- Volgens de Duitse bondskanselier Olaf Scholtz is de wereld in een nieuw tijdperk beland met de Russische invasie van Oekraïne.
- Duitsland trekt dit jaar 100 miljard euro uit voor het eigen leger en wil de komende jaren 2 procent van het nationale inkomen uitgeven aan defensie, conform de NAVO-norm.
- De Nederlandse minister van Defensie Kajsa Ollongren wilde zondag niet aangeven of Nederland van plan is zich te conformeren aan de NAVO-norm.
- Lees ook: Europese Unie gooit aantal Russische banken uit internationaal betalingssysteem SWIFT
De wereld is in een nieuw tijdperk beland nu Rusland buurland Oekraïne is binnengevallen, volgens de Duitse bondskanselier Olaf Scholz. Westerse bondgenoten besluiten of ze krachtig genoeg zijn om beperkingen op te leggen aan “oorlogszuchtige” mensen, zoals de Russische president Vladimir Poetin.
De bondskanselier deed zijn uitspraken tijdens een ingelaste zitting van de Duitse Bondsdag. “In essentie moeten we ons afvragen of macht dat wat juist is kan verslaan”, zei hij. Scholz vermoedt dat Poetin een Russisch Rijk wil creëren.
Volgens Scholz gaat Duitsland naar aanleiding van de Russische invasie meer investeren in de nationale veiligheid. Zo wordt dit jaar 100 miljard euro geïnvesteerd in het Duitse leger, wat neerkomt op 2 procent van het bruto binnenlands product. Ook de komende jaren zal dit budget gelden. Ook wil de bondskanselier dat Duitsland minder afhankelijk wordt van individuele gasleveranciers. Op dit moment is de Europese Unie grotendeels afhankelijk van Russisch gas.
Net als de meeste andere EU-landen heeft Duitsland ook besloten het luchtruim te sluiten voor Russische vliegtuigen. Die maatregel gaat zondagmiddag in en geldt drie maanden.
Scholz zei dat Duitsland nog steeds open staat om te praten, maar waarschuwde dat Moskou dan wel voor "een echte dialoog" open moet staan. "Wij zullen geen gesprekken weigeren met Rusland. Zelfs in deze extreme situatie is het onze diplomatieke taak om de communicatie gaande te houden", zei hij. "Iets anders doen zou onverstandig zijn".
Ollongren laat in midden of Nederland defensiebudget gaat ophogen
Nederland moet ook in de toekomst toegerust zijn op de Russische dreiging, zegt defensieminister Kajsa Ollongren in een digitaal gesprek met Nederlandse militairen die voor de NAVO in Litouwen zitten. Want die dreiging blijft, verwacht Ollongren. Wat dit concreet betekent voor bijvoorbeeld de defensiebegroting, zei ze niet.
De nieuwe coalitie van VVD, D66, CDA en de ChristenUnie heeft besloten dat Defensie er structureel 3 miljard euro bij gaat krijgen. "Dat moeten we op een heel goede manier inzetten en stevig gaan bouwen aan de krijgsmacht", aldus Ollongren. Zo moet het Nederlandse leger in samenwerking met de NAVO voorbereid zijn op verschillende dreigingen in de wereld, waaronder de Russische.
"Ieder lid moet een bijdrage leveren", zegt Ollongren. Ze laat in het midden of ze daarmee de 2 procent van het bruto binnenlands product bedoelt. Volgens de NAVO-normen is dat de minimale bijdrage van iedere lidstaat, maar veel landen komen daar niet aan. Nederland haalt nu ongeveer 1,8 procent. Om aan de NAVO-norm te voldoen, is nog een miljard structureel extra nodig, meldde Defensie in november vorig jaar.
Ook Nederland sluit luchtruim voor Oekraïne
Nederland sluit zondagavond het luchtruim voor Russische vliegtuigen, meldt minister Mark Harbers (Infrastructuur) op Twitter. Hij schrijft dat nu voorbereidingen daartoe worden getroffen. "In het Nederlandse luchtruim is geen ruimte voor een regime wat onnodig en bruut geweld toepast", aldus de minister.
Veel andere Europese landen gingen Nederland al voor: onder meer Duitsland, Polen, Zweden, België, Finland, Denemarken, Roemenië, Letland, Estland en Litouwen dulden geen Russische vliegtuigen meer in hun luchtruim. Een EU-functionaris laat zondag weten dat waarschijnlijk op korte termijn een formeel EU-besluit komt over de maatregel, nu het merendeel van de EU-lidstaten dat al gedaan heeft.
Rusland heeft als tegenmaatregel ook het luchtruim gesloten voor veel EU-landen. Dat kan gevolgen hebben voor vluchten naar bijvoorbeeld Azië.
De Nederlandse luchtvaartmaatschappij KLM meldde zaterdag al minstens een week niet meer naar of over Rusland te vliegen. Voor vluchten die door het Russische luchtruim zouden gaan, wordt naar alternatieven gezocht.