Maandag waren VastNed Retail en VastNed Offices/Industrial de laatste grote
vastgoedbedrijven aan de Amsterdamse beurs die jaarcijfers rapporteerden.
Met Wereldhave en Prologis European Properties erbij schreven de acht
voornaamste vastgoedfondsen in 2008 bijna 3 miljard euro af.

Zeepbel
Dit staat in schril contrast met de jaren ervoor. In 2006 werd er, zonder het
Nederlands-Franse fusiebedrijf Unibail-Rodamco mee te nemen, 1,3 miljard
euro opgewaardeerd. In 2007 bedroeg de waardestijging bijna 1,5 miljard euro.

De waardeontwikkeling van beursgenoteerd vastgoed reflecteert de
ontwikkelingen op de vastgoedmarkt dit decennium. In de jaren 2004 tot 2007
is een zeepbel ontstaan en steeds verder opgeblazen. Eind 2007, kort na het
begin van de kredietcrisis, spatte deze zeepbel uiteen.

Investeringsgolf
De oorzaak voor het ontstaan van de zeepbel wordt over het algemeen gelegd bij
de grote beschikbaarheid van goedkoop geld. "Dit was een investeringsgolf
veroorzaakt door goedkope leningen en een ruime beschikbaarheid van geld",
zei Anne Breen, vastgoedspecialist bij de Schotse vermogensbeheerder
Standard Life Investments onlangs op een bijeenkomst in Amsterdam.

Gijs Verweij, bestuursvoorzitter van Wereldhave is het met haar eens. "Dat was
de schuld van Greenspan", stelde hij, verwijzend naar het soepele monetaire
beleid van de voormalige president van het stelsel van Amerikaanse centrale
banken (de Fed).

Flinke verliezen
Na het klappen van de internetzeepbel begin deze eeuw verlaagde de Fed de
rente scherp en wachtte, nadat de economie weer een opwaartse lijn had
ingezet, lang met renteverhogingen. Dit is volgens veel economen de oorzaak
van de ruime beschikbaarheid van leningen en de explosieve groei van de
schulden.

Na jaren van waardestijgingen hebben de vastgoedbedrijven nu flinke verliezen
moeten nemen. Een kanttekening daarbij is dat het gaat om papieren
verliezen, net zoals het in de tijd van stijgingen ging om papieren winsten.
Daar komt bij dat het lastig is om vastgoed goed te taxeren. Het komt vaak
voor dat panden voor een flink hogere of lagere prijs worden verkocht dan
waartegen ze in de boeken stonden.

Moeilijk herwaarderen
Velen uit de sector vinden het dan ook onzinnig om veel waarde aan de
herwaarderingen te hechten. "Moet er 100 miljoen af, 150 miljoen, 200
miljoen? Roep maar een keer bingo!" was de reactie van Verweij van
Wereldhave toen hij de vraag kreeg of het bedrijf wel genoeg heeft
afgeschreven in 2008.

Het is desondanks duidelijk dat de vastgoedmarkt er slecht voor staat. Breen
van Standard Life verwacht in de eurozone een waardedaling van het vastgoed
van de piek tot de bodem van 17 procent.

En deze bodem is nog niet in zicht. De expert denkt dat de vastgoedmarkt in
het Verenigd Koninkrijk op zijn vroegst eind 2009 zal herstellen. De
eurozone hobbelt daar achteraan. Voor investeerders in Nederlands
beursgenoteerd vastgoed betekent dit dat ook 2009 een moeilijk jaar wordt.
Fikse stijgingen zoals in het midden van het decennium behoren tot het
verleden.

Dit artikel is oorspronkelijk verschenen op z24.nl