Je hebt alle geestdrift van de wereld, maar als je geen ervaren mentor hebt om je voortgang te begeleiden en in de gaten te houden, bereik je wellicht nooit je doelen.

De Zweedse psycholoog Anders Ericsson poneerde die stelling in een interview op Heleo Conversation met motivatiecoach Daniel Pink.

De twee experts bespraken de manieren waarop mensen meesters worden in bepaalde gebieden.

Volgens Ericsson is het principe helder: “Zoek een leraar die individuen zoals jezelf heeft begeleid, zodat je het niveau dat je wil bereiken ook daadwerkelijk bereikt.” Op die manier vorm je richtingloze, ongeorganiseerde oefensessies in veel effectievere periodes van ‘gerichte oefening’.

Gerichte oefening

‘Gerichte oefening’ is een term die Ericsson bedacht. Het belangrijkste principe is dat je jezelf constant over de grenzen van je kunnen dwingt. Leraren maximaliseren de voordelen van principe omdat ze je koers voor ogen houden en steeds in de goede richting sturen.

Zelfs in het tijdperk van how-to-video's op YouTube, is er plaats voor de ideeën van Ericsson: de mening van een buitenstaander is essentieel om jezelf te verbeteren. Zonder leraar is het goed mogelijk dat je niet verder komt dan een bepaald niveau.

Zelfcorrectie werkt maar tot op een bepaalde hoogte, want voordat je het weet, bevindt je je op onbekend terrein waar de ervaring van een doorgewinterde vakgenoot goed van pas komt. De waarde van de coach ligt in de wijsheid en kennis die jij nog moet vergaren.

Stel je voor dat je een basketballer bent.

Driepunters scoren vanaf je favoriete plek op de court geeft een kick, maar om een allround speler te zijn, moet je ook van vlakbij de basket kunnen scoren, richten terwijl je dribbelt en de verdediging van de tegenstander doorbreken. Idealiter zoek je zo vroeg mogelijk een coach om te voorkomen dat je foutjes tot gewoontes ontwikkelt. Het kost namelijk jaren om die te ontleren.

Amateur versus expert

"Voor wie begint met een leraar die de grondbeginselen én fijne kneepjes bijbrengt, blijkt dat een cruciale factor te zijn", zegt Ericsson. "Ik ken veel coaches die van mening zijn dat het hen jaren kost om te veranderen wat je al doet zodat je terug bent bij de fundamenten om op te bouwen."

Dat element van toezicht is wat de amateur onderscheidt van de expert.

Je speelt twee rollen, als er geen mentor aanwezig is. Iemand die op eigen houtje de trompet leert bespelen, zal meer moeite hebben om fouten te ontdekken omdat hij of zij zowel moet concentreren op fouten als op het spelen zelf. De leerling kan rustig doorspelen tot het eind en dan van de leraar horen waar de verbeteringen zitten.

"Je kunt zien hoe iemands vaardigheden veranderen", zegt Ericsson. "Twee weken geleden konden ze dit nog niet, maar nu wel. Dat groeit gaandeweg en uiteindelijk - met de juiste leraar - kom je daarmee tot erg hoge prestaties."