In Nederland verschijnen de komende jaren steeds meer elektrische auto’s als occasion op de markt. Vaak gaat het om modellen die eerst als leaseauto zijn gebruikt.

Vooralsnog verdwijnen veel elektrische occasions naar het buitenland. Maar stel dat je zo’n elektrische occasion als particulier of ondernemer wilt aanschaffen, waar moet je dan op letten?

Rijden op stroom is doorgaans goedkoper dan rijden op benzine of diesel. Maar een elektrische auto is wel relatief duur in de aanschaf. Ondanks de belastingvoordelen moet je relatief veel geld neertellen voor een elektrische auto in vergelijking met een auto met traditionele verbrandingsmotoren.

Is tweedehands kopen slim als het om elektrische auto’s gaat?

Gebruiksmogelijkheden elektrische auto

Het is belangrijk om eerst goed te bedenken hoe je de auto wilt gebruiken. Past een elektrische auto wel echt bij je? Denk vóórdat je de tweedehands markt induikt na over de wezenlijke verschillen tussen rijden op benzine en diesel, en elektrisch rijden.

Rijd je benzine, diesel of gas, dan kun je bij meer dan vierduizend tankstations eenvoudig tanken. Met een volle tank kun je honderden kilometers rijden.

Het aantal oplaadpunten voor elektrisch rijden neemt gestaag toe. Volgens de Rijksdienst voor Ondernemend Nederland waren er eind 2018 ongeveer 38.000 publieke en semi-publieke oplaadpunten. Maar opladen duurt vaak uren. Het aantal snellaadplekken is beperkt tot bijna 1.100.

De beschikbaarheid van oplaadpunten is natuurlijk een belangrijke factor, gelet op de beperktere actieradius van elektrische auto's.

Rutger Middendorp, autojournalist bij Bright.nl, raadt autokopers aan goed te bedenken hoeveel bereik er nodig is voor het overgrote deel van je ritten. Je wilt niet constant aan de stekker hangen of naar een snellader zoeken. Volgens Middendorp moet je ook niet redeneren vanuit incidentele extreem lange ritten zoals in de vakantie, zegt hij tegen autowebsite Wijkopenautos.nl. Denk liever vanuit 95 procent van je ritten.

“Verre vakanties moet je sowieso nog niet willen met een elektrische auto”, zegt Markus van Tol van de ANWB tegen Business Insider. Binnen zijn team hebben collega's proeven gedaan met elektrische auto's voor vakanties in de Benelux, Duitsland, Frankrijk, Noorwegen en Schotland. “Het is nog echt pionieren. Je vakantie wordt een avontuur, bijladen is een uitdaging.”

Kom je tot de conclusie dat je vooral lange ritten maakt, dan is een gebruikte elektrische auto doorgaans nog geen handige optie, denken experts. “Wie weet is een plug-in-hybride dan handiger”, stelt Van Tol. Zo'n hybride auto combineert een elektrische motor met een klassieke verbrandingsmotor. “Je kunt dan nog terugvallen op fossiele brandstof als het nodig is.”

Als je toch een volledig elektrische auto overweegt, waar ga je dan op letten? Dit zijn acht overwegingen.

1. ‘Accu, accu, accu’

Wie een huis wil kopen, krijgt nogal eens de opmerking dat je maar op drie zaken hoeft te letten: locatie, locatie, locatie. Een huis op een goede plek heeft de beste kans zijn waarde te houden, is de vuistregel.

Voor de elektrische auto’s hameren de ANWB en Bovag vooral op de kwaliteit van de accu. Het is verreweg het duurste onderdeel van een elektrische auto. De accucapaciteit en de levensduur van de accu bepalen een groot deel van het elektrische rijplezier.

Is er al een betrouwbare manier om accu’s te testen? “Wij kennen geen onafhankelijke partij die een accu van een elektrische auto zouden kunnen keuren. Dat is iets wat wij als ANWB wel graag zouden willen”, meldt ANWB-woordvoerder Van Tol.

“Maak als je een tweedehands elektrische auto wilt kopen een heel lange proefrit”, suggereert Van Tol. “Vraag de verkoper niet alleen naar de kwaliteit van de accu en de actieradius van de auto, maar probeer die ook uit."

Jaap Peters, journalist van Autoreview, raadt tegenover Wijkopenauto's aan om aan het begin van de proefrit even te kijken hoe vol de accu is en hoeveel kilometer de aangegeven actieradius is. Die kun je aflezen op de displays in het dashboard. Tijdens het rijden kun je vervolgens zien hoe snel de accu leegraakt.

Check bij een proefrit bijvoorbeeld na hoeveel kilometer de accu nog voor de helft vol is en na hoeveel kilometer de capaciteit nog een kwart is. Dat geeft een aardige indruk van het bereik, denkt Peters.

De ervaring van de praktijkrit kun je vergelijken met de opgegeven capaciteit van nieuwe accu's. Als die niet te veel afwijkt, kan de accu waarschijnlijk nog wel een tijdje mee.

Van Tol van de ANWB adviseert ook te checken of de accu een snellaadcapaciteit heeft. “Het is wel zo prettig als je in ongeveer een half uur de accu weer 80 tot 90 procent vol kunt hebben.” Dat maakt de auto veel beter inzetbaar voor woon-werkverkeer en andere afspraken. Het maakt de auto's iets duurder, maar het vergroot de gebruiksmogelijkheden.

2. Actieradius: hoe ver kun je komen met een volle accu?

Afhankelijk van het type accu en de kwaliteit van de accu kun je verder of minder verder rijden.

Per type kunnen de verschillen groot zijn. Een 24 kWh-accu biedt een bereik van tussen de 80 en 130 kilometer, terwijl een accu van 40 kWh goed is voor circa 200 tot 280 km. Een accu van 64 kWh kan je boven de 300 kilometer brengen.

Omgevingsfactoren kunnen de prestaties flink beïnvloeden: tegenwind, harde regen en vorst kunnen de actieradius omlaag brengen.

Ook speelt mee of je in de stad rijdt of juist op de snelweg. Auto’s met een brandstofmotor verbruiken in het stadsverkeer relatief de meeste brandstof. Elektrische auto’s zijn in de stad juist het zuinigst. In de stad winnen elektrische auto's de energie die vrijkomt bij het remmen terug. Op de snelweg raakt de accu juist relatief snel leeg.

3. Extra investering in eigen oplaadpunt?

Stel je wilt de elektrische auto vooral voor woon-werkverkeer gebruiken. Dan is de mogelijkheid om op te laden op kantoor en bij huis natuurlijk wel zo prettig. Check vooraf of die mogelijkheden er zijn.

Als er nog geen oplaadpunt dicht bij huis is, overweeg dan thuis een wallbox te installeren. Met zo’n kastje aan de buitenmuur kun je met een speciaal stopcontact de elektrische auto opladen.

De kosten van zo'n wallbox, oplader aan huis mét montage, lopen al snel tegen de duizend euro. Iets om rekening mee te houden als je een aanschaf van een elektrische auto overweegt.

4. Hoe is de technische staat van de auto?

Normaal gesproken slijten elektrische auto's een stuk minder dan traditionele auto's. Een elektrische auto is technisch eenvoudiger en minder onderhoudsgevoelig. Zo'n auto heeft minder bewegende en slijtagegevoelige onderdelen. Dat is een voordeel, aldus autojournalist Rutger Middendorp. Hij denkt dat de kans groot is dat de elektromotor ouder wordt dan de autokoper.

“De wegenwacht krijgt ontzettend weinig hulpvragen van elektrische auto’s, maar er rijden er ook weinig”, zegt Van Tol van de ANWB. In 2018 waren er volgens Bovag-cijfers bijna 9 miljoen auto’s in Nederland. Hiervan waren 45.000 elektrische auto’s.

Onderzoek naar de auto die je op het oog hebt blijft belangrijk. Een tip voor de tweedehandskoper: banden, remmen en ophanging zijn wél belangrijke slijtageonderdelen. Die moet je dus wel terdege checken of laten checken bij een elektrische occasion.

“Het is natuurlijk preken voor eigen parochie”, zegt Paul de Waal van de Bovag tegen Business Insider, “maar kies voor een auto met Bovag-garantie.” Als er dan iets is kun je verhaal halen bij de Bovag als je er met de garage niet uitkomt. In het uiterste geval ga je naar de Geschillencommissie.

5. Privé of zakelijk rijden?

Koop je een auto en zet je die op naam van de zaak, dan moet je een bedrag bij je inkomen optellen als je meer dan 500 kilometer voor privédoeleinden rijdt.

Voor volledig elektrische auto’s – waarvan de CO2-uitstoot nihil is – geldt sinds dit jaar een lage bijtelling van 4 procent van de cataloguswaarde tot een bedrag van 50 duizend euro. Daarboven betaal je 22 procent bijtelling.

Voor vijf jaar oude zakelijke elektrische auto's in de hogere prijsklasse zijn de regels nog minder aantrekkelijk. Daar betaal je na vijf jaar 7 procent bijtelling tot een cataloguswaarde van 50 duizend euro en daarboven 25 procent.

Het is helaas zo dat je bijtelling betaalt over de nieuwwaarde, óók bij tweedehands elektrische auto's. De keuze voor een elektrische occasion is daarom niet altijd aantrekkelijk. Ook al omdat je geen recht hebt op milieu-investeringsaftrek, zoals bij nieuwe elektrische auto's.

Vanaf 2021 betaal je voor elektrische auto’s – occasion of niet – in beginsel 22 procent bijtelling over de gehele cataloguswaarde. In hetzelfde jaar komt een einde aan de gratis wegenbelasting voor elektrische en plug-in hybride auto’s.

En let op. Bij de bijtelling wordt zoals gezegd steeds gekeken naar de oorspronkelijke catalogusprijs. Het is dus slim om goed te kijken of je besparing op het aanschafbedrag opweegt tegen de nadelen van een tweedehands elektrische auto voor zakelijk gebruik.

6. Wat is de totaalprijs?

Soms worden prijzen van elektrische auto's exclusief btw geadverteerd. Even goed opletten dus. Als particuliere koper betaal je 21 procent btw op een gebruikte elektrische auto.

Verder zijn de prijzen soms exclusief de accu, die moet je er dan bijkopen of erbij huren. Renault heeft bijvoorbeeld een huurprogramma. Fijn is dat je verzekerd bent van een goede accu. Maar je hebt wel maandelijks bijkomende kosten.

7. Wat gaat de auto in gebruik kosten?

Op de ANWB-site kun je met merk, type en eventueel kenteken autokosten inschatten. Tijdens een proefrit heb je doorgaans veel informatie snel bij de hand.

Een belangrijke factor in de rekensom, de restwaarde, is nog wel een lastig punt.

8. Hoe zit het met de restwaarde?

Volgens recente Bovag-cijfers werden in 2018 bijna twee miljoen tweedehands auto’s verhandeld, een absoluut record. Voor allerlei typen auto's zijn er jarenlange datareeksen.

De tweedehandsverkoop van elektrische auto’s via professionele autohandelaars, de vakhandel, kwam in 2018 uit op 2.750 volledig elektrische auto’s. “Wij hebben nog weinig ervaring met de volledig elektrische auto’s en hoe ze zich door de jaren heen houden”, zegt Van Tol van de ANWB. Dat geldt ook voor de restwaarde.

De ANWB ziet de afgelopen twee jaar wel een verbetering van de restwaarde van elektrische auto’s. In de handel lijkt er meer vertrouwen te zijn dan voorheen, meent de ANWB. Ook ziet de organisatie een tekort aan elektrische auto’s in andere landen, waardoor bij export de prijzen interessant zijn.

De snelle ontwikkeling van de actieradius van nieuwe elektrische auto's kan elektrische occasions nog weleens parten spelen, aldus de ANWB. Omdat de actieradius van nieuwe modellen telkens verbetert, maakt dat oudere elektrische occasions met een relatief beperkte actieradius mogelijk minder aantrekkelijk.

Lees meer over occasions en elektrische auto's: