Om meteen met de deur in huis te vallen: uitrekenen wat een festival als
Pinkpop of Lowlands precies kost, kan niet omdat de organisatoren niet
willen zeggen wat ze de artiesten betalen.
Dat is het grootste geheim van ieder festival. Want doorgaans moet
iedere festivalprogrammeur met iedere manager voor iedere band apart
onderhandelen.
Dit kan betekenen dat Artiest X voor Festival A 1 miljoen euro vraagt, maar om
andere redenen slechts 350.000 euro in rekening brengt bij Festival B.
Niettemin vormen de kosten van de optredende artiesten een groot deel
van het totale kostenplaatje van een festival.
Zo heeft Pinkpop dit jaar als belangrijke acts Metallica, Foo Fighters en het
herenigde Rage Against The Machine op het programma staan.
Een woordvoerder van Mojo, dat optreedt als boekingsagent voor Pinkpop,
wilde uit concurrentieoverwegingen niet zeggen wat het precies kost om zo'n
grote act te boeken.
Maar dat arrivé Metallica alleen al "tonnen" vraagt, wilde hij
wel toegeven. Dat is voor mega-acts Foo Fighters en Rage Against The
Machine, die een Amsterdam Arena immers met gemak vol krijgen, niet veel
anders.
Daarnaast zijn er ook nog circa dertig andere bands en acts die tot
tienduizenden euro per optreden vragen.
"Het inhuren van de acts beslaat ruwweg 80 procent van de totale kosten",
zegt Rob van der Zwaan, oprichter van de gespecialiseerde website
Festivalinfo.nl.
Het boeken van de bands voor Pinkpop 2008 zal ook dit jaar weer miljoenen
kosten, stelt hij.
Voor de horeca heeft een festival als Pinkpop een tweesporenbeleid. De
voedselkant besteedt men simpelweg uit aan cateringbedrijven.
Voor de drankconsumptie huurt het festival lokale verenigingen in die een
bepaald bedrag per consumptie uitgekeerd krijgen door Pinkpop.
Het festival verkoopt drankmuntjes aan de bezoekers. Het bedrag dat daarmee
verdiend wordt, wordt opgesplitst tussen de verschillende bedrijven.
Wat naar binnen gaat, moet er ook weer uit. Daarvoor huurt een festival
sanitaire voorzieningen in als plaskruizen, wasbakken, douches en toiletten.
Bij elkaar belopen de kosten voor horeca en sanitaire voorzieningen "grofweg
1,5 miljoen euro", aldus de Mojo-woordvoerder.
Dat is exclusief kosten voor het inhuren van Mojo als boekingskantoor - waar
Mojo geen uitspraken over doet - en de personeelskosten van de Pinkpop-staf.
Het laatste loopt vermoedelijk ook in de tienduizenden euro; Pinkpop
probeert nog steeds zoveel mogelijk te doen met vrijwilligers.
Dan zijn er nog de kosten voor de beveiliging. Die belopen volgens Mojo rond
de 350.000-400.000 euro voor het festival.
Er moeten immers ongeveer honderd beveiligers worden ingehuurd. Die qua uren
verspreid worden ingezet over de bijna drie dagen die Pinkpop duurt.
Dan de inkomsten. Die zijn niet mals, maar het is geen vetpot. Voor een
3-dagenkaart voor Pinkpop betaalt de bezoeker in 2008 (inclusief camping)
129 euro. Een dagkaart kost 69 euro.
Er zijn 40.000 combikaartbezoekers en 20.000 dagjesmensen, dus in totaal
60.000 bezoekers voor heel Pinkpop. Met bovenstaande ticketprijzen komen de
ticketinkomsten dan ongeveer neer op 6,5 miljoen euro.
Zo gezien lijkt het alsof een festival als Pinkpop dikke winsten draait. Dat
is niet waar. Pinkpop moet, net als Lowlands, ieder jaar forse ticketprijzen
rekenen omdat de artiesten steeds meer geld vragen.
De cd-verkopen zijn per artiest ingezakt door het massale downloaden
van muziekbestanden op internet, zo is de redenering. De bands en acts
moeten het daarom voor hun inkomsten steeds meer hebben van optredens en
merchandising.
Pinkpop-organisator Jan Smeets gaf vorig jaar aan het Belgische blad HUMO toe,
dat zijn festival winst draait op de horeca. Dat impliceert dat het festival
geen winsten meer maakt op de ticketverkoop.
Een andere belangrijke inkomstenbron voor zulke evenementen is sponsoring,
zegt Festivalinfo's Van der Zwaan.
"Zo heeft Pinkpop de General Motors tent. En dan zijn er ook nog merken
als Jack Daniels, Coca-Cola, en Heineken."
En hoewel het "geen vetpot kan zijn, maken de festivals heus wel winst.
Anders zouden ze er al lang mee gestopt zijn", weet Van der Zwaan.
Maar ondanks deze sponsoring en de inkomsten uit de horeca, gaan de
ticketprijzen omhoog en dat leidt tot veel gemor onder vaste
festivalbezoekers.
Ook dit jaar viel er veel geklaag te ontwaren op de diverse muziekfora waar
liefhebbers samenkomen om informatie uit te wisselen over onder meer Pinkpop
en Lowlands.
Volgens Van der Zwaan is er door de hogere ticketprijzen sprake van een trend:
jongere festivalgangers gaan vaker naar de iets goedkopere Belgische
festivals als Pukkelpop en Dour.
De wat oudere liefhebbers, die doorgaans over iets meer geld
beschikken, gaan nog naar "de Pinkpops en de Lowlands van deze wereld",
stelt Van der Zwaan.
Logisch, vindt hij; deze groep is wat meer gesteld op luxe. Zij willen
toiletten, wascabines en gedegen horecavoorzieningen.
"De jongere festivalganger heeft wat minder moeite met een wat 'rauwere'
festivalervaring."
Niettemin gaat het de afgelopen paar jaar weer wat beter met festivals,
constateert Van der Zwaan, die met zijn website ook de ontwikkelingen in
Europa in de gaten houdt.
"Een jaar of vier, vijf geleden ging het echt slecht met veel festivals.
De bezoekersaantallen liepen terug. Het was gewoon niet populair om naar een
popfestival te gaan."
Pinkpop beleefde in die periode ook een dieptepunt, hoewel dat tevens kwam
doordat Pinksteren op ongelukkige data viel.
Nu dancemuziek qua populariteit duidelijk in heeft moeten leveren ten
faveure van rock- en popbandjes, die bezig zijn aan een revival, trekken de
bezoekersaantallen voor popfestivals weer aan, aldus Van der Zwaan.
"Het wordt voor festivals de komende jaren niet makkelijk om winst te
blijven draaien, door de steeds hogere ticketprijzen." Hij vreest dat
veel mensen door de hoge prijzen zullen afhaken.
Dat punt is voor Van der Zwaan nog lang niet bereikt. "Ik moet hangen,
mijn trein naar Pinkpop vertrekt zo!"
Dit artikel is oorspronkelijk verschenen op z24.nl