- Rusland loopt in toenemende mate risico op stagflatie, zegt een aan het Kremlin gelieerde denktank.
- De hoge rente zal zorgen voor een economische terugval, terwijl de inflatie hoog blijft.
- Een strak monetair beleid is slecht voor het Russische bedrijfsleven en werkt faillissementen in de hand, zo is de vrees.
- Lees ook: De kans dat de economie van Rusland instort is ‘extreem klein’: Poetin kan het nog lang volhouden, volgens Russische econoom
De problemen die de Russische centrale bank en de overheid hebben om de hoge inflatie de kop in te drukken, kunnen leiden tot het allersomberste economische scenario. Dat stelt de aan het Kremlin gelieerde denktank TsMAKP.
De denktank veroordeelde woensdag het strakke monetaire beleid van Rusland en waarschuwde dat de hoge rente kan zorgen voor een economische terugval. Met de nog steeds hoge inflatie kan dat leiden tot een nachtmerrie voor het Kremlin: stagflatie.
“Als gevolg van de maatregelen van de centrale bank loopt de Russische economie het gevaar van stagflatie. Dat wil zeggen: stagnatie of zelfs een recessie in combinatie met hoge inflatie”, zegt de denktank die de regering van advies voorziet. Dat scenario van lage economische groei en hoge inflatie is de grootste angst van elke centrale bank.
Het is veel moeilijker om een einde te maken aan aan stagflatie dan te ontsnappen aan een recessie. Als een economie afkoelt dan kunnen centrale banken de rente verlagen om de economische activiteit te stimuleren. Maar dat is geen optie als de inflatie hoog blijft: de rente moet dan hoog blijven om de prijsverhogingen in te dammen, maar dat is ongunstige voor de economische groei.
Simpel gezegd: het Kremlin is aan handen en voeten gebonden.
De centrale bank van Rusland voelt het toenemende risico op stagflatie al een tijdje, met de torenhoge inflatie in de eerste helft van 2024, ondanks de afnemende binnenlandse vraag. Daarom koos de centrale bank er vorige maand voor om het belangrijkste rentetarief te verhogen tot 21 procent, de hoogste stand ooit. En de centrale bank hintte daarbij op nog meer renteverhogingen.
Inflatie blijft hoog in Rusland: hoge rente is risico voor groei economie
Tot dusver heeft de hoge rente maar beperkte invloed gehad op het afremmen van de inflatie in Rusland, die in oktober uitkwam op 8,5 procent. Onder meer de prijzen van voeding stijgen hard. Daaronder bijvoorbeeld aardappelen die dit jaar 64 procent duurder zijn geworden.
De prijzen in Rusland mogen zich dan nauwelijks iets aantrekken van het strakke monetaire beleid, het bedrijfsleven doet dat wel. CEO Sergei Chemezov van het defensieconglomeraat Rostec waarschuwt dat de hoge rentes ten koste gaan van de winsten van bedrijven en kunnen leiden tot faillissementen in het hele land.
"Het huidige hoge niveau van de rente en de verwachting dat die nog verder omhoog gaat, vergroot het risico op economische terugval en het uitblijven van investeringen in de nabije toekomst", stelt TsMAKP.
Met de schaduw van stagflatie die boven het optreden van de centrale bank hangt, moet de ergste ellende waarschijnlijk nog komen. Uit woensdag vrijgegeven data blijkt dat de groei van de Russische economie in het afgelopen kwartaal is vertraagd tot 3,1 procent ten opzichte van vorig jaar.
"We denken dat de groei van het bruto binnenlands product de komende kwartalen verder zal vertragen vanwege de impact van de oorlog op de economie en het strakke monetaire beleid", schreef Capital Economics woensdag. "Maar met de hoog blijvende inflatie, zal de centrale bank het monetaire beleid waarschijnlijk alleen maar verder aanscherpen".
Capital Economics verwacht dat de centrale bank van Rusland het belangrijkste rentetarief volgende maand zal verhogen tot 22 procent.