Hoe krijg je de mensen binnen je organisatie enthousiast(er) over de transformatie richting een duurzame organisatie? En welke kwaliteiten vraagt dat van jou als leider? We vragen het Anke van Hal, hoogleraar aan Nyenrode Business Universiteit. “Wees bereid van inzicht te veranderen.”

Bedrijven kunnen niet om duurzaamheid heen– ook door nieuwe EU-regels. Zo gaat er gaat een nieuwe Europese wet van kracht, de Corporate Sustainability Reporting Directive (CSRD), wat inhoudt dat bedrijven meer moeten rapporteren over hoe duurzaam en sociaal ze zijn en hoe de organisatie bestuurd wordt.

Sommige organisaties ervaren die nieuwe verplichtingen als iets vervelends, waardoor het veel negatieve energie kan kosten. Anke van Hal, hoogleraar Duurzaam Bouwen aan Nyenrode, adviseert om een andere benadering te kiezen. “Probeer iets positiefs uit deze verplichtingen te halen door, naast alle noodzakelijke veranderingen, te kiezen voor die aspecten die je als bedrijf voordelen opleveren en waar je medewerkers energie van krijgen. Dat hoeft niet meteen iets groots te zijn. Een relatief kleine actie kan al veel impact hebben. Neem het stoppen van de verkoop van een bepaald schadelijk product. Bijvoorbeeld Kruidvat dat in 2018 als eerste stopte met de verkoop van sigaretten. Focus op de small wins die uiteindelijk bijdragen aan een groter doel.”

Als leider heb je daarom bepaalde skills nodig. Van Hal tipt 5 concrete vaardigheden waar je aan kunt werken om met duurzaamheidsuitdagingen om te gaan.

1. Respecteer andere meningen

Duurzaamheid kan verschillende betekenissen hebben, afhankelijk van hoe je het benadert. Als je de Duurzame Ontwikkelingsdoelen (SDG’s) van de Verenigde Naties als richtlijn neemt, is er een breed scala aan thema’s om uit te kiezen, variërend van klimaatverandering tot gendergelijkheid. Maar hoe kies je het juiste thema voor jouw organisatie?

Van Hal adviseert om aan de slag te gaan met concrete acties op een thema dat binnen de organisatie breed wordt gedragen. “Om te weten welke thema’s dat zijn, moet je in gesprek gaan met mensen binnen je organisatie”, zegt ze. “Kies je voor een thema waar veel mensen enthousiast over zijn, dan ontstaat er meestal een positieve sfeer rondom duurzaamheid. Dit in tegenstelling tot wanneer je het benadert als een onvermijdelijke, moeilijke verplichting.”

Natuurlijk zullen er ook altijd mensen zijn die het niet eens zijn met de gekozen richting. Van Hal benadrukt dat het belangrijk is ook voor deze kritische geluiden open te staan, omdat er goede argumenten achter kunnen schuilen. “Ook van de mensen met wie je het niet eens bent, kun je veel leren” .

2. Sta open voor samenwerking

“Als het gaat over duurzaamheid, dan zijn de opgaven waar we voor staan zo ingewikkeld, dat we het niet alleen kunnen,” zegt Van Hal. “Daarom is samenwerken met andere organisaties die hetzelfde duurzaamheidsdoel nastreven heel belangrijk. Maar dat is niet eenvoudig. Uit onderzoek blijkt dat veel duurzaamheidsprojecten vastlopen op een moeizame samenwerking.”

Anke van Hal, hoogleraar van Nyenrode Business Universiteit

Een goede samenwerking begint al bij de voorbereiding. Die vraagt veel zorg en aandacht. “In de MBA-opleidingen aan Nyenrode besteden we daarom veel aandacht aan hoe je dit het beste kunt doen.”

3. Heb geduld

Het is ook belangrijk om geduld te hebben. “Veel mensen die enthousiast met duurzaamheidsthema’s aan de slag gaan, lopen vaak ver voor de troepen uit en vergeten andere mensen mee te nemen in het proces. Toch is dat wel essentieel als je echt impact wil maken”, zegt ze. Geduld is dus een schone zaak.

Ze benadrukt dat het realiseren van duurzame veranderingen vaak tijd kost en dat de effecten niet altijd direct zichtbaar zijn. Dit vraagt om een langetermijnvisie en de vastberadenheid om door te zetten, zelfs als resultaten op zich laten wachten of tegenvallen. “Juist daarom is het zo belangrijk een thema te kiezen waar mensen enthousiast over zijn. Als je echt iets wilt bereiken geef je minder snel op en ga je door, zelfs bij tegenslag.”

4. Heb een brede blik

Omdat duurzaamheid complex en veelzijdig is en je het niet alleen kunt, is het belangrijk om een brede blik te hebben. Wat Van Hal hiermee bedoelt is het vermogen om buiten je eigen vakgebied en directe verantwoordelijkheden te kijken. Door vanuit verschillende invalshoeken en perspectieven naar een probleem te kijken, kun je betere oplossingen vinden. “Kijk bijvoorbeeld eens hoe andere vakgebieden hiermee omgaan of hoe ze het in het buitenland aanpakken”, adviseert ze.

5. Benut bestaande kennis

“Ik spreek regelmatig mensen die bezig zijn met het thema duurzaamheid en veel doen op basis van hun intuïtie. Dat is jammer, want intuïtie klopt vaak niet”, zegt Van Hal. “Er is door de jaren heen zoveel ervaring opgedaan en onderzoek gedaan naar wat wel en niet werkt. Daarom is mijn advies: maak gebruik van die bestaande kennis. Binnen de opleidingen van Nyenrode proberen we altijd de brug te slaan tussen eerder opgedane kennis, wetenschappelijke inzichten en de praktijk.”

Wetenschappelijke inzichten helpen je om afstand te nemen van de waan van de dag. Ze stellen je in staat om nieuwe verbanden te zien die je normaal gesproken zou missen en om meer op de lange termijn te focussen in plaats van alleen op wat morgen of overmorgen af moet zijn. Dit helpt je ook om andere keuzes te maken.

Van Hal: “Ik geef zelf twee vakken binnen de MBA en sta in verschillende andere programma’s voor professionals en ik merk dat de koppeling tussen wetenschap en praktijk daar heel goed werkt. De deelnemers hebben jarenlange leidinggevende ervaring, en door die uit te wisselen en te combineren met de wetenschappelijke inzichten, ontstaat er vaak een ander perspectief op hun werk. Je ziet nieuwe ideeën ontstaan terwijl je erbij staat. Dat is heel inspirerend! Ook voor mij als docent.”

Kies de MBA die bij jou past

Volgens Van Hal draait duurzame verandering uiteindelijk om concreet aan de slag te gaan met leiderschapskwaliteiten die gericht zijn op transformatie. Deze kwaliteiten worden ontwikkeld op basis van wetenschappelijke kennis en ervaringen die elders zijn opgedaan. In de verschillende MBA-opleidingen en executive opleidingen wordt hier uitgebreid aandacht aan besteed. Je ontwikkelt je talenten, leert het beste uit jezelf te halen, durft anders te denken en te handelen, en leert vanuit nieuwe perspectieven te kijken naar complexe uitdagingen.

Wil je meer informatie of ervaren hoe het is om een MBA of programma aan Nyenrode Business Universiteit te volgen? Bekijk dan de MBA opleidingen van Nyenrode, check de Executive opleidingen of vraag een persoonlijk gesprek aan met een van de programma adviseurs.

Dit artikel is tot stand gekomen in samenwerking met Nyenrode Business Universiteit.