenen op z24.nl