Ondernemers met een bv zijn boos over de nieuwe manier om digitaal aangifte te kunnen doen. Het systeem eHerkenning is per 1 januari 2020 ingevoerd door de Belastingdienst en verplicht, maar ondernemers moeten wel kosten maken. Daar zijn ze niet blij mee.

Door de reuring die is ontstaan lijkt het alsof eHerkenning uit de lucht komt vallen, maar het systeem bestaat al sinds 2009. Veel organisaties maken er al gebruik van.

Bedrijven kunnen niet altijd om eHerkenning heen, omdat ze anders bijvoorbeeld niet kunnen meedingen in een aanbesteding. Voor hen is eHerkenning misschien niet verplicht, maar zonder wordt het wel lastig zakendoen.

Misschien hebben bedrijven er wel over gemord, maar luid is dat niet geweest. Dat is anders nu 120.000 ondernemers met een besloten vennootschap een brief van de Belastingdienst hebben gekregen over eHerkenning. Het komt erop neer dat ze een eHerkenning-account nodig hebben om aangifte voor loonheffing en vennootschapsbelasting te kunnen doen. Kosten: 45 tot 50 euro per jaar.

Tot 2020 konden zij nog gratis een account en wachtwoord aanmaken om aangifte te doen. Nu worden ondernemers dus op kosten gejaagd waar ze niet omheen kunnen. Burgers en bedrijven zijn nu eenmaal verplicht aangifte te doen. Doe je dat niet, dan loop je het risico op een boete die kan oplopen tot honderden euro’s.

Daar komt nog eens bij dat de Tweede Kamer het gebruik van eHerkenning door de Belastingdienst nog niet eens heeft goedgekeurd. Dus waarom wil de Belastingdienst dit systeem invoeren en wat zijn de bezwaren? Dit zijn 10 vragen over eHerkenning.

1. Wat is eHerkenning eigenlijk?

De Belastingdienst noemt eHerkenning een 'digitale sleutel' waarmee ondernemers op één manier veilig kunnen inloggen bij de overheid, in plaats van verschillende inlogmethodes bij de diverse instanties. Het regelt de authenticatie en de autorisatie. Met andere woorden: het systeem controleert of een gebruiker is wie hij beweert te zijn en of deze bevoegd is.

2. Wie zitten er achter eHerkenning?

eHerkenning is niet één opzichzelfstaande technische dienst. Het is een netwerk van bedrijven die verschillende eHerkenning-middelen aanbieden, beheren en verder ontwikkelen. Het kunnen bedrijven zijn die zelf een inlogdienst aanbieden of bedrijven die helpen met de aansluiting ervan.

De partijen die eHerkenning aanbieden, moeten zich houden aan bepaalde afspraken die bedrijfsleven en overheid overeen zijn gekomen. Die zijn vastgelegd in het Afsprakenstelsel eHerkenning. De overheid ziet erop toe dat de afspraken worden nageleefd, maar is dus niet verantwoordelijk voor het leveren van eHerkenning.

Nieuwe partijen moeten een toetredingsproces doorlopen als ze deel uit willen maken van het netwerk dat eHerkenning aanbiedt.

3. Waarom is eHerkenning opgericht?

eHerkenning is in 2009 opgericht, omdat het de overheid tot dan toe ontbrak aan één inlogsysteem voor bedrijven om hun zaken te regelen bij verschillende overheidsinstanties. Het oude systeem Digid voor bedrijven "werd weinig gebruikt en is uitgefaseerd", schreef minister Knops van Binnenlandse Zaken in antwoord op Kamervragen over eHerkenning.

In 2009 bleek uit een marktconsultatie op initiatief van Economische Zaken dat 18 commerciële partijen wel wilden investeren in eHerkenning. Met deze bedrijven is eHerkenning ontwikkeld, waarmee het dus een privaat-publieke samenwerking is.

4. Wie maken gebruik van eHerkenning?

Gebruikers van eHerkenning zijn zowel private- en overheidsinstanties die eHerkenning als inlogsysteem inzetten op hun platform, als bedrijven, medewerkers en consumenten die zakendoen met deze organisaties.

Zo zijn bedrijven die meedingen in aanbestedingen van de overheid op Europees niveau via de website TenderNed al langer verplicht gebruik te maken van eHerkenning. Denk ook aan bedrijven in de bouw of horeca die een omgevingsvergunning moeten aan vragen met eHerkenning of aan gastouderbureaus of crèches die personen moeten registreren die werkzaam zijn in de kinderopvang.

Momenteel kunnen ondernemers bij 400 organisaties in de semipublieke sector inloggen met eHerkenning, staat op de website van de dienst.

Nieuws over startups, zzp'ers en het mkb volgen? Schrijf je dan in voor onze wekelijkse nieuwsbrief over ondernemen, met fiscale tips en aansprekende interviews.

5. Waarom kost eHerkenning geld?

Ondernemers zijn not amused dat eHerkenning geld kost. Maar volgens de organisatie brengt elk identificatiesysteem bij inloggen nu eenmaal kosten met zich mee voor ontwikkeling en beheer. Dat geldt ook voor bijvoorbeeld Digid.

De vraag is natuurlijk: wie betaalt dat?

Bij eHerkenning legt de overheid de kosten bij de gebruikers neer. Dat kunnen (overheids)organisaties zijn die eHerkenning aanbieden, ondernemers die diensten afnemen en de erkende leveranciers.

Dit is een verschil met DigiD dat alleen wordt uitgegeven door de overheid en uit de schatkist wordt betaald.

6. Hoeveel kost eHerkenning dan en waar vraag ik het aan?

Het is de bedoeling dat de aanbieders van eHerkenning binnen het netwerk wel met elkaar kunnen concurreren. Als gebruiker kun je op de website van eHerkenning kiezen met welke partij je in zee gaat. Zes partijen bieden eHerkenning-middelen aan op verschillende veiligheidsniveaus.

Het tarief hangt onder meer af van dat veiligheidsniveau. Zo kost eHerkenning niveau 2 rond de 20 euro per jaar, terwijl niveau 4 ongeveer 45 euro per jaar kost.

7. Ben ik als ondernemer vrij om voor de goedkoopste variant eHerkenning te kiezen?

Nou nee, want de (overheids)organisatie waar je met eHerkenning wilt inloggen, eist een bepaald veiligheidsniveau van het eHerkenningsmiddel. De Belastingdienst vraagt minimaal veiligheidsniveau 3. Dat betekent dat ondernemers minimaal 40 euro per jaar kwijt zijn als ze daar willen inloggen.

Ondernemers die al gebruikmaken van eHerkenning met een lager veiligheidsniveau moeten dit upgraden als ze ook bij de Belastingdienst willen inloggen.

8. Kan ik als ondernemer eHerkenning weigeren?

Dat wordt lastig. Als bouwbedrijf, kinderopvangorganisatie of wat voor bedrijf dan ook kun je in veel gevallen moeilijk om de overheid heen. En al helemaal niet om de Belastingdienst.

Vandaar dat ondernemers, Kamerleden en experts niet te spreken zijn over de stap van de fiscus om eHerkenning in te voeren voor ondernemers voor het doen van aangifte. Het oude portaal waar dat gratis kon, is vervangen door 'Mijn Belastingdienst Zakelijk' dat met eHerkenning werkt.

Uiterlijk 29 februari 2020 moeten ondernemers inloggen met een eHerkenningsmiddel veiligheidsniveau 3 om aangifte loonheffing te doen over januari. Overigens hoeven eenmanszaken (zzp'ers) en werkgevers die hun administratie uitbesteden eHerkenning niet aan te schaffen. DigiD volstaat voor deze groep.

Voor de rest geldt dat ze géén aangifte kunnen doen als ze geen eHerkenning kopen. Op aangifteverzuim staat een boete van 65 euro die kan oplopen tot honderden euro's.

Echter, organisaties die te laat zijn met de aanvraag van eHerkenning en geen aangifte kunnen doen, kunnen uitstel vragen en zullen binnen de uitsteltermijn geen boete opgelegd krijgen, belooft minister Knops van Binnenlandse Zaken.

9. Wat zeggen critici over eHerkenning bij de Belastingdienst?

Het ministerie van Financiën zegt dat het logisch is dat er kosten zijn verbonden aan eHerkenning, omdat het om dienstverlening gaat waarmee ondernemers kunnen communiceren met de overheid.

Emeritus hoogleraar belastingrecht Jaap Zwemmer van de Universiteit van Amsterdam draait dat om. "Ik verleen de overheid een dienst door aangifte te doen. De overheid hoort te zorgen voor een veilige digitale omgeving waar ondernemers aangifte kunnen doen", zei hij tegen de NOS.

Hij noemt het "van de gekke" dat ondernemers een "commerciële partij in de arm moeten nemen om aangifte te doen" en "principieel onjuist dat het geld kost om aan je fiscale verplichtingen te doen".

Zwemmer bestempelt de gang van zaken zelfs als "machtsmisbruik" en bovendien "onwettig", omdat het gebruik van eHerkenning door de Belastingdienst nog niet is goedgekeurd door de Tweede Kamer.

10. Is eHerkenning bij de Belastingdienst wel wettig?

Ook regeringspartijen ChristenUnie, CDA, VVD en D66 die boze brieven ontvingen van ondernemers, vinden dat de Belastingdienst zich niet aan de wet houdt. Een wettelijke basis voor het geld vragen voor het doen van aangifte "lijkt te ontbreken", zei CDA-Kamerlid Pieter Omtzigt.

De Wet digitale overheid is nog niet aangenomen door de Tweede Kamer en dus ook niet door de Eerste Kamer. Maar het ministerie van Binnenlandse Zaken meent dat de invoering bij de fiscus hier los van staat.

De wettelijke basis ligt in de verplichting en de bevoegdheid van de Belastingdienst "om persoonsgegevens op haar portaal adequaat te beveiliging", schreef minister Knops in antwoord op de Kamervragen van onder anderen Omtzigt.

Hij verwees hierbij naar artikel 5 van de AVG (algemene verordening gegevensbescherming) die organisaties verplicht passende veiligheidsmaatregelen te nemen.

Maar Kamerleden zien nog andere haken en ogen die de invoering van eHerkenning kunnen hinderen. Zo hebben kerkgenootschappen, opgeheven bedrijven en buitenlandse bedrijven die hier mensen in dienst hebben geen nummer van de Kamer van Koophandel. En zonder KvK-nummer geen eHerkenning.

Lees meer: