- De EU-ministers van financiën hebben na jaren van onenigheid een politiek akkoord over nieuwe, soepelere begrotingsregels weten te sluiten.
- De regels bieden landen met een hoge staatsschuld de ruimte om zowel te bezuinigen als in hun economieën te kunnen investeren.
- Ook zijn de EU-landen overeengekomen dat de regels vanaf volgend jaar weer gehandhaafd zullen worden.
- Lees ook: Europese Unie is het eens over het strengere migratieregels – er komt een scheiding tussen ‘kansrijke en niet-kansrijke’ asielzoekers
Na jaren gesteggeld te hebben over de Europese begrotingsregels uit het stabiliteitspact van 1997, hebben de EU-ministers van financiën het woensdag toch voor elkaar gekregen: er ligt een politiek akkoord over nieuwe, soepelere begrotingsregels.
De regels uit het stabiliteitspact zijn al jaren een doorn in het oog van de EU-landen. De landen met hoge staatsschulden, zoals Griekenland, Italië en Portugal, vonden de regels te strikt en verstikkend, terwijl landen zoals Nederland en Duitsland vooral geïrriteerd raakten over het feit dat de regels zonder consequenties constant overtreden werden.
In het akkoord dat er nu ligt blijven de basisregels uit het stabiliteitspact hetzelfde. Die zijn dat landen een begrotingstekort van 3 procent van het bruto binnenlands product mogen hebben en een staatsschuld van hooguit 60 procent.
Wel is meer ruimte en tijd ingebouwd voor de eurolanden die niet aan deze eisen voldoen. Zij hoeven bij tekorten of een te hoge staatsschuld niet meteen hard en snel te bezuinigen. De kritiek van landen als Italië was namelijk dat als zij zo hard moeten bezuinigen, ze niet meer kunnen investeren in verbeteringen van hun economie.
Nieuwe begrotingsregels voor EU-landen: meer tijd om begrotingstekorten te beperken
In de nieuwe afspraken gaan bezuinigen en investeren daarom samen. Lidstaten mogen er langer over doen om de schulden en tekorten weg te werken. Tegelijkertijd moeten de landen dan ook investeren in maatregelen die binnen de EU zijn afgesproken om op termijn rendabeler en slagvaardiger te zijn, zoals investeringen in duurzame energie, digitalisering of defensie.
In ruil voor deze versoepeling, eisten zowel Nederland als Duitsland dat de nieuwe afspraken dan ook wel echt moeten worden nageleefd. Sinds het uitbreken van de pandemie worden de begrotingsregels tijdelijk niet gehandhaafd. Door de grote uitgaven in die tijd en de zware financiële gevolgen van de oorlog in Oekraïne, werden de regels tijdelijk opgeschort. Maar vanaf januari 2024 komt daar officieel een einde aan.
Het akkoord werd gesloten in een informele video-conferentie door de Europese ministers van financiën. Donderdag wordt het formeel bekrachtigd door de EU-ambassadeurs van de lidstaten. Na afloop van de videoconferentie zei eurocommissaris Valdis Dombrovskis (handel) dat de nieuwe regels "zo snel mogelijk" ingaan, en in ieder geval "voor de Europese verkiezingen" van juni.
Demissionair minister van Financiën Sigrid Kaag reageert opgelucht: "Het waren stevige onderhandelingen, maar ik ben blij dat er na lang praten een goed akkoord ligt over de Europese begrotingsregels. Het is belangrijk dat er met duidelijke regels een stevig fundament onder nationale begrotingen wordt gelegd en dat iedereen zich daar aan houdt."