Wie gaat het motorblok van VVD, CDA en D66 aanvullen? Flirten met Jesse Klaver van GroenLinks of toch met Gert-Jan Segers van de ChristenUnie?
Na een felle campagne begint maandag het proces om een nieuwe regering te vormen. Demissionair minister van Volksgezondheid en verkenner Edith Schippers (VVD) ontvangt vanaf 08.30 uur de lijsttrekkers om te praten over mogelijke coalities.
Schippers liet donderdag, na een gesprek met Kamervoorzitter Khadija Arib, weten dat de lijsttrekkers vanaf maandag bij haar langskomen. De fractievoorzitters wilden niet meteen vrijdag al aan de slag, na een intensieve campagne.
De gesprekken worden gehouden in volgorde van grootte, waar de agenda van de politieke leiders dat toelaat. Dat betekent dat het eerste kopje koffie wordt gedronken met Mark Rutte van de VVD, gevolgd door Jesse Klaver (GroenLinks), Alexander Pechtold (D66) en Sybrand van Haersma Buma (CDA).
De VVD vindt dat CDA en D66 zitting moeten krijgen in een nieuw kabinet ,”gezien de verkiezingsuitslag”, zei VVD-voorman Mark Rutte maandagmorgen nadat hij een gesprek had gehad met de verkenner Edith Schippers.
Hij hoopt verder dat er een ,"stabiel meerderheidskabinet komt met draagvlak in beide Kamers". Het demissionaire kabinet van VVD en PvdA heeft geen meerderheid in de Eerste Kamer waardoor er steeds naar de oppositie moest worden gekeken om maatregelen door de Senaat te loodsen.
Rutte zei belangrijk te vinden dat een volgend kabinet werkt aan lastenverlichting voor de middenklasse in combinatie met een belastingherziening. Verder moet die coalitie werk maken van onder meer de energietransitie en investeren in ouderen- en verpleegzorg.
Schippers komt zelf niet terug in nieuw kabinet
Schippers keert zelf niet terug in een nieuw kabinet. Dat zei ze maandag vlak voordat zij als verkenner aan de slag ging. ,,Ik vind het zelf ook bijzondere dag want ik zal zelf geen deel uitmaken van het volgende kabinet."
Ze stond al niet op de kandidatenlijst van de VVD, maar had de mogelijkheid om terug te keren in een volgend kabinet tot dusver open gelaten. Schippers is sinds 2010 minister.
Formatie: met GroenLinks of Christelijk Rechts
De Tweede Kamer debatteert donderdag over de verkiezingsuitslag en de lijsttrekkers hebben Schippers gevraagd daarvoor met een rapport te komen. Daarna zal de Kamer waarschijnlijk een of meer informateurs aanwijzen.
Twee veel genoemde coalitiemogelijkheden zijn een 'motorblok' van VVD, CDA en D66, aangevuld met hetzij GroenLinks, hetzij de ChristenUnie.
Wat betreft de eerste optie moeten daarbij vooral grote verschillen tussen de VVD en GroenLinks worden overbrugd. Die liggen op het vlak van inkomensnivellering en het belasten van ondernemers. Zie ook het artikel: 5 zaken waar Mark Rutte en Jesse Klaver knallende ruzie over krijgen.
D66 vindt dat er eerst geprobeerd moet worden een kabinet samen te stellen van VVD, CDA, D66 en GroenLinks. "De grootste partij en de grootste winnaars van de verkiezingen", zei Alexander Pechtold (D66) na overleg maandag met verkenner Edith Schippers.
Jesse Klaver van GroenLinks gaf eerder aan te streven naar een progressief kabinet. Hij wil ook dat coalities zonder VVD worden bekeken door de verkenner. De VVD is de grootste partij na de verkiezingen en heeft het initiatief in de formatie van de Kamer gekregen.
Als de ChristenUnie aanschuift, ligt er een mogelijkheid om een variant van de vlaktaks door te voeren. Zie het artikel: met christelijke steun kan een vlaktaks 2.0 er komen.