In de zomer van 2017 zaten er volgens officiële cijfers 64.223 mensen in Duitse gevangenissen. Die mensen komen na hun vrijlating vaak in de problemen. Hoeveel werkgevers zijn er die ex-gedetineerden uitnodigen voor een sollicitatiegesprek? Ze worden vaak afgewezen en belanden in uitzichtloze situaties, waardoor de kans op een terugval sterk toeneemt.

Bernward Jopen wilde dat niet langer accepteren. Na de verkoop van zijn software- en adviesbureau werd hij een zogenaamde business angel, een verstrekker van durfkapitaal die investeert in veelbelovende bedrijven en naast geld ook kennis en ervaring inbrengt.

Jopen raakte geïnspireerd door een Amerikaans gevangenisprogramma waarbij gevangenen al tijdens hun straftijd werden voorbereid op hun vrije leven en een mogelijke nieuwe carrière als ondernemer. Hij besloot in Duitsland zijn eigen project op te zetten, dat de naam Leonhard kreeg.

“We ontwikkelen een nieuw carrièreperspectief door gevangenen om te scholen tot gekwalificeerde ondernemers. We laten ze zien hoe ze een bedrijfje in de dienstverlening kunnen oprichten. Als ondernemer zijn ze onafhankelijk van de bereidheid van werkgevers om ex-criminelen in dienst te nemen.”

De training in de gevangenis duurt twintig weken en na hun vrijlating worden de deelnemers begeleid in het vinden van werk en huisvesting. Het lijkt allemaal te werken: cijfers wijzen erop dat nog 11 procent van de ex-gedetineerden recidiveert, terwijl het landelijke gemiddelde op 48 procent ligt.

Social Impact Bond

In Nederland zijn er ook initiatieven die ex-gedetineerden betere kansen moeten geven op de arbeidsmarkt. Maar daarbij is er niet meteen een koppeling met ondernemerschap.

Gevangenen kunnen in eerste instantie de hulp van een casemanager inroepen om zich voor te bereiden op zaken zoals het regelen van een uitkering, woongelegenheid en een identiteitskaart. Die casemanagers zijn echter niet altijd voorhanden en komen om in het werk, zegt Monique Beute tegen Business Insider Nederland.

Beute is namens Stichting 180 projectleider van Work-Wise Direct, een consortium dat ex-gedetineerden begeleidt bij het vinden van werk. Ook andere belangrijke thema's als huisvesting en verslavingszorg vallen binnen het spectrum van de begeleiding.

"Normaal gesproken komen gevangenen na hun straf op straat te staan en worden ze voor het grootste deel aan hun lot overgelaten", vertelt Beute. "De deelnemers aan ons pilotproject worden vijftien tot achttien maanden intensief begeleid. Sommigen vinden direct een baan en houden die stabiliteit ook goed vast, anderen gaan weer in de fout. Maar we geven het nooit op en blijven proberen ze aan een baan en uit de gevangenis te houden."

Work-Wise Direct is de uitvoerende partij in een samenwerking die is opgezet tussen het ministerie van Veiligheid en Justitie, ABN AMRO Social Impact Fund, Start Foundation en Oranje Fonds. Het project is gefinancierd via een zogeheten Social Impact Bond. Investeerders zien hun geld plus rendement terug als eind 2018 een recidivereductie van 10 procent is gerealiseerd en het aantal uitkeringen met minstens 25-30 procent is gedaald.

Op basis van de huidige tussenstand lijken deze doelstellingen haalbaar. "We begeleiden in totaal 120 ex-gedetineerden en ongeveer 35 daarvan zijn momenteel aan het werk. We verwachten hier nog een twintigtal aan toe te kunnen voegen", aldus Monique Beute.

Dit verscheen deels eerder op Business Insider Deutschland.