Nederlandse huishoudens kregen rond de jaarwisseling een dubbele tegenslag te verwerken: de energierekening werd fors hoger door een combinatie van stijgende energieprijzen en hogere belastingen.
Maar prijzen van energiecontracten waarbij de tarieven voor één of drie jaar vast liggen, dalen inmiddels weer. Hoe voordelig is dat?
Volgens het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS) betaalt een gemiddeld gezin dit jaar maar liefst 19 procent meer voor stroom en gas dan in 2018. De gemiddelde jaarrekening komt naar verwachting uit op 2.074 euro, 334 euro meer dan vorig jaar.
Op individueel niveau is dat, naast het daadwerkelijke energieverbruik, afhankelijk van het afgesloten energiecontract. Behalve een milde winter kan ook een gunstig getimede handtekening de energierekening aardig drukken.
Energieprijzen: vast tarief of variabel?
Bij het afsluiten van een energiecontract kies je als consument voor vaste of variabele tarieven. Zet je de tarieven voor één of drie jaar vast, dan krijg je vaak een welkomstkorting die eenmalig wordt verrekend op de jaarafrekening.
Handige overstappers zetten hun tarieven steeds voor een jaar vast bij een andere energieleverancier, en profiteren zo jaarlijks van zo'n welkomstkorting.
Bij variabele tarieven voor stroom en gas wordt de prijs één keer per halfjaar aangepast, op 1 januari en 1 juli. Met een variabel contract kun je in principe op elk moment overstappen naar een contract waarbij de prijs voor langere tijd vast ligt. Timing speelt daarbij wel een belangrijke rol.
Opbouw van de energierekening: stroom en gas
Bij het vergelijken van energietarieven is het belangrijk om te onthouden dat de uiteindelijke energierekening uit veel meer elementen is opgebouwd dan de tarieven voor een kWh stroom en een m³ gas.
Energieleveranciers rekenen nog een bedrag voor het vastrecht, je betaalt voor de diensten van de netbeheerder en er gaan maar liefst drie soorten belasting over de kale energietarieven heen. Daartegenover staat dan wel weer een vaste korting op de energiebelasting voor stroom, die 311,62 euro bedraagt in 2019.
Voor het vergelijken van energietarieven moet je dus jouw verbruik van stroom en gas kennen. Vervolgens moet je kijken naar de invloed van leveringstarieven op je variabele energiekosten en voor de totale kosten daar nog de vaste energielasten bij optellen. Maar vergelijken kan de moeite waard zijn!
Vaste energieprijzen momenteel lager dan variabele
Uit data van online consumentenadviseur Pricewise blijkt namelijk dat de vaste stroom- en gasprijzen sinds het begin van het jaar aan het dalen zijn. Stroomprijzen voor één jaar vast liggen in april gemiddeld 10 procent onder de variabele tarieven, en bij gas is het verschil zelfs 20 procent.
Energieleveranciers passen tweemaal per jaar hun variabele tarieven aan. Sluit je nu een contract af met variabele tarieven, dan gelden de prijzen die op 1 januari zijn vastgesteld. Vanaf 1 juli gelden er weer nieuwe variabele energietarieven.
De hamvraag is nu of dit een goed moment is om van de lagere tarieven voor één jaar vast gebruik te maken. Of vallen de variabele prijzen straks in juli nog weer lager uit?
“Het is – gezien het grillige verloop op de inkoopmarkt en invloeden van de Brexit, vraag en aanbod, en het weer – nog niet duidelijk of deze trend van dalingen verder zal voortzetten en of de variabele tarieven deze daling zullen volgen in juli 2019”, zegt Pricewise.
Een glazen bol heeft ook Business Insider niet, maar we kunnen wel uitrekenen wat op dit moment gemiddeld het verschil is tussen een energiecontract met vaste tarieven en een met variabele tarieven.
Gemiddeld huishouden bespaart 118 euro per jaar
Het gemiddelde jaarlijkse stroomverbruik van een Nederlands huishouden is 3.000 kWh. Datzelfde huishouden verbruikt zo'n 1.500 m³ gas. Voor deze vergelijking nemen we ook een 'klein' en een 'groot' huishouden, met een verbruik van respectievelijk 2.000 kWh en 1.000 m³ en een verbruik van 4.000 kWh en 2.500 m³.
De kale stroomprijs, exclusief belastingen, voor één jaar vast ligt momenteel gemiddeld een halve cent onder het variabele tarief (6,5 cent om 7,15 cent per kWh). Bij de gasprijs scheelt het ruim 5 cent (25,8 cent om 31 cent per m³).
Passen we de actuele, gemiddelde tarieven en bijbehorende belastingen toe op de genoemde jaarverbruiken, dan ontstaan de volgende verschillen tussen variabel en één jaar vast. De genoemde jaarprijzen hieronder betreffen alle kosten van een combinatie van stroom en gas.
Logischerwijs neemt het verschil in kosten toe naarmate het verbruik groeit. Het gemiddelde huishouden is op jaarbasis 118 euro goedkoper uit met energieprijzen die vandaag voor een jaar worden vastgezet dan met een variabel contract. Dat scheelt dus een tientje per maand.
Ook voor kleine en natuurlijk zeker voor grote verbruikers is het de moeite waard om de energietarieven te vergelijken. Het kleine huishouden bespaart met een vast contract 79 euro op jaarbasis en het grote huishouden is 189 euro goedkoper uit.
Nogmaals: op 1 juli passen de energieleveranciers hun variabele tarieven aan. Als de dalende trend in energieprijzen tot die tijd voortduurt, zou dit plaatje er weer heel anders uit kunnen zien.
Het komt dus aan op handige timing: stap in op het laagste tarief als je verwacht dat de energieprijzen gaan stijgen, en wacht op een betere deal als je verwacht dat ze gaan dalen.