Niemand spreekt meer over een verdeeld Duitsland, bijna dertig jaar na de val van de Muur. Duitsland is een eenheid, en dat is mooi.
Maar er zijn ook onzichtbare grenzen. De Amerikaanse journalist en schrijver Colin Woodward heeft in de VS maar liefst elf verschillende culturen geïdentificeerd die dat land verdelen. Hij beschrijft die zelfs als aparte landen.
Hoe zit dat in Duitsland, vroegen onze collega’s van Business Insider Deutschland zich af: hoeveel verschillende ‘landen’ zijn daar?
Als je grenzen door de Bondsrepubliek Duitsland zou moeten trekken, dan lopen die niet tussen West en Oost, maar zijn er vijf afzonderlijke regio’s te onderscheiden die je ook als landen zou kunnen bestempelen.
Door de uiteenlopende geschiedenis en mentaliteit van de bewoners zijn er tussen die vijf regio’s diepgaande culturele, economische en sociale verschillen.
Oranje regio: Baden-Württemberg, Hessen en Beieren
De mensen uit deze regio zijn over het algemeen ambitieus, succesvol en ook een beetje verwaand. Het zuiden vormt de economische motor van Duitsland. In de meeste steden en gebieden is er volledige werkgelegenheid.
Ook wordt er nergens anders zo veel nadruk gelegd op regels en veiligheid. Zo zijn in Beieren de afgelopen jaren 2.500 extra politieagenten aangenomen.
Het succes en eergevoel van de inwoners heeft duidelijk historische wortels. In het zuidwesten waren er vroeger veel kleine boeren en was het eigendom daardoor verdeeld over meerdere mensen in plaats van in de handen van enkelen. Toen de industrialisatie op gang kwam maakten ze dankbaar gebruik van de mogelijkheden die dat bood en ontstonden al vroeg fabrieken. Zo ontwikkelden de inwoners ondernemerschap en zakelijk inzicht.
Blauwe regio: Sleeswijk-Holstein en Nedersaksen
Uit onderzoek blijkt dat in het noorden de gelukkigste mensen van Duitsland wonen. Dat komt niet door de economische omstandigheden, want Sleeswijk-Holstein en Nedersaksen horen tot de armere deelstaten.
Mensen hebben hier niet veel nodig om gelukkig te leven. Waarschijnlijk hebben ze die mentaliteit van hun Scandinavische bovenburen, die er ondanks hun rijkdom een minimalistische levensstijl op nahouden.
Het feit dat het noorden economisch zwak is, komt mede door de geschiedenis van grootgrondbezitters en grote boeren. Die maakten de verschillen tussen de verschillende bevolkingsgroepen in de regio groot. Het gewone volk was afhankelijk van de rijken en schikte zich in hun lot. Tegenwoordig trekken veel mensen naar het zuiden om werk te vinden.
Groene regio: Mecklenburg-Voor-Pommeren, Brandenburg en Saksen-Anhalt
De gebieden in het noordoosten horen tot de mooiste delen van Duitsland. Veel Duitsers brengen hier hun vakantie door. De badplaatsen zijn prachtig en in de Hanzesteden is nog steeds de rijkdom van het zeevaartverleden terug te vinden.
Tegelijkertijd wonen er ook veel kansarme mensen in deze gebieden: jonge laagopgeleide mannen zonder werk en zonder vrouw. Zij vallen vaak in de greep van extreemrechtse groeperingen.
Net als in het noordwesten waren er in het noordoosten vroeger veel grootgrondbezitters en wist de onderkant van de samenleving zich nauwelijks te ontwikkelen. De industriële achterstand die al vroeg ontstond is nooit meer ingehaald. Zo bleven tijdens de DDR-tijd de meeste mensen werkzaam in de landbouw.
Rode regio: Thüringen en Saksen
Als er ergens in Duitsland opbloeiende gemeenschappen zijn dan is het hier. Saksen en Thüringen zijn na de val van de Muur aan een indrukwekkende inhaalrace begonnen.
Onderwijs wordt heel belangrijk gevonden in deze deelstaten. Saksen en Thüringen scoren dan ook heel goed in allerhande onderzoeken. De industrialisatie kwam hier vroeg op gang, omdat er veel kleine zelfstandige boeren waren.
De mensen in deze regio zijn bescheiden en staan niet graag op de voorgrond. Ook zijn er nergens zo veel atheïsten als in Thüringen en Saksen. Veel dichters en filosofen wisten hun liberale ideeën te verspreiden in dit gebied tijdens de Weimarperiode tussen de twee wereldoorlogen in.
Paarse regio: Rijnland-Palts, Noordrijn-Westfalen en Saarland
De mensen uit het Rijnland zijn uitbundig en ook erg vasthoudend. Hoewel het gebied in het verleden regelmatig is verscheurd door nieuwe grenzen heeft het altijd zijn eigen identiteit weten te behouden.
Niemand kan precies zeggen waar het gebied precies begint en waar het ophoudt, maar het Rijnland staat bekend om het genieten van het leven en het carnaval. De inwoners zijn volgens de bekende Duitse cabaretier Konrad Beikircher dan ook niet typisch Duits.
Misschien komt het door de nabijheid van Frankrijk dat hier niet zo veel waarde wordt gehecht aan Duitse eigenschappen als stiptheid en discipline. Rijnlanders zijn erg open.
De regio is economisch wel verscheurd. Rijnland-Palts presteert vanwege de omvangrijke export en middelgrote bedrijven erg goed, terwijl Noordrijn-Westfalen juist de deelstaat met de hoogste schulden is.