Economen proberen gedrag altijd te beïnvloeden met financiële prikkels. Maar dat lukt lang niet altijd. Soms kun je veel beter een moreel appèl doen, stelt Sam Bowles, onderzoeksdirecteur van het centrum voor Behavioral Sciences in Sante Fe, New Mexico.
Economen hebben de neiging de effectiviteit van financiële prikkels te overschatten, stelt Bowles. Maar nu komen ze er langzaam achter dat goed gedrag lang niet altijd af te dwingen is door te straffen of te belonen.
Bowles haalt een experiment aan in Haifa in Israël waar ouders vaak hun kind te laat van school haalden. Om te zorgen dat ouders op tijd zouden komen, voerden enkele scholen een boete in. Wat bleek? Bij scholen waar er een boete op stond om je kind te laat van school te halen, kwamen de ouders nog later.
“Eerst voelden de ouders zich verplicht (om op tijd te komen red.). Het was vervelend voor de leraren of hun kind zou ongerust worden. Ze hadden een morele plicht.(..) Nu kwam de school met een mooie deal. Als je die boete betaalt, mag je te laat komen. Te laat komen werd iets wat je kunt kopen, net als een overhemd.”
Een moreel beroep werkt soms dus beter dan een boete, stelt Bowles.
Bekijk het video-interview dat Bowles had met Me Judice, hét discussieplatform voor economen, hieronder.
Dit artikel is oorspronkelijk verschenen op z24.nl