Je voelt het niet, maar we schieten door de ruimte met een snelheid van 2,16 miljoen kilometer per uur. Dat komt omdat de aarde om zijn as en om de zon draait, de zon met het hele zonnestelsel met een duizelingwekkende snelheid om het centrum van de Melkweg, terwijl de Melkweg zich op zijn beurt weer razendsnel voortbeweegt door het heelal. Volg je dit nog?
Een eenvoudige animatie van planeetwetenschapper James O’Donoghue plaatst het allemaal in perspectief.
“Mensen praten vaak hoe we op een bol staan die zich met grote snelheid voortbeweegt en dat die om een andere bol heen draait die nog veel sneller gaat. Soms wordt dat nog uitgebreid met hoe hard we om het centrum van onze Melkweg heendraaien”, legt O’Donoghue per mail uit aan Business Insider. Hij werkte voorheen bij NASA en tegenwoordig bij het Japan Aerospace Exploration Agency (JAXA).
“Te midden van alle verwarring over grote getallen en alle richtingen waar we heen zouden snellen, wilde ik alles in een juiste context zetten. Zo kunnen mensen beter begrijpen waar ze heen gaan en met welke snelheid.”
Aan de linkerkant van de animatie laten de getallen de snelheid van de rotatie van de aarde zien, van zijn baan om de zon, van het zonnestelsel om het centrum van de Melkweg en van het Melkwegstelsel door het heelal.
De stipjes die naar rechts schieten laten zien hoe snel elk object 150 kilometer aflegt.
Zoals je kunt zien draait de aarde relatief langzaam om zijn eigen as, terwijl de Melkweg zich met maar liefst 600 kilometer per seconde door het heelal beweegt. Ofwel: 2,16 miljoen kilometer per uur.
Volgens O'Donoghue proberen mensen de snelheid van de Melkweg over het algemeen duidelijk te maken door te laten zien hoe snel het nabij gelegen Andromeda-sterrenstelsel benaderd wordt. Maar dat is niet per se de beste vergelijking.
"Er zijn zoveel verschillende sterrenstelsels die met verschillende snelheden ten opzichte van het onze door het heelal bewegen, dat je dat beter kunt vergeten. Ik denk dat we het beste het grootste bewegende ding dat ik me kan bedenken kunnen gebruiken: kosmische achtergrondstraling", zegt O'Donoghue. Dat is de zwakke straling die nog over is van de oerknal en die het hele heelal vult.
"Metingen wijzen er op dat de straling uit een bepaalde richting komt, net als wind", legt O'Donoghue uit.
Maar omdat alles beweegt, is snelheid relatief. De aarde draait met 107 duizend kilometer per uur om de zon en de zon met 828 duizend kilometer per uur om het centrum van de Melkweg. Als je nog verder uitzoomt blijkt dat ons hele sterrenstelsel zich met zo'n 2,16 miljoen kilometer per uur door het heelal voortraast.
Maar in je dagelijks leven op aarde merk je daar niks van. Of zoals techondernemer Elon Musk zegt over dit op Twitter geposte filmpje: "Je kan alleen versnelling voelen, maar geen snelheid."
Dat betekent dat je alleen bewust veranderingen van snelheid ervaart. Als je met een constante snelheid van pak 'm beet 120 km/u in een auto rijdt, voel je die beweging niet. Maar je ziet je omgeving uiteraard wel voorbijschieten door je raam, net als astronomen de beweging van de aarde merken als ze naar de hemel kijken. Je wordt je alleen bewust van de snelheid als iemand op de rem trapt of een extra dot gas geeft.
Daarom voelen we de rotatie van de aarde of de beweging van ons zonnestelsel om het centrum van de Melkweg ook niet. Die snelheden zijn constant. En ze zijn ook relatief, zoals de animatie laat zien.