De levenscyclus van ondernemingen lijkt soms op die van sterren. Microsoft zal ophouden te stralen, ondanks tientallen miljarden overtollig kasgeld en immense kasstromen.
Lof over haar producten heeft Microsoft zelden ontvangen, zelfs niet in de
schitterende hoogtijdagen. Mensen uit mijn generatie herinneren zich nog hoe
de computer frequent crashte, geleidelijk steeds langzamer werd, om na
verloop van tijd maar helemaal de geest te geven. De door Microsoft
ontwikkelde software (Windows en voorganger DOS) had het wederom gewonnen
van de hardware.
Microsoft werd beloond voor de wanprestatie. De gefrustreerde klant moest
namelijk een nieuwe PC aanschaffen, natuurlijk met Windows. Tegelijkertijd
ook maar weer de nieuwste versie van Microsoft Office aanschaffen. Zonder
tekstverwerking en spreadsheetjes had je weinig aan je computer.
Microsoft was erg laat in het herkennen van het potentieel van internet en
vocht jarenlang met concurrenten en mededingingsautoriteiten toen ze met
grof geweld de inhaalslag maakte. De continue zoektocht naar mogelijkheden
om fors geld te verdienen naast Windows en Office heeft weinig vruchten
afgeworpen voor Microsoft. De PC blijft centraal staan in het verdienmodel.
Microsofties zijn allang geen hongerige nerds meer, maar ingedut
establishment. Google is de nieuwe leider en haalt de mastodont links en
rechts in.
Blunder IBM basis voor miljarden
Microsoft ontwikkelde labiele producten, had gefrustreerde klanten, was
visionair noch vernieuwend en ruziede met alles en iedereen. Het kan toch
geen puur geluk zijn dat de Microsofties van het eerste uur zonder
uitzondering miljardair zijn?
Het scheelt niet veel. Oprichter Bill Gates maakte bij de oprichting van
Microsoft handig gebruik van de blunder van computerfabrikant IBM. Toen IBM
Microsoft’s DOS de standaard maakte, kreeg Microsoft grip op de PC revolutie
in de afgelopen decennia, waarmee ze miljarden verdiende. Oprichter Bill
Gates werd een ster en was lang de rijkste man op aarde. Inmiddels besteedt
hij zijn fortuin als weldoener. Zo bezorgen de miljarden computercrashes van
wanhopige klanten hem - op termijn - toegang tot de hemelpoort.
Kentering nadert
Het is nog niet zichtbaar aan omzetten en winsten, maar de relevantie van de
PC oude stijl neemt af. Gezien de grootte, kan Microsoft niet naar een
nichemarkt vluchten voor groei, ook al zou ze innovatief zijn.
De levenscyclus van deze ster is gemakkelijk uit te tekenen. Kasstromen
stagneren eerst, om vervolgens af te nemen. Aandeelhouders worden gepaaid
met hogere dividenden, aandeleninkoop en irreële toekomstperspectieven.
Daarnaast is Microsoft bij uitstek de onderneming die in staat is om een
riante kaspositie te verspillen aan kansloze productontwikkeling of
overnames. Tegen zoveel geweld is zelfs de balans met zo’n 75 miljard dollar
eigen vermogen en liquide middelen uiteindelijk niet bestand.
Echt stralen deed Microsoft al lang niet meer, maar hoewel ze het nog een
flink aantal jaren kan uitzingen, is ze een witte dwerg in wording.
Errol Keyner is adjunct-directeur bij de Vereniging van Effectenbezitters (VEB),
maar schrijft dit artikel op persoonlijke titel. De auteur heeft geen
positie in Microsoft.
Lees ook:
Meer analyses van Errol Keyner
Volg de markten op Z24 Beurs
Dit artikel is oorspronkelijk verschenen op z24.nl