Mag de Europese Centrale Bank staatsobligaties van eurolanden opkopen op financiële markten met verse euro’s? Ja, zegt de hoogste Europese rechter.

De Europese Centrale Bank (ECB) mag staatsobligaties van eurolanden opkopen. Dat heeft het Europees Gerechtshof in Luxemburg dinsdag bekendgemaakt. Tegen het vonnis is geen beroep mogelijk.

De zaak draaide om de vraag of de ECB met het aankoopprogramma voor staatsobligaties uit 2012 buiten zijn mandaat zou zijn gegaan.

,Het OMT-programma overschrijdt niet de grenzen van het mandaat van de ECB en gaat niet in tegen het verbod op monetaire financiering van eurolanden”, aldus het hof in een toelichting. Van monetaire financiering wordt gesproken wanneer overheden leningen direct plaatsen bij de centrale bank.

De introductie van het opkoopprogramma in het najaar van 2012 leidde er destijds toe dat de financiële markten in de eurozone sterk kalmeerden en de geruchten over het uiteenvallen van de eurozone wegstierven. Het programma werd overigens nooit in de praktijk uitgevoerd.

Duitse verzet tegen geldpers ECB

Oorspronkelijk werden de bezwaren tegen het zogenoemde OMT-programma van de ECB door verschillende partijen ingediend bij het Duitse constitutionele hof in Karlsruhe. Het Bundesverfassungsgericht verwees begin 2014 de klachten door naar het Europees Gerechtshof.

Afgelopen maart besloot de ECB via een nieuw programma voor 60 miljard euro per maand leningen te gaan opkopen met nieuwe euro's, waaronder staatsobligaties. De ECB wil op die manier meer geld in omloop brengen. Zo moeten de kredietverlening, de investeringen en de consumptie worden gestimuleerd, zodat de economische groei een duw in de rug krijgt. Mogelijk gaan de prijzen dan ook weer stijgen, waardoor de inflatie weer richting het door de ECB nagestreefde peil van bijna 2 procent kan gaan.

Vooral in Duitsland en Nederland bestaat veel weerzin tegen de aankoop van staatsobligaties, juist omdat de druk om te hervormen erdoor zou wegvallen. De aankopen drukken de rentes op staatsobligaties, waardoor het goedkoper wordt voor landen om geld te lenen.

Vangnet voor Griekse crisis

Aan de andere kant wijzen veel partijen erop dat de interventie van de ECB op de markt voor staatspapier wel eens een kalmerend effect kan hebben, op het moment dat de crisis rond Griekenland escaleert. Als er geen akkoord komt over de uitkering van noodsteun voor Griekenland in ruil voor bezuinigingen en hervormingen, zou het land deze zomer uit de eurozone kunnen vallen.

Bij een Grexit is de vraag of beleggers gaan speculeren op problemen voor andere zwakke eurolanden en bijvoorbeeld rentes op staatsleningen van Portugal, Spanje en Italië opdrijven. Het goedkoopgeldprogramma van de ECB kan daar mogelijk tegenwicht bieden.

Bron: ANP/Z24

Dit artikel is oorspronkelijk verschenen op z24.nl