Zelfs enkele grote bedrijven kunnen nu gratis lenen. Maar ooit zal de rente weer stijgen en dat zal iedereen met flinke schulden voelen, stelt Errol Keyner.
De malloot die had voorspeld dat we ooit een tijd zouden meemaken met negatieve rentes bleek slimmer dan de rest. Staten krijgen geld toe wanneer ze geld lenen. Zelfs enkele grote ondernemingen is dat nu gelukt, zoals media vandaag melden. Welke malloot durft te beweren dat binnenkort consumenten aan de beurt zijn?
De macht en creativiteit van centrale banken hebben ervoor gezorgd dat lenen een negatieve prijs kent, waardoor kredietrisico’s afwezig lijken.
Ik waag me niet aan een voorspelling hoe lang deze bizarre situatie zal duren. Wel ben ik ervan overtuigd dat uiteindelijk de economische natuurwetten zullen overwinnen en de rente fors hoger zal staan.
Wat dan?
Stoelriemen vast voor landen
Hoge staatsschulden lijken momenteel nauwelijks een issue door de lage rente, maar rentelasten van landen die moeten lenen of herfinancieren zullen door het dak gaan zodra rentes weer normaal terrein opzoeken.
Japan is misschien ver weg genoeg, maar het zal een uitdaging zijn om een Italiaans probleem zodanig te isoleren dat Nederland er zonder kleerscheuren uit komt.
...ook voor beleggers
Hogere rentes zijn funest voor obligaties, het fundament van iedere defensieve beleggingsportefeuille. Obligaties blijken dan allesbehalve defensief.
Offensieve beleggers hebben weinig reden om hun conservatieve soortgenoten uit te lachen. Ook aandelen krijgen klappen bij hogere rentes. Niet alleen wordt de financiering van ondernemingen duurder en worden toekomstige winsten minder waard (hogere discontovoet door hogere rente en risico), maar de renteomslag zal voor onzekerheid zorgen, waarbij sommige beleggers in paniek hun aandelen zullen verkopen.
...en consumenten
Uiteindelijk zal ook de consument pijn lijden. Hypotheekrentes gaan omhoog en huizenprijzen komen onder druk.
Onzekerheid op de financiële markten zal vertrouwen bij ondernemingen en consumenten infecteren, waarmee de misère zichzelf versterkt. Consumptie, werkgelegenheid en winsten krijgen klappen. Overheden krijgen (nog meer) problemen om hun huishoudboekje op orde te krijgen door afnemende belastinginkomsten en extra uitkeringen.
Natuurlijk zal deze vicieuze cirkel worden doorbroken en is het einde der tijden niet nabij.
Wel zullen we eerst de rekening betalen voor de kunstgrepen van centrale banken en overheden, alvorens weer normaal adem te kunnen halen.
Errol Keyner is adjunct-directeur bij de Vereniging van Effectenbezitters (VEB), maar schrijft dit artikel op persoonlijke titel.