- De Europese Centrale Bank (ECB) laat het coronasteunprogramma eind maart 2022 aflopen.
- Er wordt vanaf dan geen nieuw geld meer in staatsleningen en bedrijfsobligaties gestoken, maar terugbetaald geld wordt tot zeker 2024 nog wel geherinvesteerd.
- De ECB houdt de rente gelijk, terwijl de Britse centrale bank de rente verhoogt en de Turkse centrale bank de rente juist opnieuw verlaagt.
- Lees ook: Amerikaanse centrale bank mikt op 3 renteverhogingen in 2022 – beurzen positief
De Europese Centrale Bank (ECB) verlengt het coronasteunprogramma eind maart niet meer. De centrale bank steekt dan geen nieuw geld meer in staatsleningen en bedrijfsobligaties, maar blijft het geld dat terugbetaald wordt nog wel tot zeker eind 2024 herinvesteren.
De ECB zet zijn andere opkoopprogramma, dat een voortvloeisel is van de financiële crisis, in om de overgang te verzachten. Het bedrag dat volgens dat programma maandelijks wordt geïnvesteerd in staatsleningen en bedrijfsobligaties is nu nog 20 miljard euro per maand.
In het tweede kwartaal verdubbelt dat naar 40 miljard euro per maand en in het derde kwartaal wordt het 30 miljard euro per maand. Vanaf oktober volgend jaar is dat opkoopprogramma dan weer terug op het huidige niveau.
De ECB houdt verder een slag om de arm om onrust op bijvoorbeeld de Griekse kapitaalmarkten tegen te gaan. Onder het coronasteunpakket koopt de centrale bank Griekse staatsleningen op, maar dat gebeurt niet onder het oudere opkoopprogramma. Dat zou betekenen dat Griekenland weer een hogere rente zou moeten betalen om geld te lenen. Als dat tot problemen leidt, kan een groter deel van de herinvesteringen van de coronasteun naar Griekse schuldpapieren gaan.
Het afbouwen van het coronasteunpakket was al verwacht. Tijdens de persconferentie na de vorige beleidsvergadering had ECB-president Christine Lagarde al laten doorschemeren dat dit niet verlengd zou worden.
Rente blijft gelijk
De ECB besloot verder de rente gelijk te houden. Ook dat kwam niet als een verrassing. De ECB houdt nog altijd vol dat de inflatie, die nu hoog is, op de middellange termijn terugvalt tot onder het ECB-doel van 2 procent.
Voor 2023 en 2024 gaat de centrale bank uit van een inflatie van 1,8 procent. Daarbij geeft Lagarde wel aan dat er ook risico's zijn dat de inflatie hoger uitkomt, bijvoorbeeld als salarissen sterker stijgen dan verwacht en bedrijven daardoor hun prijzen verhogen.
De huidige hoge inflatie komt vooral door de hoge energieprijzen, aldus Lagarde. De kerninflatie, zonder sterk wisselende prijzen voor energie en voedsel, blijft ook volgend jaar nog onder de 1,9 procent.
De ECB gaat uit van een economische groei van de eurozone met 5,1 procent dit jaar en 4,2 procent volgend jaar, wat lager is dan eerdere prognoses voor 2022. In 2023 groeit de economie dan met 2,9 procent en dat is juist een sterkere toename dan eerder verwacht. De economie groeit in 2024 ten slotte met 1,6 procent, voorziet de ECB.
Bank of England verhoogt de rente
De Bank of England (BoE) heeft het belangrijkste rentetarief in het Verenigd Koninkrijk verhoogd. Daarmee wil de Britse centrale bank de inflatie bestrijden. Die blijft volgens de beleidsmakers nog de hele winter rond de 5 procent. Door een hogere rente wordt geld lenen duurder en is er minder geld beschikbaar, wat de prijzen moet drukken.
In april piekt de rente volgens de centrale bank op 6 procent voordat die weer afneemt. De BoE voorziet voor de middellange termijn nog de mogelijkheid op zowel een inflatie die boven het gestelde doel van 2 procent uitkomt als een lagere geldontwaarding. "Iets krapper monetair beleid is waarschijnlijk wel nodig om de doelinflatie te halen."
De rente gaat naar 0,25 procent, waar dat eerder 0,1 procent was. De verhoging, die niet unaniem was, kwam onverwacht. Economen hadden verwacht dat de rente gelijk zou blijven omdat door de opkomst van de omikronvariant van het coronavirus de economie mogelijk wordt afgeremd. Dat erkent de BoE ook, want de groeiverwachtingen voor december en het eerste kwartaal van vorig jaar werden verlaagd.
Economen hadden eerder verwacht dat de centrale bank zijn opkoopprogramma voor staatsleningen terug zou brengen. Dat gebeurde niet, besloten de beleidsbepalers unaniem.
Turkse centrale bank verlaagt opnieuw de rente
De Turkse centrale bank heeft het belangrijkste rentetarief in het land opnieuw verlaagd. De bank haalde een vol procentpunt van het tarief af. Daarmee komt dat op 14 procent te staan. De afgelopen maanden verlaagde de Turkse centrale bank de rente herhaaldelijk hoewel de inflatie toenam. Gangbaar beleid onder economen is het verhogen van de rente om de inflatie onder controle te krijgen.
De beleidsbepalers van de bank verwijzen wel naar de hoge inflatie, die in november boven de 20 procent uitkwam. Dat kwam volgens de centrale bankiers onder meer door verschuivingen in de valutakoersen. Telkens als de centrale bank de rente verlaagde verloor de lira terrein ten opzichte van de dollar en de euro. Ook toespraken van president Recep Tayyip Erdogan over zijn onorthodoxe economische beleid hadden dat effect.
De Turkse centrale bank zegt nu alle ruimte voor renteverlagingen te hebben gebruikt die was ontstaan door zaken als gestegen voedselprijzen en problemen met de levering van producten. De komende maanden gaat de bank het effect van de recente renteverlagingen bekijken.
Verder ziet de bank dat de export toeneemt wat volgens de beleidsbepalers belangrijk is om de handelsbalans in evenwicht te krijgen. Dat zou tot stabiele prijzen moeten leiden. Of de Turkse export is toegenomen omdat de lira goedkoper werd, vermeldt de bank niet.
De lira kreeg ook nu weer een klap. De Turkse munteenheid werd haast 5 procent minder waard ten opzichte van de dollar. Inmiddels krijg je voor een dollar meer dan 15 lira. Vijf jaar geleden was dat nog 3 lira, begin dit jaar nog 7,3 lira.