- De nieuwe Tweede Kamer wil het eigen risico bij de ziektekostenverzekering zo snel mogelijk afschaffen.
- Dat zou volgens minister Ernst Kuipers zo’n 5,5 miljard euro per jaar gaan kosten.
- Om de afschaffing te dekken kunnen ofwel de belastingen verhoogd worden, ofwel de zorgpremies.
- Lees ook: 12 dure misverstanden over je zorgverzekering die je op hoge kosten kunnen jagen, als je niet oplet
De nieuwe Tweede Kamer wil het eigen risico bij de ziektekostenverzekering zo snel mogelijk afschaffen. Een meerderheid van de Kamer steunde woensdag een motie van de SP en de Partij voor de Dieren daarover.
Van de vier partijen die aan tafel gaan om over het vormen van een nieuw kabinet te gaan praten, stemden PVV en BBB vóór de motie en VVD en NSC tegen. De afschaffing van het eigen risico is dus zeker een punt dat de beoogde nieuwe rechtse coalitie verdeelt.
Volgens de nieuwe fractieleider Jimmy Dijk van de SP en Esther Ouwehand van de Partij voor de Dieren is het verplichte eigen risico van 385 euro per jaar voor een op de vier Nederlanders reden om zorg te mijden. Zij vinden dat het probleem niet kan wachten tot er een nieuw kabinet zit.
Het eigen risico is een bedrag je verzekerden zelf aan zorgkosten moeten betalen, voordat de dekking van de basisverzekering ingaat. Standaard is dit 385 euro, maar je kunt het bedrag ook verhogen in ruil voor een lagere zorgpremie.
Een aantal vormen van zorg is overigens uitgesloten van het eigen risico. Dit geldt onder meer voor bezoek aan de huisarts, dat altijd wordt gedekt door de basisverzekering.
Het afschaffen van het eigen risico brengt enorme kosten met zich mee. Volgens minister Ernst Kuipers van Volksgezondheid, Welzijn en Sport gaat het om zo'n 5,5 miljard euro per jaar, zo schreef hij afgelopen juni in een nota.
De kosten voor het afschaffen van het eigen risico zijn tweeledig. Zo'n 3,3 miljard euro betreft eigen betalingen van zorggebruikers waar zorgverzekeraars zelf dus geen kosten voor hoeven te maken. Daarnaast kost het afschaffen van het eigen risico naar schatting 2,2 miljard euro vanwege het wegvallen van het zogeheten remgeldeffect: verzekerden worden niet meer financieel geremd door het eigen risico en gaan meer zorg gebruiken, omdat de zorgverzekeraar die toch wel vergoedt.
Grote vraag is dan ook waar de miljarden vandaan moeten komen om het afschaffen van het eigen risico te financieren. Daar zijn grofweg twee opties voor: het verhogen van de belastingen of het verhogen van de premies voor de zorgverzekering.
Belastingverhoging zou kunnen via de inkomstenbelasting in box 1 of de vermogensbelasting in box 3. Als de premies voor de zorgverzekering omhoog gaan, dan gaat dat per verzekerde Nederlander vrijwel net zoveel kosten als het eigen risico.
Alle 18-plussers in Nederland zijn verplicht verzekerd voor de basisverzekering van de zorg. Dan gaat het om momenteel om ongeveer 14,5 miljoen mensen. Als we 5,5 miljard euro delen door die 14,5 miljoen verzekerden, komen we uit op 379 euro per verzekerde. Dat ligt dus heel dicht in de buurt van het standaard eigen risico van 385 euro.
Anders gezegd: als de afschaffing van het eigen risico wordt gecompenseerd door de premie van de basisverzekering te verhogen, schiet niemand daar dus per saldo iets mee op.
Alternatief voorstel Kuipers voor eigen risico zorgverzekering
Demissionair minister Kuipers wil het verplichte eigen risico niet afschaffen, maar stelt voor het "slimmer toe te passen", zo schreef hij afgelopen juni.
Kuipers wil dat verzekerden vanaf 2025 voor iedere genoten prestatie aan medischspecialistische zorg maximaal 150 euro kwijt zijn aan eigen risico en niet direct de volledige 385 euro. Daarmee wordt de financiële drempel verlaagd, terwijl het nog openstaande eigen risico ervoor zorgt dat verzekerden de rest van het jaar kostenbewuster blijven.
Maar de nieuwe Tweede Kamer ziet weinig in dat voorstel en wil dus zo snel mogelijk het volledige eigen risico afschaffen. De kans lijkt echter klein dat het demissionaire kabinet de aangenomen motie uit gaat voeren, omdat het een ingrijpende beleidswijziging betreft.
Het zal dus hoogstwaarschijnlijk aan de beoogde nieuwe regering van PVV, VVD, NSC en BBB - in welke vorm dan ook - zijn om te bepalen of het eigen risico geheel of gedeeltelijk wordt afgeschaft en hoe dat dan betaald zou moeten worden. En zoals gezegd: van deze vier partijen zijn er twee vóór en twee tegen afschaffing van het eigen risico op zeer korte termijn.