Techmiljardair Elon Musk lijkt er een gewoonte van te maken om werknemers bij zijn bedrijven te ontslaan en vervolgens weer aan te nemen.

Zo doet Tesla, één van de bedrijven waar Musk de rol van CEO heeft, sinds kort een poging om ontslagen werknemers in de VS opnieuw aan te nemen, meldt persbureau Bloomberg.

Afgelopen maand zette Tesla ruim vijfhonderd man op straat die deel uitmaakten van dat team. Dat was nodig als een kostenbesparende ingreep in moeilijke tijden, zo luidde de boodschap. Maar een deel van die ontslagen wordt weer teruggedraaid.

Musk heeft dit trucje eerder heeft uitgehaald. Een halfjaar nadat hij Twitter had overgenomen, was ongeveer 90 procent van de werknemers de laan uitgestuurd, Musk besloot daar in 2023 deels op terug te komen. De destijds kersverse Twitter-eigenaar had spijt van zijn rigoureuze ingreep en liet weten dat hij enkele van de voormalige werknemers opnieuw zou proberen aan te nemen.

"Moeilijke tijden vragen om pijnlijke ingrepen", zei Musk vorig jaar mei tegen nieuwszender CNBC. "Maar het is overduidelijk dat sommige van de mensen die zijn ontslagen, niet ontslagen hadden mogen worden."

Auteur Walter Isaacson, die een biografie over Musk schreef, vertelde in een podcast dat de ontslagen bij Twitter onderdeel waren van Musks "delete-delete-delete" aanpak voor hoe hij bedrijven runt. Volgens Isaacson gelooft Musk dat "als je niet 20 procent moet terugdraaien van wat je hebt verwijderd, je niet genoeg hebt verwijderd omdat je te terughoudend was."

Sinds Musk zijn eerste bedrijf in de jaren '90 startte, is hij uitgegroeid tot een van de prominentste ondernemers van de 21ste eeuw. Hij is mogelijk ook de drukst bezette. Hij is CEO van Tesla en officieel ook de hoogste bestuurder bij SpaceX, Neuralink, AI startup xAI en het tunnelbedrijf The Boring Company. Zijn investeringen in vooral Tesla en SpaceX maken hem via het aandeelhouderschap ook een van de rijkste mensen ter wereld.

Maar hoe indrukwekkend ook, dit betekent niet per se dat Musk een geniale manager is, stellen critici.

"Organisaties kunnen slecht geleid worden en toch financieel rendabel zijn", zegt organisatiedeskundige Alex Levenson van de universiteit van Southern California tegen Business Insider.

"Als je winstmarge hoog genoeg is en je loyale klanten hebt, kun je nog steeds goede financiële resultaten boeken", stelt Levenson. "Maar de resultaten zouden nog vele malen beter zijn, als het management sterker is, zodat je dingen kunt uitvoeren zonder dat de winstgevendheid daarmee wordt geschaad."

CEO die niet delegeert kweekt cultuur van wantrouwen

Elon Musk.
Elon Musk.
Spencer Platt/Getty Images

Bij Tesla heeft Musk via interne communicatie laten weten dat hij persoonlijk alle nieuwe werknemers zou goedkeuren. Dat slokt niet alleen veel tijd van de CEO op, het laat ook zien dat je als CEO de werknemers die verantwoordelijk zijn voor het aannemen van nieuwe mensen niet vertrouwt.

"Als een van de succesvolste ondernemers die twee enorm belangrijke bedrijven leidt, zo gaat micromanagen, is dat de slechtst mogelijke besteding van zijn tijd", zegt Levenson over de aanpak van Musk bij Tesla en X. "Dat zegt dat je niemand van het eigen management vertrouwt."

Musk staat er ook bekend om dat hij werknemers ontslaat die het niet met hem eens zijn. In de eerste weken dat hij aan het roer stond van Twitter, liet hij een team door interne berichten spitten om werknemers op te sporen die zich kritisch opstelden. Hij ontsloeg die werknemers later, meldde The New York Times

Iets soortgelijks gebeurde ook bij SpaceX toen een groep werknemers werd ontslagen, kort nadat ze een open brief naar de top van het bedrijf hadden gestuurd. Daarin stond dat het gedrag van Musk "vaak een bron van afleiding en schaamte voor ons is."

Dat gedrag heeft inmiddels geleid tot meerdere aanklachten en rechtszaken van onder andere het Amerikaanse National Labor Relations Board (NLRB, een overheidsinstantie die opkomt voor arbeidsrechten.

De NLRB klaagde Musk aan voor het onrechtmatig ontslaan van werknemers en het uitoefenen van druk bij het ondertekenen van illegale ontslagovereenkomsten, waarin staat dat de ontslagen persoon zich niet negatief over zijn voormalige werkgever mag uitlaten of zich mag aansluiten bij collectieve rechtszaken.

Volgens Levenson is het vanuit managementperspectief beter om open lijnen van communicatie te hebben met werknemers, zodat interne problemen kunnen worden aangekaart.

LEES OOK: Tesla staat onder druk op de markt voor elektrische auto’s – Elon Musk lijkt intussen vooral bezig met hoe hij X weer op het oude Twitter kan laten lijken