De luchtvaart is een wereld die behoorlijk exotisch kan lijken. Piloten en stewardessen houden nogal van jargon en verliezen zich soms in mysterieuze, humoristische of soms ronduit absurde zinsnedes.
Maar omdat we steeds vaker vliegen is het best gaaf om er meer over te weten, al was het maar zodat je de knappe passagier op de de stoel naast je kan imponeren met je kennis. Of gewoon, omdat het kan!
We vroegen piloot en schrijver Patrick Smith om een paar leuke kreten uit te zoeken en uit te leggen. Smith is auteur van het boek Cockpit Confidential en begon een speciale serie waarin hij vragen over vaktaal van zijn lezers beantwoordt.
‘Doors to arrival and crosscheck’
Dit hoor je eigenlijk altijd als een vliegtuig bij aankomst de gate nadert. Het draait om de opblaasglijbanen die in het geval van een ongeluk gebruikt worden om passagiers uit het vliegtuig te loodsen. Als een deur wordt geopend zonder dat die in de ‘aankomststand’ staat, schieten deze dingen meteen naar buiten.
'All-call'
In sommige gevallen gebruikt de stewardess een iets langere zin: 'Doors to arrival and crosscheck and all-call. Dit is een oproep voor alle bemanningsleden om te rapporteren via de intercom dat hun deur klaar is om te openen.
'Holding pattern'
In het laatste half uur voor de landing kan een vliegtuig enorm veel bochten maken, opeens. Dit heet te maken met het zogenoemde 'holding pattern', in feite een wachtrij voordat de piloot mag landen. Sommige piloten noemen het daarnaast ook wel de 'race track', omdat het de vorm van een ovalen racecircuit heeft.
'Last-minute paperwork'
Meer een excuus dan echt jargon, maar wel bekend voor de doorgewinterde reiziger. Het last-minute paperwork is namelijk vaak een soort vooraankondiging voor vertraging. De papierwinkel die komt kijken bij elke vlucht is inderdaad schrikbarend groot. Dus als er iets simpels verandert, heeft dat grote gevolgen voor de vlucht. Het kan gaan om de gewichtsbalans van het toestel of een aanpassing in het vluchtplan, om maar wat te noemen.
'Air pocket'
Een wat alledaagsere term voor het formele 'turbulentie'.
'Equipment'
Misschien wel de meest eufemistische term in dit lijstje. Want 'equipment' is simpelweg het vliegtuig. Je hoort dit weleens omgeroepen worden in de terminal: "Due to an equipment change, departure for Heathrow is delayed three hours.” Smith, de vliegende schrijver, merkt op: "Is het eigenlijk niet raar om te weigeren het centrale object van de hele industrie echt bij naam te noemen?"
'Final approach'
"Ladies and gentlemen, we are now on our final approach into Miami." Dat zijn een stel fijne woorden achter elkaar, want het betekent dat je binnen een paar minuten gaat landen (in Miami nog wel!). Piloten zijn wel heel specifiek, want alleen het laatste deel van de vlucht, als het toestel in een rechte lijn richting de landingsbaan gaat, telt als de 'final approach', terwijl het cabinepersoneel doorgaans ook de tijd dat ze ingesnoerd zitten, meerekent.
'Direct flight'
Om het makkelijk te maken: een directe vlucht kan een tussenstop maken. Zo vliegt KLM bijvoorbeeld naar de Colombiaanse steden Bogotá en Calí met één vlucht die eerste land in de hoofdstad en dan doorgaat naar Calí voordat het direct naar Amsterdam terugkeert. Het nummer van de vlucht verandert namelijk niet totdat het koers zet richting Europa. "Dit is nog een overblijfsel uit de tijd dat een vliegtuig meerdere stops maakte naar z'n eindbestemming." Formeel heet een vlucht die niet landt 'non-stop'.