- De Europese Centrale Bank (ECB) heeft de rente in de eurozone met 0,5 procentpunt verhoogd.
- Dat is iets minder fors dan de voorgaande twee keren toen er 0,75 procentpunt bij kwam.
- Wel ziet de ECB nog altijd de noodzaak om de rente nog “aanzienlijk” te verhogen in een “stevig tempo”.
- Lees ook: Nederlandse economie koelt af… maar werkloosheid daalt in november
De Europese Centrale Bank (ECB) heeft de rente in de eurozone met 0,5 procentpunt verhoogd. Dat is iets minder fors dan de voorgaande twee keren toen er 0,75 procentpunt bij kwam. De inflatie in het eurogebied zwakte afgelopen maand iets af, na een piek aan het begin van de herfst. Onder meer de prijsstijgingen van energie vielen lager uit.
Het belangrijkste rentetarief staat nu op 2,5 procent, het hoogste niveau sinds eind 2008.
Wel zien de beleidsbepalers van de centrale bank nog altijd de noodzaak om de rente nog “aanzienlijk” te verhogen in een “stevig tempo” om de inflatie weer omlaag te krijgen richting de 2 procent. De inflatie zal komend jaar uitkomen op 6,3 procent voorziet de ECB nu. Pas in 2025 nadert die weer het gewenste niveau en komt de inflatie op 2,3 procent uit.
De kerninflatie, zonder de vaak sterk wisselende prijzen van voedsel en energie, loopt volgend jaar nog op. Dat komt omdat de hoge energieprijs in steeds meer zaken wordt doorberekend. Hetzelfde geldt voor de hogere lonen die werknemers in veel bedrijfstakken afdwingen, maar die bedrijven ook willen terugverdienen. In 2024 daalt de kerninflatie, die goed de onderliggende trend weergeeft, weer.
De ECB waarschuwt verder dat de economie van de eurozone dit kwartaal kan krimpen en begin volgend jaar in een recessie terecht kan komen. Voor heel volgend jaar denkt de centrale bank dat de economie van de eurozone 0,5 procent in omvang toeneemt na een groei van 3,4 procent dit jaar. In 2024 en 2025 is er een groei van net geen 2 procent.
Verder kondigde de ECB aan de aankopen van staats- en bedrijfsobligaties te vertragen. De centrale bank kocht al geen extra leningen meer op, maar herinvesteerde het geld wel als ze werden afgelost. Vanaf maart herinvesteert de ECB 15 miljard euro minder en tot eind juni gaat er maandelijks zo'n bedrag minder naar nieuwe obligaties.
Lagarde voorziet veel langere hoge inflatie
De inflatie blijft waarschijnlijk veel langer hoog dan de Europese Centrale Bank (ECB) eerder voorzag. De hoge vraag van consumenten naar producten en diensten maakt die duurder en de in veel eurolanden zeer krappe arbeidsmarkt stuwt de lonen op, zei ECB-president Christine Lagarde donderdag.
Ook de hoge energieprijzen blijven waarschijnlijk een probleem, aangezien de oorlog in Oekraïne nog niet voorbij is. De effecten daarvan worden in steeds meer prijzen doorgerekend en dat leidt ertoe dat prijzen over een steeds breder vlak stijgen. De inflatie is daardoor niet meer alleen gebaseerd op enkele categorieën.
De ECB stelt dan ook dat de rente zal moeten blijven stijgen om de economie ver genoeg af te remmen. Volgens Lagarde betekent dit dat de komende rentevergaderingen de rente waarschijnlijk ook nog met stappen van een half procentpunt omhoog gaan. De ECB neemt begin februari een volgend rentebesluit en daarna nog drie keer in de eerste helft van 2023.
Lagarde benadrukte de noodzaak voor "volhardendheid" en het vasthouden aan de ingezette koers. Daar is brede steun voor bij de beleidsbepalers van de ECB. Pas als de inflatie duidelijk een neergaande lijn heeft ingezet zullen er geen verdere verhogingen meer volgen. Verder zal de centrale bank de rente pas weer verlagen als duidelijk is dat een inflatie van 2 procent in zicht komt.
De sterke uitspraken van de ECB en Lagarde zorgden voor dalende beurzen. Rond de publicatie van het rentebesluit werd een neergang ingezet. Als de rente omhooggaat, verdwijnt er geld van de beurs en zullen bedrijven doorgaans minder investeren.
Ook Britse rente met 0,5 procentpunt omhoog
De Bank of England (BoE) heeft het belangrijkste rentetarief in het Verenigd Koninkrijk met 0,5 procentpunt verhoogd. De verhoging is minder sterk dan vorige maand, toen de rente met 0,75 procentpunt werd opgeschroefd. Dat was de grootste renteverhoging sinds 1989. De BoE wil daarmee de hoge inflatie bestrijden. Door de rente te verhogen wordt geld lenen duurder en is er minder geld beschikbaar, wat de prijzen moet drukken.
De kleinere rentestap volgt op een lichte afkoeling van de inflatie in het Verenigd Koninkrijk in november, nadat die in oktober nog het hoogste niveau in 41 jaar had bereikt. De Britse centrale bank begon in december vorig jaar als een van de eerste centrale banken met het verhogen van de rente en heeft die nu inmiddels negen keer op rij opgeschroefd, tot een niveau van 3,5 procent.
De rentestap van 0,5 procentpunt was conform de verwachting van economen. De beleidsbepalers van de centrale bank waren niet unaniem over het rentebesluit. Zes van de negen bestuurders stemden voor een renteverhoging met 0,5 procentpunt. Eentje had liever een rentestap van 0,75 procentpunt gezien en twee stemden tegen een verdere verhoging van de rente. De BoE verklaarde daarnaast dat meer renteverhogingen waarschijnlijk nodig zullen zijn om de inflatie te bestrijden.
Hoewel de Britse inflatie in november iets is afgenomen tot 10,7 procent, van 11,1 procent in oktober, worden veel huishoudens in het land hard geraakt door de hogere kosten voor levensonderhoud. De Britse overheid heeft dan ook een reeks steunmaatregelen genomen om mensen te helpen. De sterke prijsstijgingen zorgen ook voor sociale onrust. Zo wordt er veel gestaakt in het Verenigd Koninkrijk in verschillende sectoren om hogere lonen af te dwingen.