De wedloop voor de beste elektrische vrachtwagen is geopend. Niet alleen Tesla is ermee bezig, ook andere truckfabrikanten werken aan een opvolger van de diesel. Met de huidige techniek is de lange afstand echter nog een toekomstdroom.
Tesla belooft nogal wat. De Semi, die dit jaar op de markt moet komen, zou met een totaalgewicht van 40 ton uitkomen op een actieradius van 800 kilometer. In 20 seconden moet de e-truck van Elon Musk de 100 kilometer per uur kunnen aantikken. De batterij laden om 640 kilometer te kunnen rijden, kost slechts een half uurtje.
Ter vergelijking: de eerste elektrische vrachtwagen van DAF en VDL behaalt een actieradius van 100 kilometer. Vanuit het Jumbo-hoofdkwartier in Veghel bevoorraadt deze truck filialen in de directe omgeving.
Volgens een nieuwe studie moeten we de beloftes van Tesla niettemin serieus nemen. Het onderzoek (pdf) komt van de milieufederatie Transport & Environment, een pan-Europese vereniging van milieugroepen in de verkeersbranche.
De organisatie vergeleek twee dieseltrucks met de te verwachten elektrische concurrentie, in het bijzonder de Tesla Semi. Afgaande op het verbruik uitgedrukt in kilowattuur (kWh), zijn elektrische modellen 1,5 tot bijna drie keer zuiniger dan hun voorvaderen met een verbrandingsmotor.
Voordat die uitkomsten ook werkelijk meetbaar zullen zijn in de echte wereld, moeten nog de nodige obstakels overwonnen worden. De auteurs van de studie erkennen dat.
Een laadbeurt staat gelijk aan vier maanden stroom thuis
Een algemeen probleem is dat het grootschalig inzetten van elektrische trucks een forse uitbouw van het stroomnet zou vragen. Om een idee te geven: één laadbeurt voor een Tesla Semi staat ongeveer gelijk aan één megawattuur (MWh) stroom, wat neerkomt op een derde van het jaarlijkse stroomverbruik voor een gemiddeld Europees gezin.
Uitgaande van de huidige aantallen Europese vrachtwagens op de weg en een afgelegde afstand van 50.000 kilometer per truck per jaar, zou Europa circa 10 procent van z'n jaarlijkse stroomproductie moeten reserveren voor de aandrijving van elektrische trucks.
Belofte Tesla voor de lange afstand onrealistisch
Specifiek voor de Tesla Semi is de vraag of de beloofde actieradius van 800 kilometer überhaupt haalbaar is.
"De accu van een Tesla Semi moet een theoretisch een capaciteit hebben van circa 1.000 kWh: per afgelegde afstand van 100 kilometer is zo'n circa 130 kWh aan stroom nodig", zegt docent voertuigtechniek Markus Lienkamp van de Technische Universität München tegen Business Insider Deutschland. "Technisch is dat niet zo makkelijk te realiseren. Vanuit economische- en milieuoverwegingen is het zelfs onzinnig."
De baas van Mercedes' vrachtwagentak Martin Daum stelde het vorig jaar nog wat sterker: "Als Tesla z'n beloftes waar kan maken, dan bestellen wij twee exemplaren: één om uit elkaar te schroeven en één om te testen. Want dan zouden we wat gemist hebben..."
Verwisselbare batterijen uitkomst voor lange afstand
De Mercedes Urban eTruck bij de presentatie in Hannover in 2016. Foto: EPA
Op dit moment is het vooral zinvol om voertuigen voor de korte afstand te elektrificeren. Denk aan postbusjes en vuilniswagens. "Voor een actieradius van 500 kilometer en daarboven zijn batterijtrucks tot 2030 economisch niet zinvol. De kosten om zo CO2 te vermijden, zijn simpelweg te hoog", aldus Lienkamp van de TU München.
Bij korte afstanden tot 200 kilometer per dag ziet het plaatje er anders uit. Lienkamp: "Hoe meer korte ritjes een vrachtwagen maakt per dag, des te logischer wordt een elektrische aandrijving."
Verwisselbare batterijen kunnen mogelijk uitkomst bieden voor het probleem van de actieradius. De vrachtwagens kunnen hun lege accu straks mogelijk uitwisselen tegen een volle bij specialistische servicepunten. Zo'n pitstop hoeft niet langer dan een paar minuten te duren. Bijkomend voordeel is dat de accu's bij de servicepunten ook van pas zullen komen als tijdelijke stroomopslag.
Een stroomnet dat ook voertuigen van energie moet voorzien, zal immers veel meer capaciteit moeten opbrengen. Ook kosten korte oplaadbeurten die pieken in de vraag veroorzaken, nu nog relatief veel geld.
Cruciaal is daarbij wel dat vrachtwagenbouwers op z'n minst afspraken gaan maken over gestandaardiseerde accu's, waarschuwt Lienkamp.