De Russische miljardair Boris Berezovski is overleden. De 67-jarige oligarch werd zaterdag dood aangetroffen op zijn landgoed nabij de Engelse stad Ascot in het graafschap Surrey, zo meldden Britse media.
Over de omstandigheden rond zijn dood, die door zijn familie en zijn advocaat
werd bekendgemaakt, is niets bekend. Berezovski was een fel criticus van het
Kremlin. Hij woonde in Engeland, omdat president Vladimir Poetin hem de
toegang tot Rusland onmogelijk maakte.
Hij was de eerste miljardair van Rusland. Maar het land waar hij zijn goudmijn
aanboorde, was voor hem de afgelopen jaren verboden gebied. Oligarch Boris
Berezovski leefde het laatste deel van zijn leven in vrijwillige
ballingschap in Groot-Brittannië, omdat president Vladimir Poetin hem de
toegang tot Rusland onmogelijk maakte. Dezelfde Poetin die hij eigenhandig
in het zadel heeft geholpen.
Vlotte babbel
Berezovski was een van de eerste zakenlieden van de Sovjet-Unie. Zijn vlotte
babbel, uitgebreide netwerk en energieke houding zorgden ervoor dat hij in
de tijd van perestrojka, in de jaren 80 en 90, onder Gorbatsjov en Jeltsin
miljoenen verdiende. Berezovski kocht de grootste autofabriek van Rusland:
AvtoVAZ – bekend van de Lada – en het grootste Russische televisiekanaal ORT.
In 1996 moest Berezovski zich ook in de politiek mengen, toen de communist
Zjoeganov de presidentsverkiezingen dreigde te winnen. Die was van plan de
vrijemarkteconomie in de Sovjet-Unie terug te draaien.
Met een felle verkiezingscampagne (mogelijk gemaakt dankzij geldstromen van de
oligarchen) won Jeltsin een tweede termijn, waardoor Berezovski zijn
imperium kon uitbreiden.
Poetin was 'kneedbaar'
Halverwege Jeltsins tweede termijn, rond 1998, was Berezovski een van de
personen die op zoek gingen naar iemand die de verzwakte president kon
vervangen. De oud-KGB-agent Vladimir Poetin kwam in beeld.
Volgens ingewijden zou Berezovski Poetin hoogstpersoonlijk hebben voorgedragen
aan Jeltsin. Poetin was kneedbaar en zou de belangen van de oligarchen
behartigen. Maar Berezovski bleek zijn eigen graf te hebben gegraven.
Onder Poetin verloren alle oligarchen politieke macht. Die ging zijn eigen weg
en Berezovski bekritiseerde zijn beleid. Die kritiek tolereerde Poetin niet.
Dat leidde ertoe dat Berezovski uiteindelijk uitweek naar Londen.
Onethische geldwolf
Aanklacht na aanklacht volgde, de uit de toom gevallen oligarch werd
veroordeeld voor fraude en belastingontduiking. Hij verloor zijn Russische
bezittingen en Rusland bleef om zijn uitlevering vragen. Zonder succes,
Berezovski verkreeg in 2003 asiel in Engeland. Hij ging door het leven als
Platon Jelenin.
Vanuit zijn uitvalsbasis heeft hij wel politieke invloed proberen uit te
oefenen. Vooral door het financieren van democratische instituten in Rusland
en het steunen van revoluties.
In Rusland was hij echter verre van populair. Hij werd gezien als een van de
mannen die de Russische economie om zeep hielpen, door zich het
belastinggeld van de Russen toe te eigenen. Berezovski werd gezien als een
wetteloze en onethische geldwolf.
Dit artikel is oorspronkelijk verschenen op z24.nl