De lonen stijgen amper in Nederland. Zou het onze economie vooruit helpen als iedereen er fors wat bij krijgt, vraagt Errol Keyner zich af.
Regelmatig klinkt de oproep om de lonen in Nederland te laten stijgen. Wanneer de motieven moreel gedreven zijn, kan ik me er misschien iets bij voorstellen, hoewel Nederlanders vergeleken met de meeste wereldburgers er warmpjes bij zitten.
Maar de mensen aan de economische onderkant van de samenleving dan? Inderdaad, die zitten er relatief ten opzichte van hun lotgenoten buiten Nederland zelfs zeer warmpjes bij. Maar goed, lonen verhogen omdat je elkaar meer gunt, is in ieder geval sympathiek. Hoe onzinnig ook.
Meer consumptie door hogere lonen?
Ogenschijnlijk rationeler is het betoog dat hogere lonen leiden tot meer consumptie, waarmee de economie een flinke oppepper krijgt. Bedrijven verkopen meer, winsten stijgen ondanks hogere loonkosten en aandelenkoersen spuiten omhoog. Bedrijven, werknemers en beleggers worden rijker. En investeren en spenderen nog meer.
Door meer te lenen krijgt het vliegwiel een extra opzwieper. Geef mensen geld en ons magische kapitalistische perpetuum mobile doet de rest.
Pasar Malam
Het lijkt zo eenvoudig en toch gebeurt het niet. Wie houdt het dan tegen? Aan de werknemers zal het niet liggen. De kans dat forse loonsverhogingen massale stakingsgolven in gang zetten is vrij gering. Het Malieveld blijft beschikbaar voor de Pasar Malam.
Als we schuldigen zoeken, zit je zelden fout door alvast naar die vermaledijde bankiers te wijzen, die het MKB niets meer durven te lenen, waardoor groei en hogere loonkosten worden belemmerd. Of naar die kortzichtige ondernemers, die weigeren hun personeel adequaat te belonen voor hun tomeloze inzet.
De misplaatste gierigheid houdt niet alleen hun werknemers arm en ontevreden, maar blokkeert de route naar groei en rijkdom van de ondernemers zelf. En zolang banken de hand op de knip houden, kunnen ook zij geen geld verdienen. Toch nog een soort gerechtigheid.
Perpetuum mobile bestaat echt
Of zouden bankiers inmiddels begrijpen dat veel financieringsaanvragen onrendabel zijn door de risicograad? En zouden de ondernemers beseffen dat in een concurrerende omgeving hogere kosten zorgen voor krimpende marges en omzet, waarmee winsten, aandelenkoersen en werkgelegenheid dalen?
Inderdaad, hogere lonen zetten het kapitalistische perpetuum mobile in gang, maar anders dan gehoopt.
Errol Keyner is adjunct-directeur bij de Vereniging van Effectenbezitters (VEB), maar schrijft dit artikel op persoonlijke titel.
Dit artikel is oorspronkelijk verschenen op z24.nl